Πολιτισμός

Τιμητική εκδήλωση για τον Βολιώτη λογοτέχνη και ακαδημαϊκό Νίκο Αλεξίου

Στην κατάμεστη αίθουσα της «Λαϊκής Βιβλιοθήκης Βόλου – Κληροδότημα Δαμιανού Κυριαζή» την περασμένη Τετάρτη 23 Νοεμβρίου το απόγευμα, το Κέντρο Βιβλίου Μαγνησιωτών Συγγραφέων (ΚεΒιΜαΣυ) και το Παγκόσμιο Σωματείο Απόδημων Μαγνήτων «Το Κοινόν των Μαγνήτων» τίμησαν τον Βολιώτη λογοτέχνη και καθηγητή Κοινωνιολογίας στο Queen’s College στη Νέα Υόρκη κ. Νίκο Αλεξίου.

Συντονίστρια της εκδήλωσης ήταν η κ. Γιώτα Σότσολα Κούγιαλη, συγγραφέας, η οποία και παρουσίασε στο κοινό τον τιμώμενο.
Ακολούθησαν χαιρετισμοί από τον πρόεδρο του ΚεΒιΜαΣυ κ. Β. Δ. Αναγνωστόπουλο, ομότ. καθηγητή Πανεπιστημίου Θεσσαλίας που ανέφερε πως «με τη σημερινή εκδήλωση θα τιμήσουμε έναν σπουδαίο άνθρωπο, ποιητή και επιστήμονα της πόλης μας που διαπρέπει στις ΗΠΑ με τη συμβολική απονομή πλακέτας και ενός αντιτύπου της φετινής επετειακής έκδοσης, στην οποία συμμετείχε και ο τιμώμενος». Στη συνέχεια διαβάστηκε από τον κ. Πασχάλη Δήμου, γραμματέα του ΚεΒιΜαΣυ και ταμία του Παγκόσμιου Σωματείου Απόδημων Μαγνήτων «Το Κοινόν των Μαγνήτων», χαιρετισμός που στάλθηκε από τον πρόεδρο κ. Νικόλαο Πράντζο, ερευνητή αστροφυσικό, Ινστιτούτου Αστροφυσικής Παρισιού, CNRS et Sorbonne Universite, στον οποίο παρουσιάζονταν οι σκοποί λειτουργίας του σωματείου και η πραγματοποίηση εκδηλώσεων, όπως η συγκεκριμένη, με τις οποίες δημιουργούνται γέφυρες επικοινωνίας των απόδημων Μαγνήτων με τον χώρο καταγωγής τους.
Οι χαιρετισμοί ολοκληρώθηκαν με αυτόν της κ. Ιωάννας Λαλιώτου, αναπληρώτριας καθηγήτριας τμήματος ΙΑΚΑ, αντιπρυτάνεως Έρευνας και Διά Βίου Εκπαίδευσης Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, στον οποίον παρουσιάστηκαν η φιλική σχέση, αλλά και η αμοιβαία εκτίμηση με τον Νίκο Αλεξίου, καθώς κινούνται σε κοινούς, αλλά ταυτόχρονα αντίθετους δρόμους, καθώς η πρώτη συνάντησή τους πραγματοποιήθηκε στη Ν. Υόρκη, όταν βρέθηκε για επιστημονική έρευνα, ενώ τώρα τον υποδέχεται ως κάτοικος Βόλου και ακαδημαϊκός του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.

