«Θησαυροί» της γης από βότανα του Πηλίου και του κόσμου

ΡΕΠΟΡΤΑΖ:
ΑΛΙΚΗ ΓΕΩΡΓΟΠΟΥΛΟΥ

Ο κ. Μανώλης Μάνου έχει σπουδάσει βοτανολογία στο Εδιμβούργο της Σκωτίας, όπου έχει αποκτήσει ειδικές γνώσεις σχετικά με την herbal medicine, την μελέτη της φαρμακογνωσίας και της χρήσης των φαρμακευτικών φυτών που αποτελούν τη βάση της παραδοσιακής ιατρικής.
Όπως εξηγεί ο 42χρονος βοτανολόγος δεν είναι μια νέα επιστήμη που ανακαλύφθηκε πρόσφατα, καθώς υπάρχουν παραρτήματα και σε άλλες χώρες του κόσμου. Η Ελλάδα βρίσκεται πίσω όσον αφορά στον τομέα της βοτανολογίας και της παρασκευής φαρμακευτικών βοτάνων με τις θεραπευτικές ιδιότητές τους, κάτι το οποίο είναι αρκετά απογοητευτικό, δηλώνει σχετικά.
«Υπάρχει κάποια βελτίωση την τελευταία δεκαετία, αλλά είμαστε δεκαετίες πίσω από τις χώρες που δουλεύουν σοβαρά με τα φαρμακευτικά φυτά και την επίδρασή τους στον ανθρώπινο οργανισμό. Όσο άνθρωποι του κλάδου γράφουμε και μιλάμε γι αυτά τόσο πιο γνωστά θα γίνονται και θα κυκλοφορούν πιο σοβαρές πληροφορίες στον κόσμο».
Εξηγεί πως στην βοτανολογία υπάρχουν δύο φάσεις, η πρώτη είναι να αποδείξεις ότι μέσω της καλλιέργειας των φυτών αναδεικνύεται η αξία τους , στόχος δηλαδή είναι να αποδειχθεί ότι καθετί που μεγαλώνει και αναπτύσσεται στο έδαφος έχει την χρησιμότητα του. Χαρακτηριστικά παραδείγματα που ανέφερε είναι το τσάι βουνού και η ρίγανη που εξάγει η Ελλάδα, δύο φυτά που έχουν αξιόλογες και σημαντικές θεραπευτικές ιδιότητες, ενώ με όρους βοτανολογίας ονομάζονται δευτερογενείς μεταβολίτες.
Συγκεκριμένα η ρίγανη χρησιμοποιείται περισσότερο στα φαγητά ως μυρωδικό και το τσάι εξάγεται σε όλη την Μεσόγειο, σε άλλες χώρες όπως Ισπανία, Ιταλία, αλλά και Βουλγαρία, Συρία κλπ έχοντας πολλές φαρμακευτικές ουσίες που είναι χρήσιμες για τον οργανισμό. Τονίζει ότι σχεδόν όλα τα βότανα έχουν μεταφερθεί από διάφορες χώρες του κόσμου σε άλλες. Η δεύτερη φάση είναι η καλλιέργεια, η επεξεργασία, η συλλογή και η μετέπειτα χρήση αυτών των θεραπευτικών ιδιοτήτων κάθε φυτού. Όπως αναφέρει «Αυτά που ονομάζουμε εμείς οι άνθρωποι φαρμακευτικά συστατικά στα φυτά είναι ουσίες που παράγουν τα ίδια ως κάποια μορφή άμυνας. Για παράδειγμα, κάποια έχουν αγκάθια, άλλα προστατεύονται μέσω μηχανισμών που παράγουν τα ίδια κ.α».
Ο κ. Μάνου ζει πλέον και εργάζεται στο Τρίκερι Πηλίου, όπου διεξάγει έρευνες στις θεραπευτικές ιδιότητες των φυτών που υπάρχουν εκεί. Επισημαίνει πως τα βότανα του Πηλίου έχουν σημαντική αξία στην «αγορά των φυτών», καθώς έχουν ιδιαίτερες θεραπευτικές ιδιότητες με διάφορα αρωματικά και φαρμακευτικά είδη της μεσογειακής ζώνης, τα οποία είναι βέβαια πολλά, αλλά σε σχέση με τον υπόλοιπο κόσμο δεν καλλιεργούνται τόσα πολλά πια.
Το τελευταίο διάστημα σε συνεργασία με τον κ. Ηρακλή Παυλίδη πραγματοποιούν τεστ στα θεραπευτικά βότανα του Πηλίου και συγκεκριμένα κάνουν την ερευνά τους σε 15 διαφορετικά φυτά που έχουν ενδιαφέρον για την παγκόσμια αγορά ως βότανα τα οποία όπως μας εκμυστηρεύτηκε και ο ίδιος «λόγω των ιδιοτήτων τους προσαρμόζονται και βοηθάνε στο να ανταπεξέλθει κάποιος σε κάποια κατάσταση άγχους ή πίεσης».
Η έρευνα πραγματοποιείται σε διαφορετικά υψόμετρα κάθε φορά προκειμένου να δουν τι ακριβώς χρειάζεται το κάθε φυτό, καθώς σε κάποια από αυτά η επιβίωση τους προϋποθέτει μια κατάσταση. Για παράδειγμα κάποια αντεπεξέρχονται καλύτερα στον ίσκιο, άλλα στο νερό, άλλα επωφελούνται περισσότερο σε ξερικές συνθήκες.
Τα φυτά στα οποία έγιναν δοκιμές φέτος είναι η Scutellaria lateriflora, Withania somnifera, Artemisia annua kai Artemisia vulgaris, Echinacea purpurea, Astragalus memranacous, Plantago lanceolata, Rhodiola rosea, Ammi visnaga, Inula Helenium και Althaea officinalis. «Όλα αυτά είναι από άλλες χώρες, κάποια από αυτά πήγανε πολύ καλά στη περιοχή του Βόλου, Άλλης Μεριάς. Κάποια θέλουν συγκεκριμένα μικροκλίματα, όπως ίσκιο και σχετικά υγρό χώμα για να μεγαλώσουν σωστά, και δοκιμάζονται ήδη σε τέτοια μέρη ή θα δοκιμαστούν πάλι του χρόνου, αφού κρατήσαμε σπόρο από τα φετινά φυτά».

