Οι εξελίξεις γνωστών και άγνωστων αρχαιολογικών ερευνών σημαδεύουν την ιστορία και φέρνουν στο φως τα στοιχεία των μεγαλύτερων ιστορικών γεγονότων στη Μαγνησία. Το συνέδριο των Αλμυριώτικων σπουδών, το σπουδαιότερο πολιτιστικό γεγονός, αναδεικνύει από χθες με την έναρξη των εργασιών του το χρονικό άγνωστων πτυχών της ιστορίας και τις έρευνες που δρομολογούνται και βρίσκονται σε εξέλιξη μέσα από ανασκαφές. Ο Αλμυρός δεν έχει δώσει όλους τους θησαυρούς του και πολλοί εκτιμάται ότι βρίσκονται στην αφάνεια.
Ελάχιστοι γνωρίζουν πως λίγες εκατοντάδες μέτρα βορειότερα από τις εκβολές του Άμφρυσου ποταμού (Πλατανόρεμα) υπάρχει αρχαιολογικός χώρος. Από επιφανειακές έρευνες του αρχαιολόγου Reinders το 1991 περισυλλέγησαν ευρήματα του 5ου και του 4ου αιώνα π.Χ.. Τα ευρήματα αυτά δηλώνουν πως εκεί ήταν η Άλος, την οποία κατάστρεψε ο Μακεδονικός στρατός υπό την αρχηγία του στρατηγού Παρμενίωνα το 346 π.Χ..
Χθες παρουσιάστηκε στο συνέδριο η εργασία των αρχαιολόγων Δ. Αγνουσιώτη , Δέσποινας Ευσταθίου, Βάσως Ροντήρη και Ευαγγελίας Σταμέλου για την Πλατανιώτικη Μαγούλα, όπου έφερε στο φως αρχιτεκτονικά λείψανα ενός δωματίου από τον 3ο αιώνα π.χ.
Η ανασκαφική έρευνα στη Μαγούλα Πλατανιώτικη ξεκίνησε το 2013 μετά από πρόταση της Αργυρούλας Ιντζεσίλογλου, θεωρώντας ότι υπήρχαν πολλά ερωτηματικά σχετικά με το ρόλο που έπαιξε η θέση αυτή στην ιστορία της περιοχής. Ήδη με την έναρξη των ανασκαφών οι αρχαιολόγοι της ΙΓ’ ΕΠΚΑ, σε συνεργασία με το Ολλανδικό Ινστιτούτο Αθηνών και τα Πανεπιστήμια του Χρόνινγκεν και του Άμστερνταμ, έθεσαν ζητήματα που αφορούσαν στο συσχετισμό των επιφανειακών ερευνών με την επικείμενη ανασκαφή και τον προσδιορισμό της κατοίκησης του χώρου και της ακολουθίας των χρονολογικών φάσεων. Κυρίως απασχολούσαν η θέση της κλασικής πόλης της Άλου, η σχέση της με την ελληνιστική πόλη της λεγάμενης Νέας Άλου και η πιθανή χρονολογική σχέση ανάμεσα στην κατοίκηση της Μαγούλας Πλατανιώτικης και το νεκροταφείο της Βουλοκαλύβας.
Η έρευνα του 2013-2014 απέδωσε μεν σαφείς ενδείξεις για την κατοίκηση κατά την Κλασική και Ελληνιστική περίοδο, αλλά παρέμεναν ασαφείς η ακριβής χρονολόγηση, η διάρκεια χρήσης του χώρου και τα αίτια καταστροφής του. Επίσης, δεν εντοπίστηκαν επιγραφές ή νομίσματα που θα μπορούσαν να ρίξουν φως στα παραπάνω ερωτήματα.
