Του Νεοκλή Μαντά*
Μένοντας πιστοί στο ραντεβού μας, αλλά και σε μια παράδοση που χάνεται στο βάθος των επικών ομηρικών χρόνων, δεν θα μπορούσαμε να αφήσουμε ανολοκλήρωτες τις απόκρυφες βολιώτικές μας συνταγές, χωρίς να παραθέσουμε -μετά από το βικτωριανό ηδύποτο και το πηλιορείτικο έδεσμα- την τρίτη μυστική συνταγή του τόπου μας. Σταματάμε για τελευταία φορά το ξεφύλλισμα του βιβλίου της Μεταφυσικής γΑΣΤΡΟνομίας στη σελίδα 12 και ακολουθούμε τις οδηγίες για την παρασκευή, του πλέον ανατολίτικου πρωτοχρονιάτικου γλυκού, της αγαπημένης σε όλους μας πολίτικης βασιλόπιτας. Αυτή η βασιλόπιτα έχει τη μορφή τσουρεκιού, διακρίνεται για το αρωματικό φούσκωμα, ενώ υπόσχεται να μας κάνει να ταξιδέψουμε στα νοσταλγικά παράλια της Ιωνίας, εισπνέοντας λίγο από τον «δωδεκαήμερο» γλυκό άνεμο, που απλώνονταν στους μαχαλάδες με τις μπουγάδες, τ΄ασπρίσματα, τα φανάρια, τα γυρνοθύρικα κάλαντα με τα «αλισβερίσια» για μεταλλίκια ή ισλί και τα πηγαινέλα στους φούρνους με τις λαμαρίνες των εδεσμάτων. Διαβάζουμε και ευφραίνεται η (κοσμο)πολίτικη οριεντάλ ψυχή μας.
Υλικά (για το νέο έτος)
• 1/2 κουτ. γλυκού ψίχα σπασμένων κουκουτσιών πετροκερασιάς από την κεντρική Ασία (μαχλέπι),
• 1/2 κουτ. γλυκού μελανοί σπόροι ινδικού κακουλέ (κάρδαμο),
• 1/4 κουτ. γλυκού αρωματική φυσική ρητίνη Χίου (μαστίχα),
• 240 γρ. κρυσταλλικών κόκκων από επεξεργασμένα ζαχαροκάλαμα (ζάχαρη),
• 100 ml νερό Άρνης ανακατεμένο με 100 ml λευκού βιολογικού εκκρίματος καρπών αμυγδάλων,
• 18 γρ. ξηρή μαγιά από τις πατρίδες των Τριών Μάγων (Βαβυλωνία ή Περσία – η Υεμένη δυστυχώς είναι αποκλεισμένη εν έτει 2020),
• 1 φλιτζ. κίτρινο σκληρό αλεύρι,
• 3 μαλαματένια αυγά από κότες της αισωπικής Φρυγίας,
• 120 γρ. βούτυρο, σε θερμοκρασία αιολικών οικισμών.
Εκτέλεση
Ακολουθούμε την κλασσική παρασκευή των τσουρεκιών. Ζεσταίνουμε το βούτυρο μαζί με το γάλα σε χαμηλή φωτιά και προσθέτουμε τη ζάχαρη, ενώ σε ένα άλλο κατσαρόλι ζεσταίνουμε το νερό για να διαλύσουμε τη μαγιά στις αναθυμιάσεις. Σε ένα μεγάλο μπολ χτυπάμε τα τρία χρυσά αυγά και προσθέτουμε τα δύο μείγματα, το μαχλέπι, το κάρδαμο και τη μαστίχα. Προσθέτουμε το κίτρινο αλεύρι και ζυμώνουμε με τα χέρια για ώρα, μέχρι να στρώσει η μικρασιάτικη ζύμη. Τη μεταφέρουμε σε μια λεκάνη, αφού της δώσουμε σχήμα υδρόγειας σφαίρας. Χαράσσουμε στην επιφάνεια του εύπλαστου πλανήτη έναν σταυρό. Σκεπάζουμε με μια πετσέτα και την αφήνουμε να ξεκουραστεί. Βάζουμε το ταψί με τη μαλαματένια ζύμη σε προθερμασμένο φούρνο και στέλνουμε μήνυμα εξόδου.
Χρόνια τώρα βγαίνουμε στην Αγορά αναζητώντας νόημα. Κρατάμε στα χέρια μας σακούλες με υφάσματα που έχουν πλεχθεί στις ανατολικές συνοικίες του πλανήτη και φέρουν απάνω τους δυτικά ονόματα, χαρτιά που κόπηκαν στα νότια δάση για να χαράξουν πάνω τους τις βόρειες σκέψεις, γυάλες με νάματα από τις κοσμοπολίτικες ακτές εμπλουτισμένες με αρώματα εξαρθρωμένα από τον χθόνιο φλοιό. Και κάποιες στιγμές -εξουθενωμένοι από την περιφορά του πλανήτη στους ώμους μας- στέκουμε καταμεσής των στολισμένων πλατειών να πάρουμε καμιά ανάσα.
Κάπως μελαγχολούμε, «τι φταίμε κι οι άνθρωποι;» λέμε και ανηφορίζουμε πάλι προς την οικογενειακή εστία. Έχει περάσει η ώρα και έχουμε το γλυκό στον φούρνο. Στο γιορτινό τραπέζι προσευχόμαστε και γευόμαστε τη θυσία ζωντανών, στον αιώνα με τις μεγαλύτερες νύχτες του πολιτισμού μας. Μέσα σ’ όλα, ξεχάσαμε να βάλουμε και φλουρί στο τσουρέκι. Τι όμορφα, όλοι θα είμαστε τυχεροί για το 2021. Δεν θα ξεχάσουμε όμως να αφήσουμε και το κομμάτι του Αϊ-Βασίλη μαζί με λίγο νερό στις εξώπορτές μας. Οι ψυχές όλων πρέπει να γλυκαίνονται και να ξεδιψάνε στο ταξίδι τους. Καλή χρονιά!
*Ο Νεοκλής Μαντάς είναι διδάκτορας Πολεοδομίας-Ψυχογεωγραφίας,
[email protected]