Συζητούν η Ράνια Γάτου και ο Κυριάκος Κυριαζόπουλος*
Η παραμονή και η έναρξη του νέου έτους μας δίνει, και αυτήν την φορά, την ευκαιρία να στοχαστούμε για την ύπαρξη μας, για τον προορισμό μας, για τη σχέση μας με τον Θεό και τους συνανθρώπους μας, για τον τρόπο αξιοποίησης του χρόνου μας, ως μονάδας του συνολικού χρόνου της επίγειας ζωής μας, τόσο για τα υλικά έργα μας και για τα πνευματικά έργα μας.
Ράνια Γάτου: Θα ξεκινήσω με μια ευχή. Στην ιδιαίτερη έξαρση του χρόνου την κοσμική ο ρυθμός και η ποιητικότητα του ανθρωπίνου προσώπου ας έλκονται από την πεμπτουσία του αγίου φωτός το οποίο ενεργεί στην έκσταση της ζωοποιούσας αληθινής σχέσης μας με τον Θεό! Πώς διακηρύσσεται η αλήθεια; Πράγματι με τους καρπούς του αγίου πνεύματος: Την αγάπη, τη χαρά, την ειρήνη, τη μακροθυμία, την υπομονή, την πραότητα, την ταπείνωση, την καλοσύνη την συγχωρητικότητα την αμνησικακία, την πίστη, την ελπίδα, την εγκράτεια, και την προσευχή. Τι μας διδάσκει ο Ιερός Χρυσόστομος: Ἂν ὑπάρχῃ τύχη, δὲν ὑπάρχει κρίσις.Ἂν ὑπάρχῃ τύχη, δὲν ὑπάρχει πίστις. Ἂν ὑπάρχῃ τύχη, δὲν ὑπάρχει Θεός.Ἄν ὑπάρχῃ τύχη, δὲν ὑπάρχει ἀρετή. Ἂν ὑπάρχῃ τύχη, δὲν ὑπάρχει κακία. Ἄν ὑπάρχῃ τύχη, ὅλα ἄδικα τὰ κάνομε καὶ ἀνώφελα τὰ ὑπομένομε. Σου απευθύνω το λόγο Κυριάκο μου.
Κυριάκος Κυριαζόπουλος: Η παραδοχή της τύχης ως γνωστόν είναι αποδοχή του πανθεϊστικού παγανισμού. Η αρμονία όμως που επικρατεί στον μακρόκοσμο του σύμπαντος και στον μικρόκοσμο της γης και μάλιστα στο κορυφαίο ον που είναι ο άνθρωπος, ο οποίος είναι ο ενδιάμεσος μεταξύ του μακρόκοσμου και του μικρόκοσμου, αποδεικνύει ότι το σύμπαν δεν δημιουργήθηκε τυχαία αλλά πίσω από την λογική του κατασκευή κρύβεται ο δημιουργικός νους που είναι ο Θεός- Νους ο οποίος το δημιούργησε δια του Θεού – Λόγου εν Αγίω Πνεύματι. Όπως αναφέρει ένας ύμνος: «Ο εν σοφία τα πάντα δημιουργήσας, προαιώνιε Λόγε του Πατρός, και την σύμπασαν κτίσιν παντοδυνάμω σου λόγω συστησάμενος, ευλόγησον τον στέφανον τού ενιαυτού τής χρηστότητός σου…». Πώς νομίζεις, Ράνια μου, ότι ο Θεός Λόγος που έγινε άνθρωπος ευλογεί την έναρξη του νέου έτους της αγαθοδωρίας Του;
Ράνια Γάτου: Κι η ημέρα της πεντηκοστής δόθηκε από τον Θεό. Κι ο αγιασμός των πάντων μας λυτρώνει από την έκπτωση της αμαρτίας. Κι η πνευματική δυνάμωση έρχεται…Κι ο χορηγός των αγαθών το πνεύμα της αληθείας… “Βασιλεῦ Οὐράνιε Παράκλητε, τό Πνεῦμα τῆς Ἀληθείας, ὁ πανταχοῦ παρών καί τά πάντα πληρῶν, ὁ θησαυρός τῶν ἀγαθῶν καί ζωῆς χορηγός, ἐλθέ καί σκήνωσον ἐν ἡμῖν καί καθάρισον ἡμᾶς ἀπό πάσης κηλίδος καί σῶσον, Ἀγαθέ, τάς ψυχάς ἡμῶν”.
