Ο παππούς του δεν ήταν ένας απλός διοικητής αλλά ο εμπνευστής της θηριωδίας των στρατοπέδων, ο εμπνευστής του Άουσβιτς» και η γιαγιά του αποκαλούσε το Άουσβιτς παράδεισό της
Ο παππούς του Ράινερ Ες, Ρούντολφ Ες, ζούσε στο στρατόπεδο συγκέντρωσης κοντά στα κρεματόρια σε μια πολυτελή βίλα με πισίνα, με τη σύζυγο και τα τέσσερα παιδιά του. Εκεί μεγάλωσε ο πατέρας του Ράινερ, Χανς – Γιούργκεν Ες.
Ο Ράινερ ως παιδί χτυπήθηκε βάναυσα τόσο από τον πατέρα του, ο οποίος παρέμενε υπέρμαχος των ναζιστικών ιδεών, όσο κι από εκείνους που αναγνώριζαν την καταγωγή του. Ο ίδιος όμως δεν ήξερε τον λόγο.
Τα σημάδια παραμένουν ανεξίτηλα ακόμα και σήμερα, αρκετά χρόνια αφότου διέκοψε τις σχέσεις του με την οικογένειά του και τάχθηκε στον ακτιβισμό. Ο δρόμος προς την εξιλέωση και την κάθαρση ήταν στρωμένος με ναρκωτικά, αλκοόλ και βασανιστικά βράδια.
Σήμερα όμως κοιτάζει στα μάτια τους μαθητές που ξεναγεί στο Άουσβιτς, προκειμένου να τους αφυπνίσει σε σχέση με τον κίνδυνο της επανάληψης της θηριωδίας, τον οποίο θεωρεί υπαρκτό, «όσο παραμένουμε απλοί θεατές των πολιτικών εξελίξεων και δεν αντιδρούμε στην άνοδο της ακροδεξιάς».
Πονάει ακόμα όταν εξηγεί πως το τρομακτικό αυτό μέρος το επινόησε ο δικός του παππούς, ωστόσο το αγαπημένο του μέρος στο Άουσβιτς είναι η αγχόνη που έκοψε το νήμα της ζωής του, η οποία παραμένει στη θέση της σε μια γωνιά του στρατοπέδου.
Ο Ράινερ Ες έρχεται στον Βόλο
Πότε αποφάσισε να διαχωρίσει τη θέση του από την οικογένειά του και να προχωρήσει στη ρήξη και πώς περιγράφει ο ίδιος τη στιγμή της απόφασης.
«Η στιγμή που το αποφάσισα ήταν αμέσως μόλις ολοκλήρωσα την ανάγνωση του “Ο Διοικητής του Άουσβιτς” – τα απομνημονεύματα του παππού μου. Ο πατέρας μου με χτύπησε για να μην το διαβάσω. Εκείνη τη στιγμή συνειδητοποίησα ότι δεν θέλω πια να είμαι μέλος αυτής της οικογένειας. Μάζεψα τα πράγματα μου κι έφυγα στα 17. Είχαν προηγηθεί βεβαίως και οι απεχθείς πράξεις του πατέρα μου. Τα ψέματα και η δόξα του χασάπη της οικογένειας δημιούργησαν έναν μονόδρομο για μένα. Δεν πήγαινε άλλο. Πώς μπορούσε αυτός ο άνθρωπος που προέβη ένα εκατομμύριο φορές σε μαζικές δολοφονίες να παρουσιάζεται σαν παράδειγμα για τις επόμενες γενιές; Είχα τόσα ερωτήματα. Πώς μπόρεσε η γιαγιά μου να δεχτεί τις πράξεις αυτές και μάλιστα να συμβαδίσει μαζί του; Η τελευταία της κουβέντα που μου είπε το 1985 ήταν “Εσύ δεν είσαι ένας Ες (Hoess) και θα δημιουργήσεις προβλήματα στην οικογένεια”. Είχε δίκιο. Μία από τις θείες μου είπε: “Θα ήταν καλύτερα αν είχε πνιγεί στο νερό του πρώτου του μπάνιου. Θα μας έσωζε από πολλά προβλήματα”. Ήταν πολύ σκληρό και δύσκολο για μένα να προχωρώ χωρίς να κοιτάζω πίσω. Χρησιμοποίησα ναρκωτικά και αλκοόλ, ήμουν επιθετικός με τους γύρω μου. Αλλά βρήκα έναν καλό μέντορα. Αυτό ήταν η αρχή μιας νέας ζωής χωρίς τιμωρία και η αρχή της διακοπής της σχέσης με την οικογένειά μου».
Μέχρι και σήμερα φυσικά η οικογένειά του- και όχι μόνο- με βλέπει σαν προδότη. Η παιδική του ηλικία σημαδεύτηκε από τη βιαιότητα και τη σωματική τιμωρία. Έζησε μια ζωή σε ψυγείο. Παγωνιά, χωρίς καθόλου συναίσθημα. Ο ίδιος θέλει να δείξει στους ανθρώπους ότι αυτή η θηριωδία του ναζισμού μπορεί να επαναληφθεί ανά πάσα στιγμή, αν μείνουμε απλοί παρατηρητές και δεν δράσουμε. «Όσοι παρατηρούν απλώς βοηθούν το έγκλημα. Είναι σαν να κρατάς ένα όπλο στο ένα σου χέρι κι ένα δεύτερο στο άλλο για να τοποθετήσεις μέσα τη σφαίρα. Και το δεύτερο χέρι εγκληματεί, έστω κι αν δεν τραβά σκανδάλη».
Για τον Ες οι νεοναζί αποκτούν εξουσία και τα κόμματά τους γίνονται ολοένα και πιο δημοφιλή.
«Αυτό συμβαίνει γιατί πιστεύουμε κάτι και παύουμε να αναρωτιόμαστε.
Πρέπει να δημοσιοποιούνται τα όσα πράττουν οι ομάδες μίσους και να αντισταθούμε τώρα όπως και τότε. Διότι ένα πράγμα είναι σίγουρο. Τα ανθρώπινα δικαιώματα δεν είναι εγγυημένα, πρέπει καθημερινά να αγωνιζόμαστε για αυτά. Κάθε άνθρωπος για τον εαυτό του και μαζί με τους άλλους»
Φωτεινή Λαμπρίδη