Του Γιώργου Καπουρνιώτη
Οι ελληνοτουρκικές σχέσεις βρίσκονται στο χειρότερο δυνατό σημείο. Έχουν ξεπεράσει κάθε όριο, ειδικά από τουρκικής πλευράς: Αμφισβήτηση της ελληνικής κυριαρχίας στα νησιά του ανατολικού Αιγαίου λόγω «παράνομης στρατιωτικοποίησης», φανταστικές κατηγορίες ότι η Ελλάδα έχει καταλάβει βραχονησίδες και βράχους και αιχμές «κάτω από τη μέση» για τη Μικρασιατική Καταστροφή και ακόμη και αναφορά στην άλωση της Τριπολιτσάς πριν από 200 χρόνια, το 1821! Ή να σταθούμε στις εικόνες ντροπής και εξευτελισμού της ανθρώπινης ύπαρξης με τους 92 μετανάστες ή στην απαράδεκτη απαγόρευση εισόδου του περιφερειάρχη Κεντρικής Μακεδονίας, Απ. Τζιτζικώστα, στη Σμύρνη! Όλα τα παραπάνω δείχνουν μια συμπεριφορά βάρβαρη, η οποία παραπέμπει στον Μεσαίωνα και όχι στον 21o αιώνα.
Και το πιο ακραίο, το παράνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο συνεργασίας σύμφωνα με το οποίο, τουρκικές εταιρείες θα μπορούν να κάνουν έρευνες για υδρογονάνθρακες στην ξηρά και την ΑΟΖ της Λιβύης. Η συγκεκριμένη συμφωνία παραχαράσσει κάθε έννοια Διεθνούς Δικαίου αλλά και γεωγραφίας. Τουρκία και Λιβύη μοιράζονται κοινή ΑΟΖ, αγνοώντας τα δικαιώματα της Ελλάδας σε Αιγαίο και Ανατολική Μεσόγειο. Σε κάθε περίπτωση, η Τουρκία δείχνει σαν να θέλει να εξωθήσει την Ελλάδα προς την επέκταση στα 12 μίλια στην περιοχή όπου αναφέρεται το νέο άκυρο σύμφωνο. Κάτι που θα σημαίνει και την ενεργοποίηση του δικού τους casus belli εναντίον της Ελλάδας. Με αυτά τα δεδομένα το ερώτημα είναι: τι μέλλει γενέσθαι; Το τελικό ζητούμενο πρέπει να είναι η επιστροφή στο διάλογο με στόχο την οριστική επίλυση όλων των διαφορών του Αιγαίου, όταν επανειλημμένα απειλεί ο πρόεδρος της Τουρκίας, απειλούν οι αρμόδιοι υπουργοί, απειλεί η στρατιωτική ηγεσία, απειλεί σχεδόν σύσσωμη η αντιπολίτευση και ο Τύπος της χώρας με πόλεμο σε όλα τα επίπεδα;
Κι όμως, περιέργως, πρυτανεύει μία βαθιά αντιφατική ελληνική στάση: «Αν υπάρξει πρόθεση από πλευρά της Τουρκίας για συνάντηση θα αξιολογηθεί με θετική διάθεση!». Εν ολίγοις, θα πάει σε μια χώρα, η οποία είναι εκείνη που έχει δυναμιτίσει το μεταξύ μας κλίμα με γνωστές της δηλώσεις; Σε τέτοιας μορφής προκλήσεις, η σιωπή και η ανοχή δεν είναι χρυσός! Ας βρεθεί, επιτέλους, κάποιος κυβερνητικός αξιωματούχος – όχι απαραίτητα υπουργός Εξωτερικών ή Άμυνας – να της δώσει τη δική του απάντηση, που θα μπορούσε να είναι η ακόλουθη: «Αν έρθετε ξαφνικά ένα βράδυ, να έχετε και αρκετά φέρετρα για τους επιτιθέμενους στρατιώτες σας το επόμενο πρωί!». Πώς, λοιπόν, να το χωνέψουμε! Πού θα πάει; Θα πάει σε μια Τουρκία που από μεριάς της ζούμε έναν πόλεμο δηλώσεων, εντυπώσεων και τρόμου επιδιώκοντας να σκορπίσει την ηττοπάθεια στην άλλη πλευρά του Αιγαίου και όταν συνεχώς, εξαπολύει επίθεση εναντίον της, με τους προκλητικούς ισχυρισμούς της ότι: «Τα ελληνικά πλοία βουλιάζουν αθώους ανθρώπους στο Αιγαίο» και εφαρμόζει τακτικές διαχείρισης της αντίληψης, χρησιμοποιώντας φωτογραφίες απογυμνωμένων μεταναστών;
