Παρελθόν θα αποτελέσει εντός των επομένων μηνών ο Φορέας Διαχείρισης Κάρλας – Μαυροβουνίου – Κεφαλόβρυσο Βελεστίνου – Δέλτα Πηνειού (Κα.Μα.Κε.Βε.Δε.Πη.), καθώς σύμφωνα με ειλημμένη κυβερνητική απόφαση, θα υπαχθεί, όπως και οι υπόλοιποι 35 αντίστοιχοι φορείς της χώρας, στον Οργανισμό Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής (ΟΦΥΠΕΚΑ).
Ήδη αποτελούν παρελθόν οι πρώτοι 10 από τους 36 συνολικά φορείς διαχείρισης προστατευόμενων περιοχών (Natura). Λίγο πριν η Ελλάδα καθίσει για δεύτερη φορά στο εδώλιο του Ευρωδικαστηρίου για πλημμελή προστασία της βιοποικιλότητας, ξεκίνησε η μετάβαση στο νέο σύστημα διαχείρισης των προστατευόμενων περιοχών, το οποίο βασίζεται σε μια κεντρική δομή και 24 αποκεντρωμένες μονάδες, υπό τη σκέπη του υπουργείου Περιβάλλοντος. Η απορρόφηση των 36 φορέων διαχείρισης προστατευόμενων περιοχών από τον ΟΦΥΠΕΚΑ (Οργανισμός Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής), τον νέο φορέα για τη διαχείριση των προστατευόμενων περιοχών, ξεκίνησε στα τέλη Δεκεμβρίου, με αρκετή καθυστέρηση. Ο πρώτοι δέκα είναι οι φορείς Eβρου – Σαμοθράκης, Δαδιάς – Λευκίμμης – Σουφλίου, Κερκίνης, Κορώνειας – Βόλβης – Χαλκιδικής, Βόρειας Πίνδου, Ολύμπου, Πάρνηθας, Σχινιά – Μαραθώνα – Υμηττού – Νοτιοανατολικής Αττικής, Τζουμέρκων – Αχελώου – Αγράφων – Μετεώρων και Θερμαϊκού κόλπου. Σύμφωνα με το νέο σύστημα, οι προστατευόμενες περιοχές θα «μοιραστούν» σε 24 αποκεντρωμένες μονάδες. «Βάση» του νέου οργανισμού θα είναι οι 330 υπάλληλοι των φορέων διαχείρισης, που διατηρούν τις θέσεις τους. Οι εν λόγω υπάλληλοι βρίσκονταν σε εργασιακή ομηρία για πολλά χρόνια. Τώρα μετακινήθηκαν όλοι στον ΟΦΥΠΕΚΑ με τη σχέση εργασίας που είχαν. Οι 24 μονάδες θα είναι πλέον υπηρεσίες ενός οργανισμού του υπουργείου Περιβάλλοντος (οι φορείς διαχείρισης ήταν νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου). Ο Φορέας Διαχείρισης Κάρλας – Μαυροβουνίου – Κεφαλόβρυσο Βελεστίνου – Δέλτα Πηνειού (Κα.Μα.Κε.Βε.Δε.Πη.) είναι Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου (Ν.Π.Ι.Δ.) και συστάθηκε το 2003 βάσει του νόμου 2742/1999, όπως τροποποιήθηκε από τον νόμο 3044/2002. Επανιδρύθηκε με τη νέα του ονομασία και με διευρυμένα τα όρια της Προστατευόμενης Περιοχής του με βάση τον νόμο 4519/2018. Όπως ανέφερε στη «Θ» η υπεύθυνη του Φορέα κ. Ιφιγένεια Κάγκαλου, απεστάλησαν όλα τα στοιχεία που ζήτησε ο ΟΦΥΠΕΚΑ και αναμένονται οι ανακοινώσεις εντός του 2022 για την υπαγωγή του στον εν λόγω Οργανισμό. Σκοπός της δημιουργίας του Κα.Μα.Κε.Βε.Δε.Πη. είναι η προστασία, διατήρηση και διαχείριση της φύσης και του τοπίου, ως φυσικής κληρονομιάς και πολύτιμου εθνικού φυσικού πόρου σε τμήματα της περιοχής φύσης της περιοχής Κάρλας – Μαυροβουνίου – Κεφαλόβρυσο Βελεστίνου – Δέλτα Πηνειού και ειδικότερα: Η διαχείριση και η ανάδειξη του φυσικού περιβάλλοντος της περιοχής Κάρλας – Μαυροβουνίου – Κεφαλόβρυσου Βελεστίνου. Η διαχείριση και ανάδειξη του υπό σύσταση λιμναίου περιβάλλοντος της Κάρλας και των λοιπών λιμνών (ταμιευτήρων) της περιοχής, καθώς και της ευρύτερης αυτών