Κυριάκος Κυριαζόπουλος: Όπως εύστοχα υπογράμμισες, η ευλογία του νέου έτους από τον Χριστό δίνεται μέσω του Αγίου Πνεύματος. Ως γνωστόν το Άγιο Πνεύμα ίδρυσε την Εκκλησία της Καινής Διαθήκης μετά την ανάληψη του Χριστού. Και η Εκκλησία είναι η διαχειρίστρια της θείας χάρης η οποία καθαρίζει τα πάθη, μεταδίδει τις αρετές, παρέχει τον φωτισμό και ενώνει με ερωτική συνάφεια τον πιστό που έχει περάσει από την προαναφερθείσα διαδικασία των τριών φάσεων της πνευματικής ζωής, με τον Άγιο Τριαδικό Θεό μέσω της οντολογικής ή προσωπικής μεσιτείας του θεανθρώπου Χριστού. Τι πετυχαίνουν Ράνια μου, και που οδηγούν αυτές οι τρείς φάσεις των πιστών;
Ράνια Γάτου: Κυριάκο μου, η ζωή των χριστιανών είναι παντοδύναμη μέσα στον Θεό. Η βοήθεια έρχεται από τον Θεό και η σωτηρία. Όμως, ποια αξία θα είχαμε χωρίς το φωτισμό; Να μας φωτίσει τόσο ώστε να αποκαλυφθεί ο Θεός. Κι η έλευση της Βασιλείας του. Ασυνήθιστη η αγάπη του θεού! Ασυνήθιστη! Οι ρίζες της καρδιάς πρέπει να είναι αληθινές ώστε η πηγή του φωτός να γίνει μια ζωογονημένη λάβα… Πύρινη… σε παρακαλώ πολύ συνέχισε…
Κυριάκος Κυριαζόπουλος: Η ζωογονημένη λάβα του ακτίστου φωτός ή της θείας δόξας που εκπορεύεται από τη θεία ουσία είναι ο θείος έρωτας. Ο έρωτας της Νύφης Εκκλησίας με τον Νυμφίο Χριστό και της νύμφης ψυχής του κάθε συνειδητού πιστού με τον Νυμφίο Χριστό. Ζωογόνηση δεν μπορεί να υπάρχει σε μια καθηκοντολογική και μη γνήσια εκτέλεση θρησκευτικών καθηκόντων. Ζωογόνηση δεν υπάρχει στην αμφισβήτηση του θεανθρώπινου προσώπου του Χριστού από το σύγχρονο συγκρητιστικό πνεύμα αγαπολογίας χωρίς την Αλήθεια, που είναι ο Θεάνθρωπος Χριστός, τον οποίο αυτό το αντίχριστο πνεύμα προσπαθεί να τον εμφανίσει μόνον ως άνθρωπο – προφήτη, όπως οι άνθρωποι – ιδρυτές θρησκειών και όχι ως Θεό και άνθρωπο. Ζωογόνηση δεν υπάρχει στην εγωιστική εξυπηρέτηση συμφερόντων με ταυτόχρονη περιφρόνηση της εικόνας του θεού που υπάρχει στο πρόσωπο του συνανθρώπου. Γενικά ζωογόνηση δεν υπάρχει στο πνεύμα του κόσμου (εκκοσμίκευση) το οποίο δυστυχώς έχει επικρατήσει στη συντριπτική πλειονότητα των κατ΄όνομα πιστών. Τι νομίζεις Ράνια μου, χρειάζεται αντίσταση στο πνεύμα του κόσμου;
Ράνια Γάτου: Κυριάκο μου, πολύ ωραίο το ερώτημά σου! Ποιος όμως σήμερα κολλάει την καρδιά του πραγματικά στον Θεό; Ποιος πραγματικά αντιστέκεται στο πνεύμα του κόσμου; Ποιοι είμαστε αληθινοί ταξιδιώτες για τον Χριστό; Οι ἀγράμματοι καὶ ἁπλοϊκοὶ απόστολοι μόνο. Εκείνοι αιχμαλώτισαν τον κόσμο! Ξέρεις τι με τρελαίνει; Αυτή η αληθινή χαρά μέσα στην ορθοδοξία. Αυτή η καρδιακή δύναμη της αλήθειας που σου γλυκαίνει την ψυχή. Αυτό ευχαριστιέμαι. Και να σε κυριεύει ο Θεός…