Βοτανικοί περίπατοι
το φθινόπωρο από την Πορταριά

Σημαντική είναι η δράση που θα οργανωθεί μέσα στο φθινόπωρο από τον Πολυχώρο Πολιτισμού «Εστία» στην Πορταριά, αλλά και σε άλλα μέρη του Πηλίου όπου θα οργανωθούν βοτανικοί περίπατοι. Σε γκρουπ θα γίνουν περιηγήσεις για την καλύτερη γνωριμία με τις θεραπευτικές ιδιότητες των φυτών που υπάρχουν. Παράλληλα θα συνδέονται με την μυθολογία, καθώς εξηγεί πως το κάθε φυτό είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με κάποιο μυθολογικό γεγονός και έτσι θα αναπτύσσεται ένα μυθολογικό ενδιαφέρον γύρω από τα φυτά.
Παράλληλα επισημαίνει ότι θα δημιουργηθούν βοτανικά εργαστήρια που θα φτιάχνουν βοτανικά σκευάσματα κυρίως με φυτά που θα εισάγουν οι ίδιοι και όχι από καλλιέργειες φυτών που θα μαζεύουν για παράδειγμα από την άγρια φύση. Μέσα από αυτά τα σεμινάρια θα προσπαθήσουν να δείξουν ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος σκέψης για να μαζέψει κάποιος φυτά. Σε αυτή τη δράση οι συνάδελφοι που έχουν σπουδάσει βοτανολογία προτιμούν φυτά που δεν είναι τόσο εύκολο να συναντήσεις συχνά ή που είναι υπό εξαφάνιση, ενώ η νοοτροπία τους βασίζεται στην προσπάθεια τους «να σώσουν όσα γίνεται να σωθούνε» και «να μην είμαστε εμείς η αιτία που θα λείψουν φυτά από την περιοχή μας». Η περιήγηση θα περιλαμβάνει γενικές γνώσεις για το τι προσφέρουν τα φαρμακευτικά φυτά στον άνθρωπο, τι επίδραση θα έχουν, ποιες είναι οι θεραπευτικές τους ιδιότητες. Μετά την ολοκλήρωση των σπουδών του και την εγκατάσταση του στην Ελλάδα κύρια ασχολία του είναι η παρασκευή βοτανικών γαληνικών σκευασμάτων, όπως για παράδειγμα κρέμες, κάψουλες, αμπούλες, ενώ εργάζεται για εταιρίες που εμπορεύονται τέτοια προϊόντα χαλάρωσης και είναι ωφέλιμα για την ψυχική ηρεμία και γαλήνη.
Πλέον όπως αναφέρει «εργάζεται πάνω σε αυτό που του αρέσει κάνοντας πράξη αυτά που ξέρει και είναι πρόθυμος να λάβει και να δώσει και περαιτέρω γνώσεις σε όποιον ενδιαφέρεται να μάθει πληροφορίες για την παραγωγή βοτάνων».