Στα μονοπάτια του κόσμου – Η πεντηκονταετία (1974-2024) και οι ευρωεκλογές

Του
Ντίνου Βαρδάκη,
Dipl. Ing., M.Sc (Econ),
UCLouvain & Southampton

Μέρος Α’

«To παρελθόν διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στο παρόν» Fernand Braudel (1902-1985), Γάλλος ιστορικός.

Η πιο υπερχρεωμένη χώρα
της Ευρωπαϊκής Ένωσης (EE)
Έχει όνομα Ελλάδα. Με κυβέρνηση Νέας Δημοκρατίας (NΔ), η χώρα μας εντάχθηκε απροετοίμαστη την 1.1.1981 στην τότε ΕΟΚ (Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα). Τέλος του 1981, το ΠΑΣΟΚ έφερε τη σοσιάλ θολούρα στην εξουσία. Εγκαινίασε τον πελατειακό δανεισμό, έθαψε τον παραγωγικό μετασχηματισμό. Μπήκαμε στο ευρώ το 2002 με κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ έχοντας πλαστογραφήσει βασικά μακροοικονομικά στατιστικά στοιχεία. Πτώχευσε η χώρα το 2010 με ευθύνη ΠΑΣΟΚ και ΝΔ λόγω κομματοκρατίας, τριαντάχρονης κακοδιαχείρησης και σκανδάλων διαφθοράς στη διαχείριση δημοσίου χρήματος. Οι πολιτικοί τους, όμως, κρυμμένοι πίσω από το κατάπτυστο νομοθετικό κατασκεύασμα του νόμου περί ευθύνης υπουργών, δεν πτώχευσαν. O μέσος ετήσιος ρυθμός μεγέθυνσης της ελληνικής οικονομίας την περίοδο 1974-2023 ήταν ένα αναιμικό 1,3%, επίτευγμα κυβερνήσεων ΝΔ-ΠΑΣΟΚ-ΣΥΡΙΖΑ-NΔ. O αντίστοιχος της τούρκικης οικονομίας: 4,6%.
Η ΚΑΠ (Κοινή Αγροτική Πολιτική) της ΕΕ πέτυχε το μαζικό ξεκλήρισμα των Ελλήνων βιοπαλαιστών αγροτών από τη γη τους. Το 1981, οι αγρότες αποτελούσαν το 25% του οικονομικά ενεργού πληθυσμού, σήμερα το 8%.
Την Ελλάδα κυβερνούν 5 καρτέλ: Οι πολυεθνικές, οι μεγαλοεπιχειρηματίες της ενέργειας, του λιανεμπορίου, οι τραπεζίτες και τα συστημικά ΜΜΕ. Αυτή η σύνθετη, διαπλεκόμενη ολιγαρχία έχει ουσιαστικά το πολιτικό μας σύστημα στη τσέπη της.

Δημοσιονομικά και φτώχεια
Το 1980, το δημόσιό μας χρέος εκπροσωπούσε μόνο το 27% του ΑΕΠ. Έφτασε σήμερα τα 357 δισ. €, ένα δυσθεώρητο 162% του ΑΕΠ (βλ. Eurostat, 22.04.2024), το ψηλότερο απ’ όλες τις χώρες της ΕΕ. Η δημόσια περιουσία δεσμεύτηκε μέχρι το 2114 ως εγγύηση αποπληρωμής των δανείων που υπέγραψαν κυβερνήσεις ΠΑΣΟΚ-NΔ-ΣΥΡΙΖΑ στα πλαίσια των μνημονίων δημοσιονομικής προσαρμογής. Μ’ αυτά εκχωρήθηκε μέρος της εθνικής μας κυριαρχίας σε ξένα κράτη και ξένους τραπεζίτες. Το ιδιωτικό χρέος νοικοκυριών και επιχειρήσεων προς εφορία, ασφαλιστικά ταμεία, τράπεζες και funds άγγιξε, αρχές Απριλίου 2024, τα 256 δισ. €. Αρπακτικά ταμεία πλουτίζουν μέσω του ηλεκτρονικού παζαριού διαχείρισης «κόκκινων» δανείων. Τούτη τη στιγμή, 1.100.000 σπίτια είναι στο σφυρί. Απ’ αυτά, τα αρπακτικά ταμεία θα στείλουν νόμιμα σε φορολογικούς παραδείσους 60 δισ. €, περιουσία του ελληνικού λαού, μέσω του ληστρικού προγράμματος «Ηρακλή» που ψήφισε τον Δεκέμβρη 2019 η ΝΔ.
Το συνεχιζόμενο έλλειμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών σηματοδοτεί ότι η χώρα μας χρησιμοποιεί ακόμα εξωτερικό χρέος για τη χρηματοδότηση του επιπέδου διαβίωσης των πολιτών και της εξαρτημένης οικονομίας της. Τέλος του 2022, το έλλειμα αυτό έφτασε τα 20 δισ. € και 11 δισ. € το 2023. Το εξωτερικό ισοζύγιο είναι πιθανό να παραμείνει σε σημαντικό έλλειμμα. Διότι καταναλώνουμε ακριβά εισαγόμενα. Αυτά συμβάλλουν στην ακρίβεια και στην εκτεταμένη φτωχοποίηση των νοικοκυριών. Σε έκθεσή της, η ΕΛΣΤΑΤ στις 03.04.2024 κάνει λόγο για 2.658.400 άτομα, 26% του πληθυσμού, σε κατάσταση φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού. Η Ελλάδα μαζί με τη Βουλγαρία κατατάσσεται πλέον στην κατηγορία της «φτωχής Ανατολικής Ευρώπης» (βλ. Οικονομικός Ταχυδρόμος, 02.04.2024).

