Το «φαρμακείο» της φύσης! Με καλλιεργούμενες φυτικές τροφές, στο… πιάτο μας!

Του ΘΑΝΑΣΗ Δωρ. ΚΟΥΝΤΟΥΡΑ,
συν/χου γεωπόνου
πρ. προέδρου Γεωπονικού Συλλόγου Μαγνησίας

Πρόλογος
Η παρούσα, συνολική, αρθρογραφία μου (που θα ολοκληρωθεί σε 6 συνεχιζόμενα άρθρα) θα περιέχει (πιστεύω) πολύ ουσιαστικά (πρακτικά και επιστημονικά) δεδομένα, τα οποία θα είναι αρκετά χρήσιμα, στους αναγνώστες αυτών των άρθρων μου. Γιατί θεωρώ ότι οι διάφορες καλλιεργούμενες φυτικές τροφές (φυτά και φυτικά προϊόντα) που καταναλώνουμε, για την διατροφή μας, επηρεάζουν θετικά και ποικιλοτρόπως την ανθρώπινη υγεία.
Η απόκτηση, λοιπόν, όσο το δυνατόν περισσότερων πληροφοριών, για την διατροφική αξία (υγιεινή και «φαρμακευτική») πολλών καλλιεργούμενων φυτικών τροφών, θα βοηθήσουν (ελπίζω) να «αποφασιστούν» εκείνες οι απαραίτητες διατροφικές «προσαρμογές», έτσι ώστε η διατροφή μας ΚΑΙ να ανταποκρίνεται στης «ανάγκες» μας ΚΑΙ να συμβάλλει θετικά στη διατήρηση και τη βελτίωση της υγείας μας.
Και για αυτό ο αρχαίος Έλληνας Ιατρός και φιλόσοφος Ιπποκράτης (460 π.Χ. – 377 π.Χ.) είχε διατύπωση το παρακάτω, διαχρονικά αξεπέραστο, γνωμικό – απόφθεγμα: «φάρμακο σας, ας γίνει η τροφή σας και η τροφή σας, ας γίνει φάρμακο».
Ιπποκράτης

Εισαγωγή
Η θεματολογία των ειδικών άρθρων μου, θα αφορά μια σειρά με καλλιεργούμενα φυτικά τρόφιμα (φυτά και φυτικά προϊόντα) τα οποία με βάση τις διάφορες οργανικές και ανόργανες φυτοχημικές ουσίες / ενώσεις που περιέχουν (και εφόσον φυσικά τα χρησιμοποιούμε για την διατροφή μας) επηρεάζουν (με τις ιδιότητες και δράσεις τους) ΘΕΤΙΚΑ την υγεία του οργανισμού μας.
Παράλληλα πάντως θέλω να τονίσω και το εξής: οι αναφερόμενες στη συνέχεια διάφορες πληροφορίες, είναι βασισμένες στα αποτελέσματα Διεθνών Επιστημονικών φυτοβιοχημικών και βιολογικών – ιατρικών ερευνών. Σημαντική παρατήρηση: Αν και οι αναφερόμενες πληροφορίες είναι τα αποτελέσματα Διεθνών επιστημονικών ερευνών, εντούτοις ΔΕΝ αποτελούν και ΔΕΝ αντικαθιστούν τις «ειδικές οδηγίες – Συνταγές» των ειδικών επιστημόνων (ιατρών κ.ά.) ΔΙΟΤΙ ο κάθε ανθρώπινος οργανισμός μπορεί να έχει και ίσως έχει μία ή περισσότερες βιολογικές διατροφικές «ευαισθησίες»// αλλεργίες σε ένα ή περισσότερα φυτικά διατροφικά τρόφιμα (φυτά και φυτικά προϊόντα) και ΕΤΣΙ να χρειάζεται η αποφυγή (διατροφικά) κάποιον από αυτά.
Τα αποτελέσματα των Διεθνών Ειδικών επιστημονικών ερευνών υγιεινής και «φαρμακευτικής» διατροφής, έχουν δημοσιευθεί (ως σήμερα) για τα περισσότερα καλλιεργούμενα και αυτοφυή φυτικά τρόφιμα (φυτά και φυτικά προϊόντα).
Η σημερινή όμως ειδική αρθρογραφία μου, θα περιλαμβάνει ΜΟΝΟ τα φυτικά τρόφιμα που έχουν σχέση, αφενός με τα λαχανοκομικά είδη και αφετέρου μ’ αυτά (τα φυτά) τα οποία (κατά την άποψή μου) θεωρούνται βασικά για την ελληνική διατροφική συνήθεια.
Ειδικές παρατηρήσεις: 1. Τα εν συνεχεία, επιμέρους κεφάλαια, θα περιλαμβάνουν «ιεραρχικά» τις παρακάτω ενότητες:
α. Υπόμνημα με επεξηγήσεις, των διαφόρων φυτοχημικών – φυτοβιολογικών και ιατρικών επιστημονικών ορολογιών. Αφενός για τις φυτικές χημικές ενώσεις/ ουσίες, που υπάρχουν στα διάφορα φυτά και φυτικά προϊόντα και αφετέρου τις ιδιότητες και δράσεις των χημικών αυτών, στον ανθρώπινο οργανισμό, με την προϋπόθεση (φυσικά) ότι χρησιμοποιούνται και καταναλώνονται στη διατροφή μας και β. Περιγραφή των διαφόρων καλλιεργούμενων φυτικών τροφών, τα οποία μάλιστα, θα είναι χωρισμένα σε δύο (2) επιμέρους «παραγράφους»: β1. στα φυλλώδη λαχανοκομικά φυτά και β2. στα καρποφόρα λαχανοκομικά φυτά. 2. Τα αναφερόμενα λαχανοκομικά φυτά και φυτικά προϊόντα, θα είναι αποκλειστικά με αλφαβητική σειρά και όχι κατά σειρά διατροφικής και υγειονο-φαρμακευτικής σπουδαιότητας. 3. Σε κάθε αναφερόμενο φυτό και φυτικό προϊόν, θα υπάρχει η παρακάτω αναγραφόμενη «σειρά»: 3α. Η κοινή ονομασία του φυτού, στην ελληνική γλώσσα, 3β. Η επιστημονική γεωπονο-φυτολογική ονομασία του φυτού, στη λατινική γραφή, 3γ. Οι θερμίδες (Kcal) που περιέχουν τα αντίστοιχα φυτά και φυτικά προϊόντα, σε 100 γραμμάρια βάρους προϊόντος, 3δ. Οι φυτοχημικές (οργανικές και ανόργανες ενώσεις, που περιέχονται στα φυτά και τα φυτικά προϊόντα και 3ε. Ορισμένες σημειώσεις με κάποιες ιδιαίτερες «αναφορές» στην αντίστοιχη φυτική τροφή. 4. ΔΕΝ θα αναφέρονται καθόλου οι τρόποι διατροφικής χρησιμοποίησης των αναφερόμενων φυτικών τροφών, διότι (υποθέτω) ότι αυτοί, οι τρόποι χρήσης τους, είναι γνωστοί στις και στους… σεφ!!!

