Θ Plus

Ταξίδι σε μιαν άλλη Ελλάδα – Περιήγηση στη βόρεια Εύβοια

Τoυ Κυριάκου Παπαγεωργίου

Οι αιφνιδιασμοί σε αυτή τη χώρα δεν έχουνε τέλος. Από πού να τους πιάσεις και πού να τους αφήσεις. Εδώ σου προκύπτει ένα φαράγγι, εκεί ένα νησί, πιο πέρα ένας τύμβος, ένα ξωκλήσι, μια ακρόπολη ή ένας πύργος και στην άκρη κάθε πιθανού και μη αναγκαίου τόπου ξεφυτρώνει ένας αρχαίος ναός, πλήθος όστρακα, κάποιο ναυάγιο ή ένας λίθος με λογής μυθικά ερεθίσματα που σε πάνε έως την άλλη άκρη της ιστορίας…
Η Ελλάδα είναι μια χώρα βουτηγμένη στις εκπλήξεις, τους αιφνιδιασμούς και τ’ απρόοπτα με τα πρωτότυπα κι αυθεντικά τεκμήριά της.
Μια χώρα τόσο μεγάλη μες στη λιγοσύνη της, όσο και μικρή μες το μεγαλείο της…
*
Οι σκέψεις αυτές δρομολογούνταν στο τελευταίο μας ταξίδι καθώς στρίβαμε από τον Αγιόκαμπο, προς τον Νέο Πύργο των Ωρεών.
Είχαμε αποβιβαστεί στον Άγιο ύστερα από 25 λεπτά διάπλου κι αμέσως πήραμε τους δρόμους της βόρειας Εύβοιας, όπου η διψασμένη μας ψυχή ήθελε να βρει ποτίστρες για να ξεδιψάσει.
Κατηφορίζαμε μέσα από ωραία αγιοδημητριάτικα περιβόλια, με στροφές ιδροκοπημένες από το πρωινό αγιάζι. Μας υποδέχονταν γειτονιές χρυσάνθεμων και σχίνων.
Στην παραλία διακρίναμε ψαράδες με τις μεσινέζες παραδάχτυλα κι ένα δυο ψαροντουφεκάδες, μόλις αποθαλασσωμένους.
Στην άκρη του Βολανάκειου αυτού πίνακα βολτάριζε μια λέμβος που έκανε τσαπαρί, ενώ δυο άνδρες, ζωσμένοι τα βαθύνερα πάθη τους κορτάριζαν σε μια συναγρίδα που μόλις είχε χτυπήσει ένας ξενομερίτης ψαράς.
Παραμέσα, υψωνόταν ένα νησί – βραχονησίδα ήταν – που στο λοφίο της έφερε την τιάρα της Ενετοκρατίας.
Η ακύμαντη επιφάνεια της θάλασσας αντανακλούσε όλο το ζωογόνο φως της πρωινής ευλαμψίας.
«Η Νησοπούλα», όπως λέγεται το βραχονησάκι, ήταν ορμητήριο ή καταφυγή των Ενετών από τα πρώτα χρόνια της πειρατείας και έχτισαν για τις ανάγκες τους αυτό το κουκλίστικο πυργάκι εναέριας φωτοθήκης.
*

