Τον αρχιτέκτονα και ακαδημαϊκό Δημήτρη Πικιώνη, ο οποίος αποτέλεσε έναν από τους σημαντικότερους αρχιτέκτονες που ανέδειξε η Ελλάδα τον 20ό αιώνα και υπήρξε μια από τις εμβληματικές φυσιογνωμίες της ονομαζόμενης «Γενιάς του ’30», τιμά στο πλαίσιο του θεματικού έτους πολιτισμού με τίτλο «Μαγνήτων Τέχνες Λαϊκές», ο φορέας πολιτισμού της Ιεράς Μητρόπολης Δημητριάδος και Αλμυρού, «Μαγνήτων Κιβωτός, για τη διάσωση του πολιτιστικού αποθέματος».
Ίσως είναι η κορυφαία στιγμή για το θεματικό έτος η τιμή στη μεγάλη αυτή πνευματική προσωπικότητα, τον βαθύ στοχαστή ενός καιρού κρίσιμων μεταβάσεων και μετατοπίσεων, όπου τα κείμενά του, οι καταγεγραμμένες ομιλίες του, ακόμη και σήμερα φωτίζουν, αφυπνίζουν, καθοδηγούν και τελικά το έργο του είναι ταυτόχρονα λόγιο και λαϊκό, διεθνές και εθνικό, διότι ανέδειξε στη θέση που της πρέπει, τη λαϊκή τέχνη της Ελλάδας.
Έγραφε: «Δε στοχαζόμαστε καν πως τούτη η αγνότις και η αλήθεια που αναγνωρίζουμε στην τέχνη του λαού προϋποθέτει ένα σύνολο ανθρώπου, ένα σύνολο ζωής αγνής και φυσικής».
Από το τεράστιο έργο του Πικιώνη, επιλέχθηκε να προβληθεί κυρίως η ενασχόλησή του με το Πήλιο. Το καλοκαίρι του 1939 ο Πικιώνης αναλαμβάνει τη συγκρότηση ομάδας μελέτης της λαϊκής µας αρχιτεκτονικής και έρχεται ο ίδιος στο Πήλιο και τη Ζαγορά, μαζί µε τους ζωγράφους Κλάους Φρισλάνδερ, Δημήτρη Κώνστα και τον Γιώργο Βαλάτα, προκειμένου να κάνει τις καταγραφές και τις αποτυπώσεις του. Μετά τον πόλεμο το Βασιλικό Εθνικό Ίδρυμα, αναγνωρίζοντας τη σημασία του έργου, αναλαμβάνει τη χρηματοδότηση του τόμου «Τα Σπίτια της Ζαγοράς» (1949).
Πενήντα από τα πρωτότυπα αυτά έργα, θα παρουσιαστούν για πρώτη φορά στην περιοχή μας, με τη συνεργασία των Αρχείων Νεοελληνικής Αρχιτεκτονικής του Μουσείου Μπενάκη.
Στην υπέροχη αυτή συνεργασία σημαντική ήταν η συμβολή των εγγονών του Πικιώνη, της κ. Αλεξάνδρας Παπαγεωργίου – Σαμαρά και της Ντόρας Πικιώνη.
Και βέβαια καθοριστική ήταν η συνεισφορά του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, διά της Σχολής Αρχιτεκτόνων.
Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί αύριο Δευτέρα 25 Νοεμβρίου, στις 6 το απόγευμα, στο ισόγειο και στον α’ όροφο του «Κτιρίου Τσικρίκη» του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας (Γαμβέτα – Ιάσονος) και θα περιλαμβάνει πολύ ενδιαφέρουσες εισηγήσεις, προβολή βραβευμένου ντοκιμαντέρ, με κορύφωση την έκθεση σχεδίων των Σπιτιών της Ζαγοράς, ενώ θα υπάρχει και παρουσίαση ενθυμημάτων του τιμώμενου.
