Στην ίδια πόλη, στην ίδια περιοχή, που ανάβουν όλα τα φώτα της ψυχαγωγίας το καλοκαίρι, υπάρχει η όψη της εξάρτησης. Είναι το ίδιο δυνατή στην παρουσία της και έχει πρόσωπο αν και οι πρωταγωνιστές δεν θέλουν να το δείχνουν. Όχι, γιατί ντρέπονται, αλλά γιατί δεν θέλουν να τους βλέπουν τα εκατοντάδες παιδιά που περνούν για τις εκδρομές τους στον Άναυρο και εσχάτως οι νεαροί χρήστες του skate park, που δημιουργήθηκε έξω από την πόρτα του κέντρου χορήγησης υποκατάστατων ηρωίνης.
Αυτοί οι άνθρωποι κάποτε έκαναν τα πάντα για λίγη ηρωίνη. Για αυτή ζούσαν και αυτή τους σκότωνε. Σήμερα ζουν για το υποκατάστατο και όταν υποτροπιάζουν, όταν τιμωρούνται με παύση χορήγησης για διάφορους λόγους, που επιβάλλεται να εφαρμόζονται, εύκολα ξαναπέφτουν στην πρέζα… και ο φαύλος κύκλος δεν κλείνει ποτέ.
Η τιμωρία δεν έρχεται μόνο γιατί αντάλλαξαν τη δόση τους με ναρκωτικά χάπια ή άλλη ουσία. Έρχεται ακόμα και όταν μαλώσουν μεταξύ τους ή γίνουν αντιληπτοί από το κέντρο.
O OKANA είναι η μόνη σανίδα σωτηρίας και ας έχει επτά κάμερες, αλλά δεν διαθέτει ούτε χαρτί υγείας, «χτυπημένος» από την κρίση. Έξω από την πόρτα του 220 άτομα κάνουν ουρά για τη βουπρενοφρίνη και η κοινωνία των χρηστών είναι ένα μωσαϊκό από ανθρώπους που δεν έχουν ίδια χαρακτηριστικά, δεν έχουν όλοι την ίδια θέληση να ξεφύγουν, αλλά ίδιες περίπου ιστορίες.
Οι πόρτες ανοίγουν κάθε δεύτερη μέρα στις 9.30 το πρωί, αλλά ο συνωστισμός αρχίζει στις 6 τα χαράματα.
Οι περισσότεροι ζουν… όπου. Όπου βρουν, όπου φιλοξενηθούν, όπου απαγκιάσουν και η μόνη πιάτσα πλέον στον Βόλο είναι αυτή έξω από τον ΟΚΑΝΑ και είναι απόλυτα ελεγχόμενη από την αστυνομία.
«Ζούμε σαν φαντάσματα, σαν σκυλιά» λένε και περιγράφουν τη σκληρή ζωή στον δρόμο που είναι «δεμένη» με μια αρρώστια, χωρίς παροχές προστασίας και υγείας. Πολλοί ζουν όλη μέρα στο πάρκο.
Υπάρχουν νέα παιδιά που με ζηλευτή επιχειρηματολογία ζητούν απάντηση στο ερώτημα γιατί η Ελλάδα δεν κάνει για τους χρόνιους χρήστες αυτά που κάνουν πλέον όλες οι υπόλοιπες χώρες της Ευρώπης, με αποτέλεσμα να καταγράφουμε και στον τομέα των ναρκωτικών μόνο αρνητικά ρεκόρ. Στον ΟΚΑΝΑ του Βόλου από τους 220 ασθενείς προσπάθεια να σωθούν οι 50 και θα τα καταφέρουν οι 15.
«Δεν χρειάζεται να μας πει ο ΟΚΑΝΑ τα στατιστικά του. Τα ξέρουμε εμείς που είμαστε όλη μέρα εδώ», λένε.
Μέσα στο 2017, δηλαδή σε τρεις μήνες, χάθηκαν τέσσερα άτομα από τη χρήση.
Όλη η ζωή κυλά για κάποιους με το επίδομα απορίας. Πολλοί δεν διαθέτουν ούτε αυτό. Εάν υπάρχει κληρονομιά έστω ένα αγρόκτημα, που δεν «σκοτώθηκε» για λίγη ηρωίνη, κόβεται σε πολλούς και το επίδομα αλληλεγγύης που λάμβαναν.