Κυριάκος Κυριαζόπουλος: Πράγματι η αληθινή χαρά μέσα στην Ορθοδοξία, ως γνωστόν, είναι καρπός του Αγίου Πνεύματος το οποίο εγκαθιστά στην ψυχή του πιστού ως ένοικό της τον ίδιο τον Θεάνθρωπο Χριστό, αφού προηγουμένως η θεία χάρη φέρει στην ψυχή του τις άκτιστες ενέργειες της πίστης, της μετάνοιας, της αρετής. Θεωρείς, Ράνια μου, ότι η αρχή του Νέου Έτους αποτελεί ένα ορόσημο για την απόκτηση της μετάνοιας και ποια ζημία μπορεί να προκληθεί από την παράληψη αυτή;
Ράνια Γάτου: Κυριάκο μου, η παχυλή ιδιοτέλεια είναι φτώχεια … Κι είναι ώρα να αρχίζουμε να μετανοούμε. Οι δυνάμεις χάνονται μακριά από τον Θεό. Ποιο όμως είναι το πιο τίμιο προνόμιό μας; H παραδοχή της κατάστασή μας. Εδώ αξίζει να γίνουμε μεγαλόψυχοι. Να πάψουμε να υποπτευόμαστε πάντα τους άλλους. Είμαστε ήδη ταπεινωμένοι από τα λάθη μας….
Κυριάκος Κυριαζόπουλος: Η ταπείνωση από τα λάθη μας αποδεικνύει ότι βρισκόμαστε στην αυταπάτη ότι είμαστε αυτοθεωμένοι, δηλαδή ότι είμαστε αυτόνομοι έναντι του Αγίου Τριαδικού Θεού και του σωτηριώδους θελήματός Του με το οποίο αρνούμαστε επίμονα να συμπορευθούμε. Πώς νομίζεις ότι μπορεί να γίνει αυτή η συμπόρευση;
Ράνια Γάτου: Κυριάκο μου πιστεύω ότι μπορεί να γίνει με τη συνέργεια του Θεού που μετακινεί βουνά. Ας τον παρακαλέσουμε… Και η ενθάρρυνση του Χριστού στους μαθητές του ότι δηλαδή θα έστελνε ως αντικαταστάτη του ένα άλλο θείο πρόσωπο. Ο Θεός, Κυριάκο μου, δεν μας αφήνει ποτέ μόνους… «Αν με αγαπάτε, φυλάξτε τις εντολές μου, θα παρακαλέσω τον Πατέρα, και θα σας δώσει έναν άλλον Παράκλητο, για να μένει μαζί σας στον αιώνα, το Πνεύμα της αλήθειας». Ο Χριστός δεν είναι μακριά μας… Πόσο ελπίζω πραγματικά σε εκείνον! Κι αναχώρησε για τον ουρανό ο Χριστός για να έρθει το πνεύμα της αληθείας… Κι εδώ καταργείται η δειλία… Η καρδιά μου πεθαίνει για τον Θεό! Πεθαίνει! Δεν έχει θέλημα δικό της…
Κυριάκος Κυριαζόπουλος: Όντως με τον θάνατο της αμαρτίας μέσα στην καρδιά μας ανασταίνεται μέσα σε αυτήν ο Θεάνθρωπος Χριστός, ο νικητής του θανάτου, ο εγγυητής της Αναστάσεως των νεκρών σωμάτων μας και της ένωσης με αυτά των ψυχών μας. Όμως τα πάθη που είναι μέσα στην καρδιά μας μας, επιτρέπουν να αγαπήσουμε τον Θεό με όλη την ψυχοσωματική μας ύπαρξη, και τον συνάνθρωπό μας;
Ράνια Γάτου: Κυριάκο μου, το θέμα είναι να μην αγαπάμε αρρωστημένα. Να μην υπνωτιζόμαστε στα πάθη. Άγιε Εφραιμ θύμισέ το μου λίγο… «Κύριε και Δέσποτα της ζωής μου, πνεύμα αργίας, περιεργείας, φιλαρχίας και αργολογίας μη μοι δως. Πνεύμα δε σωφροσύνης, ταπεινοφροσύνης, υπομονής και αγάπης χάρισε μοι τω σω δούλω. Ναι Κύριε Βασιλεύ, δώρησαί μοι του οράν τα εμά πταίσματα και μη κατακρίνειν τον άδελφόν μου».