περιοχής. Η ανάδειξη, η διαχείριση των υφιστάμενων ενδιαιτημάτων της πανίδας – χλωρίδας, με ιδιαίτερη έμφαση της ορνιθοπανίδας της περιοχής. Η ενίσχυση της βιώσιμης ανάπτυξης μέσω, της ορθολογικής χρήσης των φυσικών πόρων και ιδιαίτερα των υδατικών πόρων της περιοχής, με έμφαση, στην εφαρμογή των αρχών, της περιβαλλοντικής κατεύθυνσης στον πρωτογενή και δευτερογενή τομέα, καθώς και στην ανάπτυξη υποδομών παραγωγής ενέργειας, φιλικών προς το περιβάλλον. Η ανάπτυξη ήπιων μορφών εναλλακτικού τουρισμού. Η εκπαίδευση, ευαισθητοποίηση του κοινού και των φορέων για την αρμονική συνύπαρξη ανθρωπίνων δραστηριοτήτων και φυσικών διεργασιών. Οι αρμοδιότητες του Φορέα είναι: Η σύνταξη σχεδίου διαχείρισης της περιοχής ευθύνης. Ο σχεδιασμός και προγραμματισμός των έργων και δραστηριοτήτων καθώς και των χρηματοοικονομικών μέσων που αυτά συνεπάγονται, που αποσκοπούν στην προστασία και ανάδειξη της περιοχής. Η κατάστρωση ετησίου σχεδίου διάθεσης νερού που παρέχεται για άρδευση μέχρι τη σύσταση και λειτουργία του φορέα προστασίας και διαχείρισης των υδάτων της υδρολογικής λεκάνης κατ’ εφαρμογή της οδηγίας 2000/60/ΕΕ. Η διαχείριση των δημοσίων εκτάσεων της περιοχής Λίμνης Κάρλας και για την εύρυθμη Περιβαλλοντική λειτουργία των έργων της λίμνης Κάρλας καθώς και των υπολοίπων ταμιευτήρων της περιοχής. Η διενέργεια ελέγχων σύμφωνα με το άρθρο του ν. 1650/1986. Η γνωμοδότηση στις αρμόδιες υπηρεσίες για τη χορήγηση αδειών χρήσεως νερού και την κατασκευή και λειτουργία έργων εκμετάλλευσης του υδατικού δυναμικού της περιοχής.
Από το 2000
Ο πρώτος φορέας διαχείρισης προστατευόμενης περιοχής στη χώρα μας ιδρύθηκε στη Ζάκυνθο το 2000 και ακολούθησε, το 2002, ο φορέας Σχινιά – Μαραθώνα. Και στις δύο περιπτώσεις κοινό χαρακτηριστικό ήταν… η προσπάθεια του τότε ΥΠΕΧΩΔΕ να αποφύγει η Ελλάδα καταδίκες από το Ευρωδικαστήριο για την κατάσταση που επικρατούσε στις δύο περιοχές Natura. Ακολούθησε το 2002 η «μαζική» ίδρυση 25 φορέων, ενώ τα επόμενα χρόνια προστέθηκαν και άλλοι, οι τελευταίοι 8 το 2018. Το σύστημα των φορέων διαχείρισης των περιοχών Natura είχε αρκετά προβλήματα. Κατ’ αρχάς, μέχρι το 2018 οι φορείς κάλυπταν μόλις το 25% των προστατευόμενων περιοχών της χώρας, ενώ το 2018 η αρμοδιότητά τους επεκτάθηκε «στα χαρτιά» στο 100% των περιοχών Natura, χωρίς να υποστηριχθεί αντίστοιχα με προσωπικό και πόρους. Οι φορείς διαχείρισης υποχρηματοδοτούνταν διαχρονικά και από διαφορετικές πηγές – κυρίως από τα κοινοτικά πλαίσια στήριξης – και όχι από τον προϋπολογισμό του υπουργείου Περιβάλλοντος, με αποτέλεσμα ανά διαστήματα να υπάρξει πρόβλημα ακόμη και στη μισθοδοσία των εργαζομένων τους. Επίσης, ως εποπτευόμενοι από το υπουργείο Περιβάλλοντος οργανισμοί, στους οποίους ο εκάστοτε υπουργός διόριζε το διοικητικό συμβούλιο, είχαν κάποιες φορές ως επικεφαλής τοπικούς «κομματάρχες», άσχετους με το αντικείμενο ή «χρωματισμένους» πολιτικά. Από την άλλη πλευρά, οι φορείς διαχείρισης ουσιαστικά σήκωσαν όλο το βάρος της προστασίας των πολύτιμων ειδών και οικοτόπων στην Ελλάδα την τελευταία 15ετία.