της Φαίης Τζανετουλάκου*
Τον τελευταίο καιρό στον Βόλο είμαστε μάρτυρες μίας παράξενης κατάστασης, της αντίδρασης από μεριάς πολιτών ενάντια στην καύση χιλιάδων τόνων απορριμμάτων με υψηλή περιεκτικότητα (96%) πλαστικού από την Ιταλία για την αποκλειστική χρήση από την τοπική τσιμεντοβιομηχανία γαλλικών συμφερόντων για την παραγωγή ενέργειας που χρειάζεται η συγκεκριμένη μονάδα για να λειτουργήσει τις προπολεμικές της εγκαταστάσεις.
Αυτή η συγκρουσιακή σχέση που έχει αναπτυχθεί μεταξύ πολιτών, επιστημόνων, εργοστασίου και πολιτικών αποτελεί και μία ενδιαφέρουσα ανατομία επάνω στα υλικά της ανθρώπινης υπόστασης, και ειδικά στο Δαρβίνιο ζήτημα της επιβίωσης και της φυσικής επιλογής. Όταν μιλάμε για μία πανίσχυρη πολυεθνική επιχείρηση, αντιλαμβανόμαστε ότι το Καντιανό δίλλημα της αξίας της ανθρώπινης ζωής δεν συνάδει με το ένα και μοναδικό ζητούμενο που είναι η μεγιστοποίηση του κέρδους της προς όφελός της. Βεβαίως υπάρχουν και ορθολογικές πρακτικές στην εξισορρόπηση κέρδους-ελάχιστης δυνατής κοινωνικής όχλησης, αλλά αυτό έτσι κι αλλιώς δεν ισχύει στην περίπτωση του Βόλου, δυστυχώς.
Αυτό που συμβαίνει είναι ένα δυστοπικό παρόν όπου όλοι οι πολιτικοί και κοινωνικοί μηχανισμοί είναι διαμορφωμένοι επάνω στην εξυπηρέτηση των εταιρικών συμφερόντων. Η φτωχή Ελλάδα του εξαθλιωμένου Νότου δέχεται ανήμπορη τις μνημονιακές πιέσεις του Βορρά, είτε αυτές αποτελούνται από αλλαγές, τροποποιήσεις και παραθυράκια επάνω στους περιβαλλοντικούς νόμους, είτε για θέσπιση νόμων τόσο ελαστικών που με ευκολία δεν τηρούνται. Για παράδειγμα, όλοι γνωρίζουμε ότι η καύση απορριμμάτων, και που πλέον θεωρείται μία τακτική του παρελθόντος, εφαρμόζεται στην Ευρώπη σε ειδικά εργοστάσια, ως η έσχατη λύση του ελάχιστου (και βεβαίως κακής ποιότητας) υλικού που έχει απομείνει από όλη τη διαδικασία ανακύκλωσης και επαναχρησιμοποίησης. Στην Ελλάδα με τα σχεδόν μηδενικά ποσοστά ανακύκλωσης, για τι είδους καύση μιλάμε; Οι μνημονιακές κυβερνήσεις, και της ΝΔ και του ΣΎΡΙΖΑ, κάτω από την ωραιοποίηση των όρων «πράσινη ενέργεια» και «εναλλακτικά καύσιμα» αποφάσισαν ότι αυτό ναι μεν μπορεί να ισχύει στο εξωτερικό, για την Ελλάδα όμως θα εξυπηρετούσε πολύ τους Ευρωπαϊκούς εταίρους αν γινόταν ο ήσυχος αποδέκτης όλων εκείνων των ακατάλληλων για καύση υλικών των δικών τους χωρών. Τι κι αν Ευρωπαϊκή οδηγία του 2003 οριοθετούσε την αναλογία υλικών στο RDF ως 60% χαρτί και 20% πλαστικό; Το φορτηγό που σταμάτησαν οι πολίτες την 1η Απριλίου ήταν σχεδόν μόνο πλαστικό και δεν συνέβη τίποτα. Κάηκε όλο όπως και το επόμενο. Και τα εισπνέουμε. Και τα παιδιά μας.