Για τη ζωή του Ν. Αλεξίου στον Βόλο μίλησε ο φίλος και συνεργάτης του κ. Σωτήρης Γκανάτσιος, νομικός και πρόεδρος του φορέα ΚΕ.ΜΕ.ΒΟ. Ο κ. Σωτήρης Γκανάτσιος τόνισε πως «από την ηλικία των οκτώ ετών γνωριζόμαστε με τον Νίκο Αλεξίου και έχουμε πολλά κοινά βιώματα». Επίσης αναφέρθηκε σε εφηβικές εμπειρίες και στις κοινές τους αναζητήσεις στον αθλητισμό επισημαίνοντας τον καλό χαρακτήρα του φίλου, αλλά και συνεργάτη σήμερα σε διάφορα projects. Έκανε γνωστό ακόμη ότι πριν λίγες μέρες ο Νίκος Αλεξίου ανακηρύχθηκε επίτιμο μέλος του Μουσείου Λιμναίου Πολιτισμού Κάρλας, καθώς προσέφερε πολλά για την ευόδωση των σκοπών του μουσείου. Κλείνοντας συμπλήρωσε ότι θα υπάρχει συνεργασία με Queen’s College και με άλλα πανεπιστήμια της Ν. Υόρκης που δραστηριοποιούνται στον λιμναίο πολιτισμό».
Στο δεύτερο μέρος ακολούθησε η παρουσίαση σχετικά με το λογοτεχνικό έργο και την κοινωνικοπολιτιστική δραστηριοποίησή του στη Μαγνησία από τον κ. Πασχάλη Δήμου, γραμματέα του ΚεΒιΜαΣυ και ταμία του Παγκόσμιου Σωματείου Απόδημων Μαγνήτων «Το Κοινόν των Μαγνήτων».
Ο εισηγητής παρουσίασε αρχικά στοιχεία από την πρώτη συνάντησή τους και τα πρόσωπα που υπήρξαν οι στυλοβάτες του «Κοινού των Μαγνήτων» στα πρώτα βήματά του. Στη συνέχεια παρουσιάστηκε αναλυτικά το ακαδημαϊκό και επιστημονικό του έργο.

Ειδικότερα έγινε αναφορά στο Αρχείο Προφορικού Ελληνισμού της Ν. Υόρκης του οποίου είναι ιδρυτής και κύριος ερευνητής ο Νίκος Αλεξίου, καθώς και τη νεοσύστατη Βιβλιοθήκη Απόδημου Ελληνισμού στο ίδιο πανεπιστήμιο. Οι Έλληνες της Αμερικής τόσο κοινωνιολογικά, όσο και με την αξιοποίηση της πολιτικής θεωρίας και έρευνας είναι τα θέματα που τον απασχολούν. Άλλωστε, όπως σημειώνεται σε ένα εισαγωγικό σημείωμα του Πανεπιστημίου, το Ελληνοαμερικανικό Πρόγραμμα Προφορικής Ιστορίας προωθεί την κατανόηση της ελληνοαμερικανικής κοινότητας της Νέας Υόρκης, αποτυπώνοντας τον μετασχηματισμό της με την πάροδο του χρόνου. Μαθαίνοντας για αυτόν τον ξεχωριστό πληθυσμό, οι επισκέπτες μπορούν να κάνουν τις δικές τους συγκρίσεις με τις εμπειρίες άλλων κοινοτήτων μεταναστών. Στις συλλογές της Βιβλιοθήκης περιλαμβάνονται ενδιαφέρουσες πηγές σχετικά με την ομογένεια στις ΗΠΑ, αρχεία ελληνικών συλλόγων, καθώς και πλούσιο αρχειακό και φωτογραφικό υλικό, βιβλία και έντυπα. Το όνομα δε της Βιβλιοθήκης είναι «Αργοναύτες», καθώς όταν έκλεισε το κομμάτι της μετανάστευσης από τον Βόλο στη Ν. Υόρκη και έκλεισε και ο Εθνικοτοπικός Σύλλογος «οι Αργοναύτες», ο Σύλλογος έκανε διάφορες δωρεές κι ένα ποσό το δώρισε στο αρχείο.

Στην προσπάθειά του να καταγραφεί αυτή η συλλογική μνήμη ο κ. Αλεξίου είχε αναπτύξει στενούς δεσμούς και με τον Σύλλογο Μικρασιατών «Ίωνες» και την τότε πρόεδρο Άννα Πετσιάβα Παπανικολάου, καθώς πολλοί ήταν οι Έλληνες που μετά την καταστροφή της Σμύρνης και τη Μικρασιατική Καταστροφή μετοίκησαν στην Αμερική. Όλο αυτό τον πλούτο των μαρτυριών, των συνεντεύξεών του ο ερευνητής δεν τον κρατά κλειστό, καθώς τον αναρτά στην επίσημη ιστοσελίδα του πανεπιστημίου υλικό αυτής της δουλειάς του, προκειμένου να το χρησιμοποιήσουν για τις δικές του ανάγκες διάφορες έδρες Νεοελληνικών Σπουδών ή φοιτητές άλλων πανεπιστημίων του κόσμου για εργασίες τους, που αφορούν τους απόδημους.
Έγινε αναφορά στις εκπαιδευτικές του ικανότητες και την αποδοχή από τους φοιτητές του, για την οποία τιμήθηκε με διάκριση διδασκαλίας. Κάτι που φαίνεται και από τις αξιολογήσεις των φοιτητών στη σελίδα της Σχολής.