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ
Υπόμνημα – Επεξηγήσεις
Για την καλύτερη ενημέρωση των αναγνωστών – αναγνωστριών (της συνολικής αρθρογραφίας μου) και πριν αρχίσω την περιγραφή των καλλιεργούμενων διατροφικών τροφών, θα κάνω το εξής: θα αναφέρω (πολύ περιληπτικά, αλλά – κατά την άποψή μου – αρκετά ουσιαστικά) ένα Υπόμνημα με τις σχετικές επεξηγήσεις του, για τις διάφορες φυτοχημικές – φυτοβιολογικές ενώσεις / ουσίες (που υπάρχουν στα φυτά και τα φυτικά προϊόντα) και οι οποίες με τις ιδιότητές τους και τις δράσεις τους, προσφέρουν στον ανθρώπινο οργανισμό, θετικές «υπηρεσίες» υγιεινής και «φαρμακευτικής» αποτελεσματικότητας, εφόσον (φυσικά) τα φυτικά αυτά τρόφιμα, τα χρησιμοποιούμε για τη διατροφή μας.
Τα σημαντικότερα απ’ αυτά τα φυτοχημικά – φυτοβιολογικά είναι τα εξής:
Α. Οι βιταμίνες / Βιτ.
Οι Βιταμίνες / Βιτ. των φυτών και των φυτικών προϊόντων (που είναι πολύπλοκες οργανοχημικές ενώσεις, ΕΙΝΑΙ πολύ απαραίτητες (γενικά, ειδικά και ποικιλοτρόπως) στον ανθρώπινο οργανισμό. ΚΑΙ μάλιστα, ΧΩΡΙΣ να του προσδίδουν θερμίδες.
Οι Βιταμίνες / Βιτ. των φυτών είναι οι εξής:
1. Η Βιταμίνη Α ή Ρετινόλη
Η Βιτ. Α, στον ανθρώπινο οργανισμό δρα πολλαπλά και ποικιλοτρόπως. Έχει αντιοξειδωτική δράση, είναι απαραίτητη για την υγεία των ματιών, των οστών και των μαλλιών, προστατεύει το δέρμα από την ηλιακή ακτινοβολία. Επίσης, θεωρείται ότι δρα (προστατευτικά) εναντίον του καρκίνου των πνευμόνων και βοηθά στην καλή λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος κ.α. («Πρόδρομος» σχηματισμού της Βιτ. Α στον ανθρώπινο οργανισμό αλλά και στα φυτά, είναι τα καροτενοειδή (βλ. στη συνέχεια «παράγραφος» φυτοθραπτικά συστατικά).
ΣΗΜΕΊΩΣΗ: Ως αντιοξειδωτική ιδιότητα και δράση ορισμένων φυτοχημικών ενώσεων χαρακτηρίζεται η προστασία των κυττάρων του ανθρώπινου οργανισμού, από διάφορα οξειδωτικά στρες, καταπολεμόντας (κατά το δυνατόν) τις υπάρχουσες «ελεύθερες ρίζες». Δηλαδή τις οργανικές χημικές ενώσεις, που δημιουργούνται στον ανθρώπινο οργανισμό, μετά την έκθεσή του σε συγκεκριμένες εξωτερικές «συνθήκες» ή σε παθολογικές «καταστάσεις».
Αν τώρα, οι «τιμές» των «ελευθέρων ριζών» είναι σε φυσιολογικά «επίπεδα», τότε (οι ελεύθερες ρίζες) μας προστατεύουν, πιθανότατα από παράσιτα και μικρόβια του οργανισμού μας. Αν όμως οι «ελεύθερες ρίζες» υπερβούν το «όριο ασφάλειας» ΤΟΤΕ αρχίζουν να δημιουργούν και προκαλούν από μικρά ως πολύ μεγάλα προβλήματα στην υγεία μας, επηρεάζοντας τα λιπίδια, τις πρωτεΐνες, το DNA / το γενετικό υλικό κ.α., του οργανισμού μας.

Συνεχίζεται…