Άποψη της Νησοπούλας στον Νέο Πύργο

Εγκαταλείποντας την παραλία του Νέου Πύργου παίρναμε την ευθεία για τους Ωρεούς. Εκεί μας περίμενε ο Ταύρος των Ωρεών, εξαιρετικά πρωτότυπο έργο αρχαίας μαρμαροτεχνίας (του 4ου π.Χ. αι.). Δίπλα μια ωραία σαρκοφάγος (της ίδιας εποχής με τον ταύρο). Και τα δυο ανακαλύφθηκαν μέσα στη θάλασσα των Ωρεών, πολύ κοντά στο σημείο που εκτίθενται.
*
Βγαίνοντας από το Αρτεμίσιο με κατεύθυνση τις Γούβες Ιστιαίας μας τράβηξε το βλέμμα μια μικρή πινακίδα που έγραφε «Mαυροελιά 2.500 ετών». Βγήκαμε από το οδικό κύκλωμα και ανηφορίζοντας για τον Οικισμό Παλαιοχώρι, σε πεντακόσια μέτρα περίπου και στην άκρη ενός λιοπερίβολου, αντικρίσαμε μια πανάρχαια παλιολιά, χοντρή και λουσάτη μα και υγιή, παρά τα χρόνια της,
Η Μαυρολιά του Αρτεμισίου αποδεδειγμένα υπεραιωνόβια, από τις εργαστηριακές μελέτες του ΑΠΘ (άνω των 2.500 χρόνων) είναι ένα μνημείο της φύσης που μας αφήνει άφωνους τόσο από την άποψη της κορμοστασιάς της, όσο και από τις εργασίες ανάδειξης του αγροτικού τοπίου με τη δημιουργία περιβόλου, καλντεριμιού προσέγγισης και ολοπέτρινου φράχτη γύρω από τη βάση του κορμού της.
*
Αμέσως μετά το Αρτεμίσιο μπαίνουμε στο μεσοχώρι Γούβες, μέσα στο οποίο φαντάζει επιβλητικός ο τεράστιος και ιδιόμορφος Πύργος της οικογένειας του ποιητή Δροσίνη, γενέτειρας των γονιών του.
Το εντυπωσιακό οικοδόμημα αποτελείται από δυο στρογγυλούς εξωτερικούς πυργίσκους κι ένα κεντρικό χτίσμα, ολοπέτρινο, στο οποίο έχει εντοιχισθεί η πινακίδα ιδιοκτησίας της οικογένειας Δροσίνη.
Από τις Γούβες δεν συνεχίσαμε για Αγριοβότανο, Ελληνικά και Βασιλικά, που είναι και ο κύριος οδικός άξονας της βόρειας Εύβοιας, αλλά στρίψαμε δεξιά, ακολουθώντας τριτεύουσα ορεινή διαδρομή προς Αγία Άννα περνώντας μέσα από τις Αγδίνες και τους Παπάδες.
Είναι ένα τοπίο κατάφυτο και δασωμένο που θα μπορούσε να ενταχθεί, αν όχι στο πλαίσιο των εθνικών δρυμών, τουλάχιστον στην κατηγορία των προστατευόμενων περιοχών ιδιαίτερου φυσικού κάλλους.
Φτάσαμε στην Αγία Άννα και πήραμε το παραδρόμι για την Παλαιόβρυση, ενώ την ίδια ώρα άρχιζε την επιδρομή της μια μυρωδάτη φθινοπωρινή μπόρα. Δεν μας πτόησε η βροχή και συνεχίσαμε έως το παρεκκλήσι της Αγίας Θέκλας, από όπου αρχίζει η σηματοδοτημένη κατάβαση και στη συνέχεια η διάσχιση του φαραγγιού του Νηλέα (ή αλλιώς φαραγγιού της Μπολοβίναινας).
Η βροχή και η λάσπη δεν ευνοούσαν μια τέτοια παρακινδυνευμένη διάσχιση φαραγγιού και ανακρούσαμε πρύμνα.
Επιστρέψαμε στην Αγία Άννα και πήραμε το δρομάκι που κατευθύνεται στην ωραιότατη παραλία της Αγκάλης.
Είχαμε σκοπό να κινηθούμε βόρεια από αυτή, στο κράσπεδο του απότομου ανατολικού μετώπου της, όπου οι εμπειρίες μου ανακαλούσαν ύποπτης ωραιότητας μνημονικές εικόνες.
Από εδώ και πέρα αρχίζει η περιπέτεια του αιφνιδιασμού και της αποκάλυψης των μυστικών μιας τραχύτατης βραχογραμμής, η οποία αποκαλύπτεται μονάχα στους ψαγμένους και αισθαντικούς ερευνητές των κρυφών υπερ-τοπίων.
Μπήκαμε σε μια ζώνη τραχιά, πυκνού δάσους ανηφορίζοντας σε καλό τσιμεντόδρομο. Παρατηρήσαμε αφ’ υψηλού το πλατύ θεώρημα της αγιαννίτικης ακτής και χωθήκαμε σε λιόφυτα περβόλια. Κάπου κάπου ξεμυτούσαν και μερικά επαυλίσματα σύγχρονης οικιστικής αντίληψης.
Ο δρόμος τραβούσε για την ωραία αμμουδιά της Ακτής Φραγκάκη, αλλά εμείς ζητούσαμε να επαληθεύσουμε τη μαρτυρία δεκαετιών που μου έδειχνε τον μυστικό άξονα κάποιας χερσονήσου που εισχωρεί με αιτιώδη σύνδεσμο στη μήτρα της θάλασσας.
Προσπελάσαμε απότομες στροφές και ύστερα φτάσαμε σ’ έναν όρμο περίκλειστο κι αθέατο που μου έδινε την εντύπωση του στενού των Συμπληγάδων. Κατεβήκαμε προσεχτικά από χωμάτινο έρεισμα και καταλήξαμε σε βοτσαλωτή παραλία, η οποία κλεινότανε από τις δυο μεριές με πανύψηλους μαυριδερούς βράχους.
Αυτή ήταν η παραλία Πρασίδι.
Είναι ένα τοπίο μοναχικό κι αποκομμένο από το ομαλό ανάγλυφο της βόρειας ευβοϊκής γης.
Αλλά εμείς αναζητούσαμε «άλλη» γη κι άλλη πατρίδα, απρόσιτη και διακριτική… Σφραγισμένη στην κασετίνα της μνήμης.