Ως μέλος του σωματείου των απόδημων Μαγνήτων και ως ένας άνθρωπος που δεν έχει βγάλει τον Βόλο ποτέ από την καρδιά του ο κ. Αλεξίου κι έχει υλοποιήσει πολλά projects με φορείς και ιδρύματα της περιοχής αν και κάποια πήγαν χρονικά πίσω λόγω της πανδημίας. Επίσης αναφέρθηκε ότι εδώ και 20 χρόνια με το μάθημα Σπουδές στο Εξωτερικό επισκεπτόταν την Αθήνα με Αμερικανούς φοιτητές, ενώ στόχος του είναι οι φοιτητές να έρχονται και στον Βόλο.
Ο Νίκος Αλεξίου έχει δημοσιεύσει 6 ποιητικές συλλογές Κατάβαση ή Το φάσμα της άλλης νύχτας (NY 1989), Η Κρυμμένη σφραγίδα (NY 1996), Φτερούγα από πηλό (NY 2003), Ο κήπος των χαμένων εσπερινών: Ποιήματα 1983-2003 (δίγλωσσο, Salonica Press, NY, 2006), Νόστος: Ποίηση κι Εξορία (δίγλωσσο, Salonica Press, 2010), Κυκλικά τραύματα (Ζαχαρόπουλος 2011), ΑΣΤΟRΙΑ: Εξορία Άνθρωποι Τόποι (δίγλωσσο, Somerset Hall Press, Boston 2013), Ασημένια Σφίγγα (Μελάνι 2019). Μάλιστα στη συλλογή «Ασημένια Σφίγγα» ένα ποίημα μιλά για την επιστροφή του Giorgio de Chirico στην πόλη του Βόλου μετά από χρόνια περιπλανήσεων. Επηρεασμένος προφανώς από τις προφορικές ιστορίες των Ελλήνων μεταναστών μετουσιώνει την έρευνα σε ποίηση και πρωταγωνιστή έναν άλλο μετανάστη τον De Chirico.
Στη συνέχεια ακολούθησε επίδοση τιμητικής πλακέτας, καθώς και του επετειακού τόμου του ΚεΒιΜαΣυ «Εκατό χρόνια από τη Μικρασιατική Καταστροφή (1922-2022)» για τη συμμετοχή του στον τόμο από τον κ. Αναγνωστόπουλο

Η εκδήλωση έκλεισε με τον Βολιώτη ακαδημαϊκό να μιλά για τη σύνδεσή του με τον Βόλο και τους ανθρώπους του, επισημαίνοντας χαρακτηριστικά πως ο Βόλος είναι μια ιδιαίτερη πόλη, όμως τα κλειδιά των πόλεων είναι πάντα οι άνθρωποι. Τόνισε ότι είναι πολύ χαρούμενος καθώς «η εκδήλωση αυτή διοργανώθηκε από φίλους και ανθρώπους της πόλης χωρίς να το γνωρίζω και είναι πολύ συγκινητικό αυτό. Δείχνει την ευαισθησία που έχουν οι άνθρωποι του Βόλου», είπε χαρακτηριστικά.
Ιδιαίτερη στιγμή υπήρξε η απαγγελία ποιημάτων του Νίκου Αλεξίου από τις μαθήτριες της Α’ και Γ’ Δημοτικού, Δέσποινας και Ιουλίας Τσούκα.

Πασχάλης Δήμου

Προηγούμενο ΆρθροΕπόμενο Άρθρο
Μοιραστείτε το