Άρθρα

Σκέψεις ενός ψυχογεωγράφου: Η Συναισθηματική Χαρτογραφία του Βόλου

Του Νεοκλή Μαντά,
διδάκτορα Πολεοδομίας-Ψυχογεωγραφίας,

Μέσα σε αυτή την καραντίνα, πόσες φορές να έχουμε άραγε περπατήσει την πόλη, ψάχνοντας πάντοτε να αποσπάσουμε νέες εμπειρίες από το μωσαϊκό των ήδη γνώριμων και οικείων εικόνων του βωβού αστικού τοπίου; Με κλειστά όλα τα εφημερεύοντα μαγαζιά που συνήθιζαν να περισυλλέγουν τις διαβατάρικες υπάρξεις μας και να τις εντάσσουν σε διαφορετικά ντεκόρ, μένουμε έκθετοι στο σκοτάδι των καιρών. Μόνο η προσωπική μας φαντασία φαίνεται να μπορεί να ξεκολλήσει τα όνειρά μας από την ψηφιακή λάσπη της πανδημικής συνθήκης. Οι κρύπτες, που άλλοτε λειτουργούσαν ως πύλες ταξιδιού σε άλλες χωρο-χρονικές περιοχές, παραμένουν σφραγισμένες με επίσημα απαγορευτικά. Τα καφέ στο «Βολονάκι» δεν χαρίζουν πια τον συσκευασμένο κοσμοπολίτικο αέρα των δυτικών μητροπόλεων των ’90s. Ο εναλλακτικός νεανικός άνεμος έχει πάψει να πνέει στα στέκια της Τάκη Οικονομάκη. Τα οινοπνευματώδη αιγαιοπελαγίτικα μελτέμια που σαρώνουν τα τσιπουράδικα της Αντωνοπούλου δεν δείχνουν να ευνοούν τις φαντασιακές αποδράσεις προς ένα εξωραϊσμένο μικρασιατικό παρελθόν. Και φυσικά, ο καρτποσταλικός μουσώνας που μαίνεται στο θαλάσσιο μέτωπο της παραλίας των Αργοναυτών έχει παρασύρει στη δίνη του – εκτός από τα τραπεζοκαθίσματα – και την ’80s τουριστική αύρα της πόλης. Όμως, η εγγενής ανάγκη μας για απόδραση εξακολουθεί να μας στοιχειώνει. Είναι δύσκολο να παραδεχτείς την ακινησία, μέσα σε έναν κόσμο που τρέχει με αναβαθμισμένες ψηφιακές ταχύτητες.

Ο πλακόστρωτος πεζόδρομος της Οδού Μηλεών δημιουργεί ψευδαισθήσεις γειτονιάς (2018), φωτογραφία από το προσωπικό αρχείο του Νεοκλή Μαντά

Από τη μια πλευρά, ακολουθούμε αναπόφευκτα τις κλασικές – ίδιες και απαράλλακτες – βολιώτικες διαδρομές, οι οποίες δεν έχουν ακόμα απαγορευτεί. Τα hightlights των ψυχογεωγραφικών τροχιών αναδεικνύονται ακριβώς εκεί όπου οι συναισθηματικές ανάγκες της ταξιδιάρας παγκόσμιας ψυχής μας ευθυγραμμίζονται με συγκεκριμένους τόπους της μαγνησιακής γεωγραφίας. Για αγχωμένες καταναλωτικές εξορμήσεις, ανεβοκατεβαίνουμε τον πεζόδρομο της Ερμού. Για τόνωση της σωματικής υγείας και ευεξίας μας, τρέχουμε είτε δίπλα από το νερό στο Κορδόνι, είτε πάνω από τις πέτρες του λόφου της Γορίτσας. Για νεανικό και ατίθασο socializing, αράζουμε με τσιγάρο και μπύρα στα Πεζούλια. Για να ξεσκάσουνε τα εγκλωβισμένα κατοικίδιά μας, περιδιαβαίνουμε το πάρκο του Αγίου Κωνσταντίνου. Για ρομαντικές αποδράσεις γεμάτες αναμνήσεις και σπαράγματα πολιτισμού, κόβουμε βόλτες στο πάρκο των Γλυπτών. Για εξάσκηση ασταμάτητων ηλιοθεραπειών και βουτιών, αποικίζουμε την εξοχική παραλία του Αναύρου ή την άγρια ακτογραμμή στις Πλάκες. Με άλλα λόγια, αγοράζουμε λίγη Κίνα, μιμούμαστε με θράσος και χωρίς κόμπλεξ σκανδιναβικά μοντέλα ζωής, μιλάμε για τοποθετημένες ουτοπίες, ρίχνουμε κλεφτές ματιές στο βασίλειο των ζώων, ερωτοχτυπιόμαστε από ευρωπαϊκά βέλη και ξανοιγόμαστε σε θαλασσινά παλάτια ποσειδώνιων πολιτειών.
Κι από την άλλη πλευρά, όταν επιστρέφουμε στους τέσσερις τοίχους, έχουμε την τάση να πειραματιζόμαστε. Αλλάζουμε τα δρομολόγια, κόβουμε και ράβουμε τους δρόμους, σε μια προσπάθεια να προεκτείνουμε το χρονικό διάστημα μέσα στο οποίο μπορεί να συντελεστεί η συνεχώς αναβαλλόμενη φυγή μας. Σε κάτι τέτοιες στιγμές, συνήθως νύχτα και σε μικρούς παράδρομους, η μεσογειακά τσιμενταρισμένη μας πόλη μεταμορφώνεται σε αναχρονιστική γειτονιά ονείρου, ως μια ύστατη προσπάθεια συμβιβασμού. Κι όταν τελικά αποκαμωμένοι περνάμε το κατώφλι των οίκων μας και συνειδητοποιούμε ότι όλη αυτή η υπεράνθρωπη προσπάθεια απόδρασης απέτυχε και πάλι, ξυπνάμε σε μια πραγματικότητα που φαντάζει δυσβάσταχτη, χωρίς να αποκαρδιωνόμαστε. Μέχρι σήμερα, δεν βρέθηκε κάποιος να σταματήσει να ονειρεύεται, επειδή πάντα στο τέλος ξυπνάει. Ξέρουμε πολύ καλά από την τηλεοπτικά μικροαστική μας παιδεία ότι ο ουρανός και οι λεμονιές ανθίζουν σε γειτονιές με υπομονή και προσευχές. Οι αγώνες μάς απαγορεύονται. Και κάπως έτσι, αποδεχόμαστε τη σκληρή μας μοίρα να γερνάμε περπατώντας σε μια πόλη που δεν μας χωρά, χαρτογραφώντας παράλληλα τα μονίμως διευρυνόμενα όρια ενός εντοιχισμένου εσωτερικού γαλαξία.
[email protected]

Προηγούμενο ΆρθροΕπόμενο Άρθρο
Μοιραστείτε το