«Θέλω να ακούσετε την τελευταία μου επιθυμία στο κρεβάτι του θανάτου. Σήμερα μια ομάδα 12 γιατρών με επισκέφθηκε με μεταφραστή για να μου πουν ότι δεν μπορούν να μου προσφέρουν θεραπεία για τον καρκίνο μου. Δεν θέλω να ξαπλώσω στο κρεβάτι μου περιμένοντας τον θάνατο. Σας εκλιπαρώ να με βοηθήσετε στο δικαίωμά μου σε θεραπεία και να μου δώσετε την ευκαιρία να αγωνιστώ».
Πρόκειται για τη συγκλονιστική έκκληση 20χρονου Σύρου πρόσφυγα στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ), λίγο αφ’ ότου ενημερώθηκε από το νοσοκομείο «Αγιος Σάββας» ότι δεν μπορεί να γίνει τίποτα για τη ζωή του. Μετά την ανακοίνωση αφέθηκε στη σιωπή, χωρίς καμία ψυχολογική στήριξη. «Δεν μας έδιναν καν αντίγραφο του ιατρικού του φακέλου. Πήραμε τα έγγραφα από το Ευρ. Δικαστήριο, καθώς τα έδινε το νοσοκομείο», εξηγεί η δικηγόρος του, Ηλέκτρα-Λήδα Κούτρα.
Ο 20χρονος ήρθε μέσω Τουρκίας στη Χίο για να υποβληθεί σε χημειοθεραπείες. Κατά τη διαδικασία καταγραφής δεν μπορούσε καν να σταθεί όρθιος. Ομως η γραφειοκρατία της συμφωνίας ΕΕ-Τουρκίας δημιούργησε νέα εμπόδια. Παρότι το τοπικό νοσοκομείο είχε δηλώσει ότι δεν μπορεί να χειριστεί την περίπτωσή του, η μεταφορά του στην Αθήνα έγινε σχεδόν έναν μήνα μετά. Αυτό το διάστημα ο 20χρονος παρέλυσε και έγινε παραπληγικός, μια κατάσταση μη αναστρέψιμη.
Η περιπέτειά του συνεχίστηκε. Προσφεύγοντας στο ΕΔΔΑ κατήγγειλε ότι η φροντίδα που έλαβε ήταν ανεπαρκής και επιδείνωσε μη αναστρέψιμα την υγεία του, ενώ για μεγάλο διάστημα είχε άγνοια για την κατάστασή του και τις εξετάσεις που του γίνονταν. Αντίστοιχα παράπονα διατύπωσε στο ΕΔΔΑ και ο 37χρονος εξάδελφός του, ο οποίος λόγω διαβήτη είναι σχεδόν τυφλός, πάσχει από πολυνευροπάθεια και ήρθε στη χώρα μας ύστερα από δύο ανεπιτυχή χειρουργεία στα μάτια. Τους συνόδευσε ο αδερφός του, ο οποίος προσπαθώντας να τους βοηθήσει διαμαρτύρεται για «φυσική και ψυχολογική εξόντωση, που ισοδυναμεί με απάνθρωπη και εξευτελιστική μεταχείριση». Το ΕΔΔΑ παρενέβη εντυπωσιακά γρήγορα στην υπόθεση και ζήτησε εξηγήσεις από την ελληνική κυβέρνηση για την ποιότητα των ιατρικών υπηρεσιών που τους παρείχε, τον τρόπο μεταχείρισής τους και την τήρηση των δικαιωμάτων τους. «Σημείωσε μάλιστα στην ερώτησή του ότι η έλλειψη διερμηνείας στις ιατρικές διαδικασίες που διήλθαν συνιστά παραβίαση του δικαιώματος σεβασμού της ιδιωτικής τους ζωής, λόγω της έλλειψης πλήρους και ενημερωμένης συναίνεσης. Πρόκειται για παράμετρο που πρέπει να λάβει σοβαρά υπόψη η κυβέρνηση, η οποία θα πρέπει να προσλάβει διερμηνείς σε όλες τις μεγάλες δομές Υγείας», εξηγεί η κυρία Κούτρα.
Η «οδύσσεια» των δύο προσφύγων σε ελληνικό έδαφος ξεκινά στις 11 Σεπτεμβρίου 2016, όταν πέρασαν στη Χίο. «Μεταφέρθηκαν αμέσως στο νοσοκομείο, αλλά το ίδρυμα δεν τους δέχτηκε, γιατί δεν είχαν καταγραφεί», αναφέρει το ιστορικό στο κείμενο του ΕΔΔΑ. Ωστόσο ούτε μετά την καταγραφή νοσηλεύτηκαν. «Για περίπου 3 εβδομάδες έμειναν σε ένα δωμάτιο ξενοδοχείου υπό την εποπτεία της Υπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ, χωρίς εξειδικευμένη βοήθεια. Τους παράτησαν εκεί. Ο 20χρονος ούρλιαζε από τους πόνους και εθελοντές του έδιναν παρακεταμόλη. Αυτό το διάστημα παρέλυσε» τονίζει η κυρία Κούτρα, σημειώνοντας ότι «η μεταχείρισή τους εκθέτει την ΥΑ που έχει λάβει μέρος ευρωπαϊκών κονδυλίων που διανέμει σε συνεργαζόμενες ΜΚΟ, αναλαμβάνοντας κομμάτι της κρατικής μέριμνας. Επίσης αναδεικνύει τα συστημικά προβλήματα της υποδοχής προσφύγων».
«Στους αρμόδιους»
Οι δύο πρόσφυγες διαμαρτύρονται στο ΕΔΔΑ, καθώς θεωρούν ότι η ιατρική φροντίδα που έλαβαν είχε ως αποτέλεσμα την επιδείνωση της υγείας τους αλλά και ότι η έλλειψη μεταφραστή εμπόδιζε να δώσουν την ελεύθερη και ενημερωμένη συναίνεσή τους στις διαδικασίες που έγιναν. «Μιλάμε για ανθρώπους με έκδηλη ευαλωτότητα. Υπάρχει ευρωπαϊκή οδηγία που θέτει το μίνιμουμ υποδοχής τέτοιων περιπτώσεων. Είναι σαφές ότι στην περίπτωσή τους δεν έγιναν σεβαστά θεμελιώδη τους δικαιώματα», καταλήγει η κυρία Κούτρα.
Πηγή: Έθνος