Κυριάκος Κυριαζόπουλος: Γιατί, Ράνια μου, δεν βλέπουμε τις δικές μας αμαρτίες και κατακρίνουμε τους συνανθρώπους μας;
Ράνια Γάτου: Γιατί βάζουμε τον εαυτό μας στο επίκεντρο του σύμπαντος. Και δυστυχώς με το δικό μας τρόπο είμαστε προδότες, προπετεϊς, τετυφωμένοι… Αυτό το δικό μας θέλημα μας καταστρέφει. Και μετά πώς να οικοδομηθεί η ψυχή; Δεν πρέπει ποτέ να πεις Il ne faut jamais dire « Fontaine je ne boirai pas de ton eau ». (Πηγή δεν θα πιώ ποτέ από το νερό σου)
Κυριάκος Κυριαζόπουλος: Εννοείς προφανώς και ποιητικώς την πηγή της ζωής, τη Θεία Χάρη του Αγίου Πνεύματος η οποία φέρει στις ψυχές τον Θεάνθρωπο Χριστό, από την οποία πηγή ήπιε η Σαμαρείτιδα η οποία αναγνώρισε στο Χριστό το αθάνατο νερό, όταν ανέπτυξε με Εκείνον το σπουδαιότατο από άποψη θεογνωσίας διάλογό τους.
Ράνια Γάτου: Επειδή δυο γνώμες είναι καλύτερες από μία. Deux avis valent mieux qu’un…. Παρακαλώ tu…
Κυριάκος Κυριαζόπουλος: Είναι σαφές ότι, όπου υπάρχουν τουλάχιστον δύο συνηγμένοι στο πρόσωπο του Χριστού, εκεί είναι και ο Ίδιος αναμεσά τους, όπως το είπε.
Ράνια Γάτου: Κυριάκο μου, ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης ποια κατεύθυνση μας δίνει για το νέο έτος;
Κυριάκος Κυριαζόπουλος: Με το νέο έτος η Αγία Εκκλησία γιορτάζει την αρχή του νέου έτους με σκοπό:
- Να φωτίσει τις διάνοιές μας στο να περάσουμε όλο το χρόνο καθαρά και με αγαθή συνείδηση. Και στο να ευαρεστήσουμε τον Θεό με τη φύλαξη των εντολών του. Και έτσι να απολαύσουμε τη Θεία Χάρη στη ζωή μας.
- Να παρακαλέσουμε τον Θεό να ευλογήσει το νέο χρόνο και να μας τον χαρίσει ευτυχή και γεμάτο από όλα τα υλικά αγαθά.
Θεωρείς Ράνια μου ότι σήμερα ενστερνιζόμαστε αυτόν τον σκοπό του εορτασμού του νέου έτους από την Εκκλησία;
Ράνια Γάτου: Η εξαίρεση επιβεβαιώνει τον κανόνα. L‘exception onfirme la règle.
Κυριάκος Κυριαζόπουλος: Γιατί δεν ενστερνιζόμαστε αυτόν τον σκοπό του εορτασμού του νέου έτους από την Εκκλησία;
Ράνια Γάτου: Και με όλα αυτά να προσπαθεί ο Θεό να μας συμμαζέψει… Βλέπω ένα αλληλένδετο ύφος εγωισμού στην κοινωνία με μια επιγραφή πάνω ψηλά που να αναφέρει: Υπερήφανη αυταπάτη που νομίζεις ότι πηγαίνεις; Κι ο άγιος Θαλάσσιος φωνάζει σε όλους μας :’’ Έί θέλεις υφέν των κακιών απαλλαγήναι, τη μητρί των κακών, τη φιλαυτία απόταξαι’’
Κυριάκος Κυριαζόπουλος: Η φιλαυτία, ως γνωστόν, είναι η εγωπάθειά μας, η οποία καταδυναστεύει την κοινωνία μας και τις συζυγικές, ερωτικές, φιλικές, επαγγελματικές και γενικά τις διανθρώπινες σχέσεις.