Υπογεννητικότητα και μετανάστευση
Η δημογραφική κρίση αποτελεί σήμερα τη σοβαρότερη, μακροπρόθεσμη εθνική μας τραγωδία. Καμία κυβέρνηση, τώρα και 50 χρόνια, δεν αντιμετώπισε σοβαρά το δημογραφικό μας πρόβλημα και την επιτακτική ανάγκη σταδιακού επαναπατρισμού των 500,000 νέων μορφωμένων μεταναστών μας που έφυγαν στη ξενιτιά από το 2010.
Ήμασταν 11,1 εκ. κάτοικοι το 2011 σε τούτη την όμορφη χώρα. Η πρόβλεψη είναι για 9 εκ. κατοίκους το 2050. Τότε, ένας κάτοικος στους τρεις θα είναι άνω των 65 χρονών. Λόγω υπογεννητικότητας, κάθε χρονιά που περνάει, χάνουμε κατά μέσω όρο 50.000 συνανθρώπους μας, δηλαδή τον πληθυσμό μιας πόλης όπως η Καλαμάτα, η Καβάλα, η Κατερίνη. Αλυσοδεμένη χειροπόδαρα στους δανειστές-δυνάστες της, χωρίς καμία σοβαρή κοινωνική και εισοδηματική πολιτική προς όφελος της νέας γενιάς, ώστε να δημιουργήσει οικογένεια, η Ελλάδα αργοπεθαίνει. Η επαρχία εγκαταλείπεται. Ολοκληρώνεται και η ελληνική αποβιομηχάνιση (βλ. Οικονομικός Ταχυδρόμος, 22.03.2024. «Βιομηχανία: Τα 10 ηχηρά λουκέτα από το 2019»).

Δημοκρατικά, κοινωνικά
και εργασιακά δικαιώματα
Η αρνησιδικία και η ανύπαρκτη ελεύθερη δικαιοσύνη στη χώρα μας γκρεμίζουν τα θεμέλια του κράτους δικαίου. Τα ΜΜΕ της ελληνικής ολιγαρχίας δεν λειτουργούν ως ανεξάρτητοι οργανισμοί. Χειραγωγούν την κοινή γνώμη. Όσον αφορά τον δείκτη ελευθερίας του τύπου που συντάσσει η γαλλική ΜΚΟ «Δημοσιογράφοι χωρίς σύνορα», κατέχουμε φέτος την 80ή θέση επί 180 χωρών, στη τελευταία θέση ανάμεσα στα 27 κράτη μέλη της ΕΕ. Το 2002 ήμασταν στη 19η θέση παγκοσμίως.
Tο πρόγραμμα PISA του ΟΟΣΑ (Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης) αξιολογεί τις γνώσεις μαθητών 15 χρονών. Δυστυχώς, λόγω των χαμηλών επιδόσεων μαθητών Α’ Λυκείου και ΕΠΑΛ, η Ελλάδα κατατάχθηκε, το Δεκέμβρη 2023, 44η ανάμεσα σε 80 χώρες που συμμετείχαν στις εξετάσεις.
Ο λόγος;
Η δημόσια παιδεία αποτέλεσε ανέκαθεν το αποπαίδι όλων των κυβερνήσεων της μεταπολίτευσης.
Τον Δεκέμβρη 2019 το Ελεγκτικό Συνέδριο της ΕΕ εξέδωσε μια μελέτη καταπέλτης, σχετικά με την διαχείριση της δημόσιας υγείας στην Ελλάδα.
Όσον αφορά το δείκτη ανθρώπινης ανάπτυξης που καταρτίζει ο ΟΗΕ, βρισκόμασταν στην 33η θέση παγκοσμίως το 2022. Κατρακυλήσαμε από την 24η θέση το 1990.
Από το 1999, ένας εργάτης σκοτώνεται κάθε 3 μέρες στη δουλειά του. 170 εργάτες δεν γύρισαν στα σπίτια τους το 2023. Τσιμουδιά τα συστημικά ΜΜΕ. Tην τελευταία πεντηκονταετία στην Ελλάδα καταργήθηκαν με νόμους οι Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας. Παρελθόν από την 1η Ιανουαρίου 2022 και το Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας με τον Ν. 4808/2021. Αντικαταστάθηκε από ένα τηλεφωνικό κέντρο που κόστισε 12,5 εκ. € και μια υποτίθεται Ανεξάρτητη Αρχή.
Αυτή υπόκειται τώρα θεσμικά στον έλεγχο…της επί μονίμου βάσης αδειανής Βουλής.

Κράτος και επενδύσεις
Η έγκυρη γερμανική ΜΚΟ «Διεθνής Διαφάνεια» καταρτίζει τον δείκτη αντίληψης διαφθοράς. Πέσαμε το 2023 στην 59η θέση παγκοσμίως από την 30ή το 1995. Πρόκειται για μία επιτυχία του αυτοκαλούμενου επιτελικού κράτους της ψηφιακής γραφειοκρατίας. Αυτό που με την έκρηξη των γυναικοκτονιών και της εφηβικής παραβατικότητας δεν προστατεύει πια τον πολίτη, αλλά κυρίως την εξουσία.
Η Παγκόσμια Τράπεζα εκδίδει τακτικά τον δείκτη διευκόλυνσης της επιχειρηματικότητας. Από την 80ή θέση παγκοσμίως το 2006 βρεθήκαμε στην 79η το 2020. Καμία πρόοδος σε 14 χρόνια. Σε αντίθεση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες, η Ελλάδα δεν προσελκύει σημαντικές παραγωγικές άμεσες ξένες επενδύσεις.
Ο τουρισμός έγινε η μονοκαλλιέργεια της χώρας μας. «Πουλάμε» ήλιο και θάλασσα, ένα τριτοκοσμικό μείγμα μη βιώσιμης ανάπτυξης.