Τον συντονισμό της εκδήλωσης θα κάνει ο Αλέξανδρος Καπανιάρης, μεταδιδακτορικός ερευνητής Τ. Ι. Ε. Δ.Π.Θ., οργανωτικός γραμματέας «Μαγνήτων Κιβωτού», και το πρόγραμμα, μετά τους απαραίτητους χαιρετισμούς, θα ξεκινήσει στην αίθουσα του α’ ορόφου με την προβολή του ντοκιμαντέρ «Έλληνες αρχιτέκτονες – Δημήτρης Πικιώνης» από τη σειρά «Ταξίδι στον Πολιτισμό του Υπουργείου Πολιτισμού. Αρχιτεκτονική – Βιογραφίες δημιουργών». Πρόκειται για μια βραβευμένη δημιουργία της Νατάσας Μποζίνη, η οποία θα προλογίσει και θα συμπληρώσει με νέα στοιχεία την εργασία της.
Η εγγονή του τιμώμενου κ. Ντόρα Πικιώνη θα κάνει μια άκρως συναισθηματική αναφορά στη ζωή του Δημήτρη Πικιώνη.
Ο Ζήσης Κοτιώνης, διδάκτωρ αρχιτέκτων, καθηγητής στο Τμήμα Αρχιτεκτόνων του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, θα αναφερθεί στο θέμα «Ο Πικιώνης, η Ύπαιθρος και η Αρχιτεκτονική των Καλλιτεχνικών Πρακτικών».
Θα ακολουθήσει η κ. Ίρις Λυκουριώτη, επίκουρη καθηγήτρια Τμήματος Αρχιτεκτόνων Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, με θέμα «Η Λαϊκή Τέχνη, η Κοσμοπολιτική»
Ο Σπύρος Μοσχονάς, διδάκτωρ Ιστορίας της Τέχνης, διδάσκων στο Πάντειο Πανεπιστημίου, μέλος ΣΕΠ ΕΑΠ, θα αναφερθεί στη μεγάλη σχέση του Πικιώνη με την παρουσιαζόμενη έκθεση και θα έχει θέμα «Ο Δημήτρης Πικιώνης και η λαϊκή τέχνη: Αποτυπώνοντας σπίτια από τη Ζαγορά και τη Μακεδονία έως την Ύδρα και τη Χίο».
Στο τέλος θα παρέμβει ο μητροπολίτης Δημητριάδος και Αλμυρού και πρόεδρος της «Μαγνήτων Κιβωτού» κ. Ιγνάτιος.
Η ολοκλήρωση της εκδήλωσης θα γίνει στην αίθουσα εκθέσεων (ισόγειο), με ξενάγηση στην έκθεση «Δημήτρης Πικιώνης. Τα σπίτια της Ζαγοράς», από την κ. Ναταλία Μπούρα, υπεύθυνη Αρχείων Νεοελληνικής Αρχιτεκτονικής του Μουσείου Μπενάκη.
Η επαφή με το έργο του Δημήτρη Πικιώνη και η μελέτη των κειμένων του, τα οποία απευθύνονται όχι αποκλειστικά σε αρχιτέκτονες, αλλά σε οποιονδήποτε θέλει να διευρύνει τους ορίζοντες των γνώσεών του και της σκέψης του δεν παύει να εκπλήσσει τον αναγνώστη, καθώς του επιτρέπει να προσεγγίσει και από αυτή την πλευρά τους όρους μιας ιδιαίτερα πλούσιας και ενδιαφέρουσας προβληματικής που αφορά στην ελληνική κοινωνία και η οποία, παρά τη μεγάλη χρονική απόσταση, δεν είναι τελικά, τόσο παλιά, όσο ίσως φαίνεται.
Η διάρκεια της έκθεσης θα είναι από τη Δευτέρα 25 Νοεμβρίου έως την Κυριακή 1 Δεκεμβρίου και οι ώρες λειτουργίας 10.00 έως 14.00 πρωί και 18.00 έως 21.00 απόγευμα.
Το Δ.Σ. της «Μαγνήτων Κιβωτού» απευθύνει την ευγνωμοσύνη του στον Ηλία και την Αλεξάνδρα Σαμαρά, χωρίς τη συνεισφορά των οποίων θα ήταν αδύνατη η πραγματοποίηση της σημαντικής αυτής τιμητικής εκδήλωσης στον Δημήτρη Πικιώνη.