Όπως και όταν η Επιτροπή Πολιτών Βόλου Κατά της Καύσης Απορριμμάτων και Κατά τη Δημιουργία Εργοστασίου SRF από τον Δήμο Βόλου, κατέβασε, μετά από πολύμηνη προσπάθεια 10.000 πολίτες στους δρόμους της πόλης, ούτε αυτό το μεγαλειώδες συλλαλητήριο δεν φάνηκε να ταρακούνα τα διαβρωμένα ύδατα της ανήθικης και ανίερης αυτής σύμπλευσης εταιρειών και πολιτικών αρχόντων.
Όταν δεν υπάρχουν όρια σε ρύπους όπως το Αρσενικό στο έδαφος, το οποίο παρεμπιπτόντως στην πολιτισμένη Φιλανδία ορίζεται σε 5ppm ενώ στις μετρήσεις της Επιτροπής εδώ ανέρχεται σε 750, ενώ σε ένα μόνο μικρό φυτό σε 3 (!), όταν ο Υδράργυρος, ο οποίος πληροφοριακά θα απαγορευτεί εντελώς από την ΕΕ το 2020, εδώ, πάλι με πιστοποιημένες μετρήσεις της Επιτροπής, μαγειρεύεται από την εταιρία και το υπουργείο με βάση τη θερμογόνο δύναμή του, όταν ο έγκριτος Δημόκριτος έρχεται μετά από πρόσκληση της εταιρείας να μετρήσει τον αέρα στο φρεσκοτακτοποιημένο φουγάρο της και αρνείται στην Περιφέρεια να μετρήσει στο έδαφος, όταν υπάρχει δυσκολία στην εύρεση φορέων που θα εκτελούν μετρήσεις γιατί οι εταιρείες χρηματοδοτούν καθόλα νόμιμα ερευνητικές πανεπιστημιακές ομάδες, τότε βιώνουμε το απόλυτο ηθικό κενό.
Και ενώ ο Ιατρικός Σύλλογος έχει ήδη εκδώσει τις μελέτες του που κατακεραυνώνουν την καύση απορριμμάτων, με τις διοξίνες να περνούν από το μητρικό γάλα μέσα από τον θηλασμό στο παιδί και να δρουν συσσωρευτικά στους ανθρώπινους ιστούς, όταν οι πολίτες που διαμαρτύρονται δέχονται διαρκώς και με απίστευτη βαρβαρότητα προπηλακισμούς από τοπικούς άρχοντες, τα ονόματα των οποίων σύντομα θα περάσουν στη λήθη, παρά ο αγώνας των πολιτών πέρα από φτωχές και μικρόνοες πολιτικές βλέψεις, και από πολιτικά στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ που βρίσκονται σε μεγάλο άγχος αυτήν την προεκλογική περίοδο, αλλά ακόμα και από κοινωνικούς λειτουργούς που διακωμωδούν τους πολίτες (που δεν θέλουν να δουν τα παιδιά και τους αγαπημένους τους κάτω από τη γνώριμη θλιβερή φωτογραφία με τα νεκρικά κεράκια, κάτι που συναντάμε όλο και περισσότερο στον τοπικό τύπο τελευταία) ότι «πίνουν διοξίνες» (!, πόσο κρίμα, πόσο ντροπή), για όλα αυτά λοιπόν, οι πολίτες θα συνεχίσουν να διαμαρτύρονται για τα βασικά ανθρώπινα δικαιώματα του αέρα και του νερού, και με λόγια και με ακτιβισμό, και με ότι άλλο ΜΑΣ έχει απομείνει, για να μην γίνει το μέλλον ζοφερότερο από το παρόν. Γιατί η διαχείριση των απορριμμάτων είναι κι αυτή κομμάτι του πολιτισμού μας.
*Ιστορικού Τέχνης