Η ελιά των 2.500 ετών στο Παλαιοχώρι Ιστιαίας

Στη χερσόνησο του Αϊ-Βασίλη
Γι’ αυτό και γρήγορα αποσυρθήκαμε ψάχνοντας, απ’ τα ψηλά καταρράχια, ένα κάτι από νησιώτικο πλέγμα που ενώνεται με το υπόλοιπο του βασικού κορμού μ’ έναν στενό λαιμό, που θα του αφαιρούσε τον ορισμό του νησιού.
Κινούμενοι σε εναλλακτικούς απόκρημνους εξώστες ψηλά και πάνω από τη θάλασσα, διακρίναμε κάποτε ένα δρομάκι που οδηγούσε στον γκρεμό. Εκεί μας υποδέχτηκαν αλυχτίσματα σκυλιών.
Κάναμε πίσω, αλλά την ίδια στιγμή κάποιος καλός άνθρωπος βγήκε από το σπίτι που κρεμόταν στην άκρη του γκρεμού και ζήτησε ευγενικά τον λόγο της παραβίασης του ιδιόκτητου χώρου του.
Ο άνθρωπος παραήταν ευγενικός, τόσο που μόλις άκουσε τον λόγο της παραβίασης, μας κάλεσε για ένα …τσίπουρο. Συνάμα μας υπέδειξε το μέρος που αναζητούσαμε και μας οδήγησε έως την άκρη του χτήματός του από την οποία αντικρίσαμε δίκην αεροπορικής θέας τη χερσόνησο του Αϊ-Βασίλη, με όλο τον εξοπλισμό του ωραίου, του μαγικού και του αποθεωτικού της χαρακτήρα.
Ο καλός άνθρωπος μας υπέδειξε το μονοπάτι που έπρεπε ν’ ακολουθήσουμε κι από ποια διαδρομή. Εγκαταλείποντας τη φιλική του πρόταση για ένα τσίπουρο βρεθήκαμε στο δρομάκι που μας υπέδειξε. Το βρήκαμε εύκολα και ύστερα από εκατό μέτρα στρίψαμε αριστερά και χωθήκαμε σε μια δασωμένη περιοχή εντελώς αποκλεισμένη από δρόμους επικοινωνίας και διαφυγής.
Διασχίσαμε πεζή μιαν απόσταση γύρω στα πεντακόσια μέτρα μέσα σε πευκόδασος κι έπειτα ανηφορίσαμε για άλλα τριακόσια περίπου μέτρα, ώσπου φτάσαμε σε ένα υπερώο, σημείο χαρακτηριστικό της όλης διαδρομής έχοντας απέναντί μας το χάος του Αιγαίου πέλαγου.
Από εδώ άρχιζε ένα κατηφορικό και απόκρημνο μονοπάτι που εστίαζε τη χερσόνησο του Αϊ-Βασίλη με συγκεντρωμένες όλες τις επίκροτες αισθήσεις σε ένα πυρηνικό υπερθέαμα ανυπολόγιστης σκηνογραφίας…
Ένα τριγωνικό νησάκι, καταδασωμένο, που το χώριζε μια δίγλωσση λιλιπούτεια παραλία από τη στεριά της ευβοϊκής γης, έμοιαζε να ζει σε έναν άλλο κόσμο, μακριά από τα συμβατικά φαινόμενα της στεριανής ζωής. Έπλεε σαν μια αναμαλλιασμένη σκάφη στο πέλαγος που τόδερνε μαστιγώνοντάς το.
*