Η ανακοίνωση επικεντρώθηκε στα πρώτα αποτελέσματα της ανασκαφικής έρευνας στο δυτικό τμήμα της Μαγούλας Πλατανιώτικης, όπου κατά τη διάρκεια των ερευνητικών περιόδων 2013-2014 ήρθαν στο φως τα αρχιτεκτονικά λείψανα ενός δωματίου, το οποίο σύμφωνα με τα ευρήματα τοποθετείται στον 3° αιώνα π.Χ. Η διαπίστωση αυτή, ότι δηλαδή η Μαγούλα Πλατανιώτικη κατοικούνταν, εκτός από τις παλιότερες περιόδους, και κατά τη διάρκεια των ελληνιστικών χρόνων, οδηγεί στην ανάγκη περεταίρω διερεύνησης του συγκεκριμένου χώρου, προκειμένου να αποδείξουμε ότι κατοίκηση πιθανόν να υπήρχει και κατά την περίοδο ύπαρξης της ελληνιστικής πόλης της Νέας Άλου, από το 302 π.Χ. μέχρι τη χρονολογία εγκατάλειψής της, το 265 π.Χ.
Το γεγονός ότι η κατοίκηση δεν σταμάτησε στους κλασικούς χρόνους, όπως πιστεύαμε έως σήμερα, αλλά συνεχίστηκε και κατά τη διάρκεια της Ελληνιστικής περιόδου, θέτει πολλά ακόμη ερωτήματα και κρατά αμείωτο το ενδιαφέρον αναζήτησης της πραγματικότητας μέσα από τους μύθους που πλέκονται γύρω από τη Μαγούλα Πλατανιώτικη.
Ο αρχαιολόγος ιστορικός κ. Γ. Καραχρήστος θα παρουσιάσει στο συνέδριο την ανάπλαση της ιστορίας της ελληνιστικής Άλου μέσα από τα ανασκαφικά νομίσματα
Η ανασύνθεση της ιστορίας της ελληνιστικής Άλου είναι ιδιαίτερα δύσκολη και προβληματική. Οι πληροφορίες που παίρνουμε από την αρχαία ελληνική γραμματεία για την ελληνιστική Άλο, είναι ελάχιστες. Ωστόσο εξαιτίας του εξαιρετικά μικρού της βίου, ανασκαφικά ευρήματα, όπως τα νομίσματα, αποτελούν πλούσια πηγή πληροφοριών.
Αν και πολλοί μελετητές διστάζουν να τα χρησιμοποιήσουν ως εργαλεία, λόγω των ειδικών προβλημάτων που παρουσιάζει η ερμηνεία τους, στην περίπτωση της Άλου, τα ανασκαφικά νομίσματα, αποτυπώνουν ανάγλυφα όλες τις ιστορικές και πολιτικές αλλαγές που συνέβησαν το πρώτο μισό του 3ου αιώνα π.Χ. στο χώρο της ανατολικής Μεσογείου. Τα νομίσματα που βρέθηκαν στην Άλο συνδέονται με σημαντικά ιστορικά γεγονότα, που επηρέασαν με τον ένα ή άλλο τρόπο την ιστορική εξέλιξη της ίδιας της πόλης. Επιδιώκεται ο συσχετισμός των νομισμάτων που βρέθηκαν ανασκαφικά στον αρχαιολογικό χώρο της Άλου (π.χ. νομίσματα πόλεων της Αχάίας
Φθιώτιδας με το μονόγραμμα ΑΧ, πτολεμαϊκά νομίσματα κ.α.) με το ιστορικό γίγνεσθαι του 3ου αιώνα π.Χ.