Ράνια Γάτου: Πώς σου φαίνονται τα λόγια του οσίου Πέτρου του Δαμασκηνού; «Όποιος αγαπά με φιλαυτία τον εαυτό του, δεν μπορεί να αγαπήσει ολοκληρωτικά τον Θεό, αλλά τον αγαπά κατά το ήμισυ»;
Κυριάκος Κυριαζόπουλος: Η φιλαυτία, όπως είναι ευρύτερα γνωστό, είναι η παθολογική και εγωκεντρική αγάπη του εαυτού μας. και είναι διαφορετική από την υγιή αγάπη του εαυτού μας. Η φιλαυτία δεν μας επιτρέπει να αναπτύξουμε υγιείς και γνήσιες σχέσεις προς τον Θεό, σχέσεις ευσεβείας, προς τον συνάνθρωπό μας, σχέσεις δικαιοσύνης, και προς τον εαυτό μας, σχέσεις σωφροσύνης, όπως προσδιορίζει τις σχέσεις αυτές ο Απόστολος Παύλος.
Ράνια Γάτου: Κι ας μην μας ταλανίζουν άλλο οι ψεύτικες ουτοπίες, ας απαλλαχθούμε από τα αδιέξοδα και την αμηχανία της οργής. Η νέα χρονιά είναι πρόκληση που τρέχει με ταχύτητα, ας μην καθηλωνόμαστε άλλο στην ανισορροπία. Θέλω σημαίνει μπορώ. Vouloir c’est pouvoir… Le soleil luit pour tout le monde. Κι ο ήλιος λάμπει για όλο τον κόσμο… Κυριάκο μου, bonnes années. Καλή χρονιά! Σε ευχαριστώ πολύ…
Κυριάκος Κυριαζόπουλος: Με τη σειρά μου Ράνια μου, θα ήθελα να ευχηθώ, σε σχέση με τον Θεό, για το νέο έτος 2018 να πραγματώσουμε στη ζωή μας το περιεχόμενο του εξής ύμνου: «Πολιτείας απάρξασθαι, ευαρέστου σοι Δέσποτα, σύν τη ετησίω υπάρξει, ημάς καταξίωσον (Δέσποτα της ζωής καταξίωσέ μας να αρχίσουμε την ευάρεστη σε εσένα ζωή, μαζί με το νέο έτος)».
Θα ήθελα, επίσης, να εκφράσουμε τις ευχές μας στους συνανθρώπους μας μέσω του εξής γαλλικού τραγουδιού:
Je te souhaite bonne annee (Σου εύχομαι καλή χρονιά)
Et puis bonne sante (Και μετά καλή υγεία)
A partir de janvier (Από τον Ιανουάριο)
On va rigoler ! (Να γελάσουμε !)
Je te souhaite de tout mon Coeur (Σου εύχομαι με όλη μου την Καρδιά)
Une annnee pleine de Bonheur(Μια χρονιά γεμάτη ευτυχία)
Je te souhaite d’ etre heureux (Σου εύχομαι να είσαι ευτυχής)
Alors encore Meilleurs voeux (Λοιπόν ακόμη τις καλύτερες ευχές).
Ράνια μου, καλή χρονιά, γεμάτη ευτυχία, αγάπη, ευημερία, έρωτα προς τον Θεό και προς τον αγαπημένο σου, όπως και τις ίδιες ευχές προς όλα τα στελέχη και τους αναγνώστες της e-thessalia, καθώς και σε όλους τους συμπολίτες μας.
Η Ράνια Γάτου είναι Ποιήτρια, Δοκιμιογράφος και Εικαστικός και ο Κυριάκος Κυριαζόπουλος είναι καθηγητής στη Νομική Σχολή Α.Π.Θ. και δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω.
Φωτό: Κινέζικη Πρωτοχρονιά στο Πεκίνο