Ο πίσω βραχώδης όρμος του Αγίου Βασιλείου

Κατεβήκαμε μετά φόβου Θεού το κατάκρημνο μονοπάτι που μας έβγαλε στη μέση της δίγλωσσης βοτσαλωτής ακτής. Τη διασχίσαμε και πήραμε να σκαρφαλώνουμε το ανηφορικό κι ευδιάκριτο στρατί που οδηγούσε στο εξωκλήσι του Αγίου Βασιλείου.
Νομίσαμε πως εκεί τελείωνε όλη η περφόρμανς του ιδιότυπου αυτού μικρόνησου.
Δεν τέλειωναν – κι ευτυχώς – εδώ τα ωραία μας «βάσανα». Γιατί από εδώ και πέρα άρχιζε τη μυστική τελετουργία της η αυθεντική μορφή φυσικής ζωής.
Ένα κρυφό δασόστρατο έφευγε πίσω από το ταπεινό ξωκλήσι κι ελισσόταν στο μεσιανό κατάστρωμα του νησιού ανοίγοντας πολλαπλούς ορίζοντες στην εκτύπωση της απέριττης λιανοζωής.
Παραμερίζοντας κλαδιά και πόες και περνώντας πάνω από μέντες, ίριδες και καμπανούλες εδέησε να βγούμε ύστερα από ένα τέταρτο περπάτημα από τον κυκεώνα της λόχμης και να δούμε θεού πρόσωπο.
Το μονοπάτι στη συνέχεια διέσχιζε ηφαιστειακό έδαφος με πέτρες και βράχια σε αποχρώσεις της λάβας.
Φτάνοντας στην άκρη περίπου της βόρειας πλευράς της χερσονησίδας είδαμε με έκπληξη να παίρνουν σάρκα και οστά τα αχνά θεμέλια κάποιας αρχαίας πόλης. Υπήρχαν τουλάχιστον τρία διαφορετικά οικοδομήματα και μια υποτυπώδης οχύρωση, περισσότερο σαν υποψία και λιγότερο ως πραγματικότητα.
Όσο κι αν ψάξαμε δεν μπορέσαμε να βρούμε στοιχεία ιστορικής κατοίκησης αυτής της περίεργης χερσονησίδας.
*
Η περιήγησή μας στο νησιδάκι συνεχίστηκε προς ανατολάς, με δυσκολίες στη διάσχιση, καθώς πέσαμε σε βραχότοπο με κόφτρες και αιχμηρές επιφάνειες.
Στο βάθος της νοτιοανατολικής πλευράς του νησιού διακρίναμε ένα κολωνάκι κορυφής, το οποίο προσεγγίσαμε με αρκετή δυσκολία.
Δυτικότερα της κορυφής διαγραφόταν ένας απόκρημνος όρμος με πανίσχυρα κάθετα βράχια, στον οποίο ξεσπούσε ο μανιακός γρεγολεβάντες.
*
Η επιστροφή γράφτηκε από τα ίδια, με την ακλόνητη αίσθηση και πεποίθηση ότι περπατήσαμε σε ένα νησί εντελώς άγνωστο, σε μια χώρα που κρύβει με τρόπο τα ωραία μυστικά της, αποδείχνοντας ότι η επιμονή και η διαρκής αναζήτηση, την αποκαλύπτουν, αφήνοντας ωστόσο και πολλά – πολλά άλλα εξίσου σημαντικά και ωραία μυστικά και μυστήρια, σκεπασμένα από τον μουσαμά του τουριστικού πακέτου.
Ο Αϊ-Βασίλης, ένα μυστικό της βόρειας ευβοϊκής γης, θα μας γεμίζει, ως μια αστείρευτη δεξαμενή του κρυπτικού ελληνικού τοπίου…
Η όλη διαδρομή έλαβε χώρα την Κυριακή 1η του Νοέμβρη του 2020 και χώρεσε μέσα σε πέντε ώρες, με όλες τις στάσεις και αναζητήσεις, που πραγματοποιήσαμε.

Προηγούμενο ΆρθροΕπόμενο Άρθρο
Μοιραστείτε το