Για να συμβαίνει αυτό, ένας μόνο τρόπος υπάρχει: Να υποχωρήσει κατά κράτος η Ελλάδα. Μια Ελλάδα που το 2020 ήταν η χρονιά κορύφωσης της έντασης στις σχέσεις Ελλάδας -Τουρκίας, τόσο με την εργαλειοποίηση του μεταναστευτικού όσο και με το ερευνητικό «Ορούτς Ρέις» που έφτασε στα 6 μίλια από τα ελληνικά νησιά, με τη συνοδεία τουρκικών πολεμικών πλοίων, με Αθήνα και Άγκυρα να φτάνουν μία ανάσα από ένα «θερμό επεισόδιο». Μια Ελλάδα που το 2021 – κυρίως – έγινε χρονιά αγορών και τα εξοπλιστικά τέθηκαν στην υπηρεσία της διπλωματίας, αναζητώντας μέσα από τα νέα συμβόλαια την ενδυνάμωση των συμμαχιών της με ισχυρούς παίκτες της διεθνούς πολιτικής σκηνής. Μια Ελλάδα που καθημερινά απειλείται, έμπρακτα και ρητορικά, από τους υβριστές της. Φυσικά και δεν διαφωνούμε με τη στάση της, δηλαδή, να παραμένει ψύχραιμη (πόσο πια!) και να συμπεριφέρεται με την αυτοπεποίθηση μιας χώρας που έχει το Διεθνές Δίκαιο με το μέρος της, που έχει τους συμμάχους στο πλευρό της και που έχει επαρκέστατη αποτρεπτική ισχύ! Αλλά ένα τέτοιο μήνυμα που διαχέεται προς τα έξω από την Ελλάδα δεν είναι δυστυχώς παρήγορο από μια χώρα που θέλει να διαφυλάξει το κύρος της και που πείθει ότι δεν θα επιτρέψει να απειλείται η κυριαρχία της. Όσο κι αν νομίζει ότι το σύμπαν κινείται γύρω της, είναι σαφές ότι το Αιγαίο δεν είναι το κέντρο του κόσμου για τους «τρίτους», ιδιαίτερα στην περίπτωση που τα νερά ανάμεσά της θερμανθούν επικίνδυνα!
Όλα αυτά, πιστοποιούν ότι δεν έχει η Ελλάδα μια σταθερή και καθαρή πλεύση. Και δεν γίνεται από τη μία να λέει: «Αντιστεκόμαστε στην αναβίωση αυτοκρατορικών οραμάτων, στην παραβίαση των συνόρων. Ανιστόρητες ορέξεις συντρίβονται στις δικές μας κόκκινες γραμμές» και από την άλλη, την ίδια ώρα, να λέει ότι θα πάει αν την καλέσουν, πριν την καλέσουν! Η στάση της δεν είναι βέβαιη, όταν βλέπει πως η Τουρκία δεν αντιλαμβάνεται πόσα έχουν αλλάξει τα τελευταία χρόνια, πολύ περισσότερο δε, μετά την εισβολή της Ρωσία στην Ουκρανία, που σηματοδότησε το τέλος της ανοχής σε κάθε αναθεωρητισμό. Και επιμένουν σε αυτό, προκαλώντας και τους μέχρι χθες πάγιους υποστηρικτές τους! Εκτός κι αν κάτι «υπόγειο» τρέχει με την Άγκυρα. Αν πρόκειται δηλαδή για κάποια προσπάθεια συμβιβασμού με την Τουρκία, όπως έγινε παλιά, μέσω Βερολίνου, μιας συνθήκης που μιλούσε αόριστα για συνοριακή διόρθωση ανάμεσα στην Ελλάδα και την Οθωμανική Αυτοκρατορία που υλοποιήθηκε μετά από μακρές διαπραγματεύσεις το 1881. Ίσως ένας συμβιβασμός για τα 12 μίλια. Αν ναι, θα πρόκειται για βαρύ ολίσθημα, ιδίως σήμερα που ο διεθνής παράγοντας τοποθετείται πλέον για πρώτη φορά απόλυτα απέναντι στην Τουρκία. Νομοτελειακά η Τουρκία θα αποτύχει, όπως τελικά το έδειξε και στην Πράγα. Ο Ερντογάν όχι μόνον δεν εισάκουσε τις ελληνικές παρακλήσεις, αλλά, αντιθέτως, επιτέθηκε άγρια. Πρώτος…