Βυζαντινά Γλυπτά στην Κάτω Ξενιά –Οι θησαυροί
Στο συνέδριο παρουσιάζονται άγνωστα βυζαντινά γλυπτά από τον μεταβυζαντινό κοιμητηριακό ναό της Μονής Κάτω Ξενιάς.Η μελέτη του νέου αυτού υλικού φέρνει στο φως νέα γλυπτά και τεμάχια γλυπτών από το εξωτερικό και εσωτερικό του ναού με μεγάλα κιονόκρανα. Ο λέκτορας βυζαντινής αρχαιολογίας κ. Πασχάλης Ανδρούδης πιστεύει ότι ανήκουν στη βυζαντινή περίοδο όπως και τα γλυπτά που είναι εντοιχισμένα στις όψεις του ναού και είναι αδημοσίευτα
Η νεότερη ιστορία του Αλμυρού δεν απουσιάζει από το συνέδριο. Ο Γ. Διονυσίου Εικαστικός, Λαογράφος παρουσιάζει το προσφυγικό σπίτι της Νέας Αγχιάλου. Όταν στις 27 Απριλίου του 1943 οι Ιταλοί κατακτητές πυρπόλησαν τη Νέα Αγχίαλο, ελάχιστα από τα 900 περίπου κατοικήσιμα προσφυγικά σπίτια γλίτωσαν από την καταστροφή. Μαζί μ’ αυτά κάηκε και ό,τι άλλο νεότερο έχει κτιστεί, όπως μαγαζιά, αποθήκες, κτίσματα και αλευρόμυλος του Γεωργικού Συνεταιρισμού «Η Δήμητρα», το κοινοτικό κατάστημα και άλλα. Το ενδιαφέρον στα κτίσματα δεν ήταν μόνο αρχιτεκτονικό, αλλά και κοινωνικό, αλλά μια αγροικία που προτάθηκε να χαρακτηριστεί διατηρητέα δεν πέρασε ως πρόταση και δεν υπάρχουν δείγματα.
Ο Κ. Κετάνης Αρχαιολόγος-Υποψήφιος διδάκτωρ αρχαιολογίας στο τμήμα Ιστορίας, Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας θέτει τα ζητήματα της αρχαίας αγροτικής οικονομίας στην ύπαιθρο χώρα των Φθιωτίδων Θηβών. Εξέτασε στοιχεία που αφορούν στις αγροτικές εγκαταστάσεις και στα αγροτικά προϊόντα, που παράγονταν στην περιοχή των Φθιωτίδων Θηβών κατά τους αρχαίους χρόνους.
Αντικείμενο της έρευνας είναι οι εγκαταστάσεις αποθήκευσης και μεταποίησης των αγροτικών προϊόντων, που παράγονταν στην περιοχή. Παράλληλα, θα διερευνηθούν οι συνθήκες ζωής και οι μέθοδοι εργασίας των αγροτών στους οικισμούς και στην ύπαιθρο χώρα των Φθιωτίδων Θηβών καθώς και το δίκτυο των οικισμών και των σχετιζόμενων με αυτούς αγροτικών εγκαταστάσεων.
Σκοπός της μελέτης είναι να συγκεντρωθούν τα ανασκαφικά δεδομένα που σχετίζονται με τα προαναφερθέντα ζητήματα. Σε συνδυασμό με τα ιστορικά και τα τοπογραφικά στοιχεία θα γίνει προσπάθεια να εξαχθούν συμπεράσματα για τον πρωτογενή τομέα παραγωγής κατά τους αρχαίους χρόνους στις Φθιωτίδες Θήβες.
Στη χθεσινή εκδήλωση έδωσαν το παρών οι βουλευτές Κατερίνα Παπανάτσιου και Χ. Μπουκώρος , η αντιπεριφερειάρχης κ. Δωροθέα Κολυνδρίνη , ο Μητροπολίτης Δημητριάδος κ. Ιγνάτιος. Την έναρξη των εργασιών κήρυξε ο δήμαρχος Αλμυρού κ. Δ. Εσερίδης και βασικές εισηγήσεις έγιναν από την ψυχή του συνεδρίου, την κ. Κοντογεωργάκη και τον κ. Κοντονάτσιο. Όλοι οι ομιλητές το χαιρετισμό τους αναφέρθηκαν στη σπουδαιότητα του συνεδρίου και ο δήμαρχος δεσμεύτηκε για άμεση έκδοση των πρακτικών.