Το Λύκειο Ελληνίδων παρουσιάζει τις κούκλες του…

Tην Παρασκευή 22 Μαΐου και ώρα 8 στον μουσειακό χώρο του ΛΕΒ, στον κήπο του Λυκείου των Ελληνίδων Βόλου θα γίνει έκθεση των δημιουργιών των συμμετεχόντων στο φετινό σεμινάριο κούκλας, ντυμένης με παραδοσιακές φορεσιές.

Η έκθεση κούκλας αφορά σε μια πρωτότυπη καλλιτεχνική εργασία, η οποία προέκυψε από το ενδιαφέρον σεμινάριο κατασκευής κούκλας με λαογραφική αξία, που οργάνωσε φέτος το Λύκειο των Ελληνίδων Βόλου. Το πιλοτικό αυτό εργαστήριο στόχευσε στη διδασκαλία κατασκευής κούκλας με σκοπό την ανάδειξη των ελληνικών παραδοσιακών ενδυμασιών. Μια παλιά και αγαπημένη πρακτική του Λυκείου των Ελληνίδων, από την δεκαετία του 1920, βασισμένη στη γλυπτική, στην οποία είχε πρωτοδιδάξει η γλύπτρια Ελένη Γεωργαντή μαζί με την Μαρία Καλάρη, στο πλαίσιο παροχής εργασίας σε άπορες γυναίκες. Μια δραστηριότητα του Λυκείου των Ελληνίδων Αθηνών που ευδοκίμησε και είχε ως αποτέλεσμα την άμεση δημιουργία μιας μοναδικής συλλογής από κούκλες ντυμένες με εθνικές ενδυμασίες. Τη συλλογή αυτή, η οποία συμμετείχε στην έκθεση του Παρισιού το 1918, στη Βιοτεχνική Βαλκανική Έκθεση το 1930 αλλά και αλλού, δημοσίευσε αργότερα η Αγγελική Χατζημιχάλη στην έκδοσή της «L’ art populaire grec» (Αθήνα, Πυρσός, 1937). Αργότερα, στις αρχές της δεκαετίας του 1960, η συλλογή αυτή συντηρήθηκε από τους Ι. Παπαντωνίου και Η. Βελώνη και το 1988 μεταφέρθηκε στο «Μουσείο Ιστορίας της Ελληνικής Ενδυμασίας». Από τότε, μετά την τακτική συντήρησή τους από ειδικούς, μέρος της συλλογής παρουσιάστηκε στην περιοδική έκθεση του Μουσείου, το 2011, με τίτλο «100 χρόνια μιας ζωντανής συλλογής», ενώ άλλο μέρος της έχει ψηφιοποιηθεί, περισώζοντας την πολύτιμη πληροφορία που περικλείουν.

Για την πολύτιμη αυτή τέχνη, το Λύκειο των Ελληνίδων Βόλου έδειξε από την αρχή μεγάλο ενδιαφέρον και τη διδάχθηκε από το αντίστοιχο καλλιτεχνικό τμήμα του κεντρικού, λίγο μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Η διοίκηση του τότε ΛΕΒ υπό την προεδρία της Λουκίας Καρτάλη, έστειλε αντιπροσωπεία από βολιώτισσες-μέλη του Λυκείου στην Αθήνα, οι οποίες εκπαιδεύτηκαν στην κατασκευή τους με την καθοδήγηση της τότε εφόρου Μαρίας Βουκίδου. Έτσι δημιουργήθηκε και στο Λύκειο του Βόλου αντίστοιχο τμήμα κούκλας, που δεν είχε όμως μεγάλη διάρκεια. Τεκμήρια αυτής της σπάνιας χειροτεχνίας έχουν ευτυχώς διασωθεί (δυο κούκλες) και εκτίθενται στη μόνιμη έκθεση στο μουσειακό χώρο του ΛΕΒ.

Με αυτή την ιστορική παρακαταθήκη, οργάνωσε το ΛΕΒ το φετινό σεμινάριο, με αντικείμενο την παροχή εκπαίδευσης και τεχνοτροπίας κατασκευής χειροποίητης κούκλας, που αποτελεί μια σπάνια καλλιτεχνική εργασία. Βασική προϋπόθεση για τις εκπαιδευόμενες ήταν η διαδικασία αντιγραφής της παραδοσιακής φορεσιάς. Μια διαδικασία που απαιτούσε πριν απ’ όλα, την προσεκτική παρατήρησή της μέσα από τις παραδοσιακές φορεσιές που εκτίθενται στη μόνιμη έκθεση του ΛΕΒ και κατά δεύτερον τις επισκέψεις στην γυναικεία Ιματιοθήκη του, όπου, μέσα από γόνιμες συζητήσεις με την υπεύθυνη του τμήματος Άσπα Καπουρνιώτη και ανταλλαγή απόψεων, προχώρησαν σταδιακά στην ακριβή απόδοση των σχεδίων επάνω στα υφάσματα, που αποτέλεσαν μετά από λεπτεπίλεπτη και υπομονετική εργασία τα ρούχα: φορέματα, μαντήλια, πουκάμισα, ποδιές, ζώνες, δαντελένιες διακοσμήσεις κ.λ.π).

Η εργασία της κούκλας ξεκίνησε από την κατασκευή του κεφαλιού και κατόπιν του σώματος, ακολουθώντας εναλλακτικούς τρόπους. Τα υλικά της, χαρτοπολτός, γυψόγαζα, βαμβάκι και κόλλα (χωρίς να αποκλείεται και χρήση και άλλων υλικών όπως π.χ. λεπτό πριονίδι, αναλόγως του ύψους), μέσω της μικρογλυπτικής, έδωσαν μορφή και μετατράπηκαν σε κούκλες γεμάτες έκφραση που, στη συνέχεια, ζωγραφίστηκαν και ντύθηκαν με τα κατασκευσμένα αντίγραφα παραδοσιακών φορεσιών που η κάθε μια εκπαιδευόμενη είχε επιλέξει. Τον κύκλο αυτό του σεμιναρίου δίδαξε και επιμελήθηκε η εκπαιδευτικός-γλύπτρια και εικαστικός Κατερίνα Σαμαρά με τη συνεργασία της Δήμητρας Αγορά, μοντελίστ-στυλίστ.