Στην πρώτη συζήτηση που αφορά στην παροχή του ΟΚΑΝΑ και κυριαρχεί ο φόβος μήπως τους κόψουν το φάρμακο, μήπως το περιορίσουν λόγω των περικοπών, εμφανίζεται μια νεαρή γυναίκα. Το κακό που προκάλεσε η πρέζα σε ένα όμορφο πρόσωπο «μιλάει».
Είναι γνώριμη με όλους, πιο φιλική με ορισμένους, αλλά την τραγικότερη αλήθεια δεν τη γνώριζε κανείς.
«Είμαι φορέας του aids»… μας λέει και κυριαρχεί σιωπή για κάποια δευτερόλεπτα από όλους. Ακολούθησαν πολλά «μπράβο» που έχει τη δύναμη να το δηλώνει.
«Όλοι έχουμε ηπατίτιδα C. Και κάποιοι είναι ίσως και φορείς του aids, αλλά δεν το λένε. Τόσα χρόνια στην πρέζα κάπου την πατάς» λέει ο Μανώλης 50 χρόνων σχεδόν, χρήστης από τα 15.
Ο Μανώλης πιστεύει, όπως πολλοί στη μεγάλη παρέα, ότι δεν είναι δυνατόν εκδρομές σχολείων και υποδομές για νέους όπως το skate, να βρίσκονται σε έναν χώρο γεμάτο σύριγγες και χάπια. Όσοι λαμβάνουν το υποκατάστατο κάνουν αμέσως τη χρήση τους στο πάρκο, που απέχει από την πόρτα του ΟΚΑΝΑ πέντε μέτρα.
«Καθαροί» από πρέζα , «μολυσμένοι» για την κοινωνία
Ο Μανώλης, ο Τζίμης, ο Στέλιος, ο Μάριος. Διαφορετικές ηλικίες, διαφορετικές αντοχές, διαφορετικές δυνάμεις. Το «έργο» όμως της ζωής πάντα ίδιο.
Ο Μάριος τελειώνει καθαρός το πρόγραμμα χορήγησης βουπρενοφρίνης, το οποίο παρακολουθεί αρκετά χρόνια, αλλά ξέρει ότι μπροστά του υπάρχει Γολγοθάς και για δουλειά και για μια φυσιολογική ζωή.
«Δεν μας πλησιάζει κανείς», λέει.
«Πιστεύω πως ο κόσμος πρέπει να μας βλέπει, να μην κρυβόμαστε, να μιλάμε καθαρά. Να μην έχουμε πρόβλημα», υποστηρίζει,
Ο Μάριος πιστεύει πως η κοινωνία πρέπει να «βλέπει» το πρόβλημα, να «βλέπει» τους ασθενείς και να αποφασίσει ότι έχει λύσεις να δώσει.
Στην ουρά του ΟΚΑΝΑ υπάρχουν παιδιά που η εικόνα τους δεν προδίδει πως ήταν πολλά χρόνια στην πρέζα και πέντε ή επτά στη βουπρενοφρίνη. Για κάποιους, μόνο τα κατεστραμμένα δόντια είναι το δείγμα «ταυτότητας».
Όπως και στην «έξω» κοινωνία όλες οι κατηγορίες των ανθρώπων βρίσκονται στο «βασίλειο» των τοξικομανών.
Τα παράπονα που εκφράζουν για τον ΟΚΑΝΑ πολλά, δικαιολογημένα ή αδικαιολόγητα, αλλά συνεχώς ακούγεται το όνομα της υποδιευθύντριας κ. Τοπαλίδου. Αυτή βοηθά όταν κάποιος παθαίνει κρίση επιληψίας έξω από το κέντρο, αυτή δέχεται τη βία ενός ανεξέλεγκτου ασθενή, τα δαγκώματα, τα χτυπήματα.
«Όποιος θέλει να καθαρίσει τον βοηθά το πρόγραμμα. Όποιος όμως θέλει. Να ακουστεί αυτό. Αμα θες να το κόψεις, όλα είναι στο μυαλό» λέει ο Στέλιος, ενώ άλλοι πιστεύουν ότι η βουπρενοφρίνη αντικατέστησε την εξάρτηση από την πρέζα. Ότι είναι η νέα τους εξάρτηση, που επίσης δεν μπορούν να ξεφύγουν.
Σταυρώνονται και αναστένονται κάθε μέρα χωρίς να μπορούν να δώσουν ένα τέλος…
Κατερίνα Τασσοπούλου