του Νίκου Κατσαρού*
Ένα μεγάλο ερώτημα για τον κορωνοϊό είναι εάν και κατά πόσον θα βοηθήσει το καλοκαίρι με την ηλιοφάνεια και τον θερμότερο καιρό – όπως γίνεται π.χ. με τη γρίπη. Η απάντηση είναι αισιόδοξη. Πολλοί ειδικοί έχουν εκφράσει αμφιβολίες, κατά πόσον θα υλοποιηθεί αυτό το αισιόδοξο σενάριο, το οποίο είναι και το αντικείμενο νέας έρευνας στο Πανεπιστήμιο της Γιούτα, που προορίζεται να βοηθήσει στην κατανόηση της αντίδρασης του ιού, καθώς αλλάζουν οι εποχές. «Ο κορωνοϊός εξαπλώνεται παρόμοια με τη γρίπη- υπό τη μορφή μικρών σταγονιδίων στον αέρα, όπου οι ιοί χάνουν τη μολυσματικότητά τους επειδή τα μόρια χάνουν τη δομική τους συνοχή, λόγω της θερμότητος και της ηλιακής ακτινοβολίας», σημειώνει ο Σαβίζ Σαφαριάν, καθηγητής ιατρικής στο αμερικανικό πανεπιστήμιο και συνεχίζει. «Τα φυσικά χαρακτηριστικά της εξέλιξης των σταγονιδίων σε διαφορετικές θερμοκρασίες και συνθήκες υγρασίας επηρεάζουν τη μολυσματικότητα του κορωνοϊού». Ο Σαφαριάν, μαζί με τον γιατρό Μάικλ Βερσίνιν, έχουν λάβει χρηματοδότηση από το NSF (National Science Foundation) των ΗΠΑ, για να μελετήσουν το πώς το εξωτερικό περίβλημα του ιού, μαζί με τις ακτίνες (τις εξοχές που βλέπουμε στις εικόνες του κορωνοϊού, που είναι πρωτείνες) αντιδρά στις μεταβολές θερμοκρασίας και την ακτινοβολία. Συνεπώς, εάν οι ακτίνες (πρωτείνες) δεν προσδεθούν γερά και δεν διεισδύσουν, οι κορωνοϊοί στα κύτταρα του ανθρώπου, η μόλυνση δεν θα μεταδίδεται.
Σημειώνεται πως οι ιοί δεν μπορούν να «κάνουν κάτι» μόνοι τους, καθώς έχουν ένα απλό περίβλημα με γενετικές «οδηγίες» στο εσωτερικό τους: Όταν ένας κορωνοϊός εισέλθει στα κύτταρα ενός ανθρώπου, τα χρησιμοποιεί για να αναπαράγεται. Παρά το γεγονός ότι στην Αυστραλία και τη Νέα Ζηλανδία είναι καλοκαίρι και εκεί ο κορωνοϊός εξακολουθεί να μεταδίδεται, πιστεύεται ότι στο δικό μας καλοκαίρι με τις υψηλές θερμοκρασίες, την αυξημένη ηλιακή ακτινοβολία στο ορατό και στο υπεριώδες, την αυξημένη υγρασία, το γεγονός ότι θα έχει παραμείνει στις χώρες της Μεσογείου για περισσότερο από είκοσι εβδομάδες ο κορωνοϊός και επιπλέον με τα φάρμακα που θα έχουν κυκλοφορήσει μέχρι τότε, έχουμε τη βεβαιότητα ότι η ζωή θα έχει ομαλοποιηθεί. Αυτό συμβαίνει γενικά με τους ιούς και τους γνωστούς κορωνοϊούς (SARS και MERS). Οι καθηγητές Qasim Bukhari και Yusuf Jameel, από το Massachusetts Institute of Technology,USA ανέλυσαν περιοχές του πλανήτη, που είχαν προσβληθεί από τον κορωνοϊό και διαπίστωσαν ότι το 90% των μολύνσεων, συνέβαινε σε περιοχές όπου η θερμοκρασία ήταν μεταξύ 3 και 17 βαθμών Κελσίου και σχετικά υψηλή υγρασία μεταξύ 4 και 9 gr ανά κυβικό μέτρο. Στο πλαίσιο της έρευνας εξετάζονται προσομοιώσεις-ψεύτικες εκδοχές του προστατευτικού εξωτερικού κελύφους του ιού.
Χάρη στην αλληλουχία του γονιδιώματος του ιού, οι ερευνητές μπορούν να φτιάχνουν συνθετικές εκδόσεις των κελυφών αυτών, χωρίς επιβλαβή γονιδιώματα μέσα, οπότε τα κελύφη είναι ασφαλή. Η ιδέα- ο απώτερος στόχος- όπως εξηγεί ο Βερσινίν, είναι να διαπιστωθεί τι κάνει τον ιό να καταρρέει και να πεθαίνει. Ωστόσο, σε πρώτη φάση ελπίζεται να διαπιστωθεί, πόσο καλά μεταδίδεται ο ιός υπό διαφορετικές συνθήκες- όπως π.χ. έξω στη ζέστη του καλοκαιριού ή μέσα σε εσωτερικούς χώρους με κλιματισμό. Αυτό δεν αποτελεί εμβόλιο, ωστόσο θα μπορούσε να επηρεάσει τις αποφάσεις για τη διάρκεια των μέτρων καραντίνας και κοινωνικής απομάκρυνσης. Πριν φύγετε…
(με πληροφορίες από Reuters, BBC, Live Science)
*διευθυντή του Τμήματος
Βιοϊατρικής του New York College,
π. διευθυντή Ερευνών ΕΚΕΦΕ ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