Σκέψεις ενός ψυχογεωγράφου: Αλλεργικές αντιδράσεις του βλέμματος

Του Νεοκλή Μαντά,
διδάκτορα Πολεοδομίας-Ψυχογεωγραφίας,

Είναι παράξενο. Τον χειμώνα, μόλις ο καιρός ψυχραίνει, η πόλη ερημώνει κι αντί να συρρικνώνεται, έχει την τάση να επεκτείνει τα φαντασιακά όριά της εντός των δωματίων μας. Γίνεται απέραντη μέσα από τους μαγικούς υγρούς κρυστάλλους των οθονών μας. Οι κλασικοί νόμοι της φυσικής έχουν την τάση να καταστρατηγούνται στην καθημερινή μας ζωή και ο Βόλος, αυτό το σύμπλεγμα μεταλλικών οίκων που βρεθήκαμε να κατοικούμε δίπλα στον Παγασητικό κόλπο, αρνείται να συμμορφωθεί και να διασταλεί με την άνοδο της θερμοκρασίας. Αντίθετα, όταν ο καιρός ζεστάνει και οι ωχροί δρόμοι αναβλύσουν εκείνη την ανοιξιάτικη μυρωδιά από ανθισμένα φυτά, μαγειρεμένα συστατικά και υγρασία υπονόμων, οι γειτονιές στενεύουν και δεν μας χωρούν. Τα κορμιά μας αγχώνονται να κείτονται εντοιχισμένα τα μεσημέρια, ιδρώνουν και παίρνουν τους δρόμους για τις κοντινότερες παραλίες. Δεν είναι ακόμα καλοκαίρι, αλλά ασβεστώνοντας ντουβάρια για να καλωσορίσουμε τους πρώτους τουρίστες και τα δολάριά τους, δεν χάνουμε ευκαιρία να δραπετεύουμε για λίγες σαββατοκυριακάτικες ώρες στα ειδυλλιακά τοπία του Πηλίου, για να ονειρευτούμε το τέλος του πανδημικού μας εφιάλτη.

Έτσι, τις τελευταίες ανοιξιάτικες μέρες ετοιμάζουμε το σακίδιό μας, φοράμε μαγιό και λευκά αθλητικά παπούτσια. Οδηγούμε, μακριά από την πόλη. Προσπερνάμε τα ερειπωμένα σπίτια στις παρυφές του αστικού ιστού, που αφήνουν τα σπασμένα παράθυρά τους ορθάνοιχτα στην ανθοφορία και έχουν τη τάση να σωματοποιούν τις αλλεργιογόνες σκέψεις τους, βγάζοντας αερογραφικά στίγματα ή πανάδες λαδομπογιάς στο τσιμεντένιο τους δέρμα. Κάτι τέτοιες μέρες δημιουργούν και σε εμάς αλλεργικές μνημονικές αντιδράσεις και το ιώδιο της θάλασσας μπορεί και τις σταματά. Όπως ακριβώς αυτά τα σπίτια ξεφυσούν ζωές παλαιότερων ενοίκων τους ανακατεμένες με graffiti και συνθήματα για μια διαφορετική κοινωνική συνθήκη, τα σώματά μας αντηχούν σκέψεις από χαμένες ευκαιρίες και την ανέκφραστη αγχωτική παραδοχή πως ό,τι βιώνουμε θα γίνει κάποτε ατμός και κάτι ανεκπλήρωτο. Όπου φύγει, φύγει. Δεν ξεχνάμε να σταματήσουμε στα πρατήρια βενζίνης και καφέ. Στα πρώτα, γεμίζουμε το ντεπόζιτο της μηχανής και είμαστε χαρούμενοι που ακόμα έχουμε την πολυτέλεια να χρηματοδοτούμε με ιδρώτα τις αποδράσεις μας. Στα δεύτερα, γεμίζουμε τις βαλβίδες μας με το σκούρο καφεϊνούχο υγρό που μας ταράζει από τον λήθαργο.
Στο σύντομο ταξίδι μας ανοίγουμε στη διαπασών το ραδιόφωνο, χωρίς να ανησυχούμε τόσο για την ενόχληση κάποιου γείτονα. Πιάνουμε βραχέες πειρατικές συχνότητες, όπου εκπέμπουν λαϊκά ξόρκια ανακατεμένα με pop κινηματογραφικά soundtrack. Κελαηδάμε. Έχουμε πείσει τον εαυτό μας ότι ζούμε στα δεντρόσπιτα αυτού του απέραντου δάσους της πόλης, αλλά πολλές φορές νιώθουμε φυλακισμένοι σε κλουβί. Και μόλις αυτή η καλά καταχωνιασμένη αίσθηση επανέρχεται, ανεβαίνουμε οκτάβες. Παίζει και να τσιρίζουμε. Τόσο τραγούδι και συναίσθημα ρίχνουμε, αφού βαθιά μέσα μας θέλουμε να είμαστε ελεύθερα – αν και υπό εξαφάνιση – πτηνά, με μια φτερωτή ψυχή καρφωμένη ανάμεσα στις φωνητικές μας χορδές. Αναστενάζουμε και πίνουμε λίγο νερό από την προσφορά του καφέ, σαν αφυδατωμένα κατακίτρινα καναρίνια που ο λαιμός τους ξεράθηκε. Έπειτα χαμηλώνουμε τους τόνους, συζητάμε για ό,τι μπορείς να φανταστείς και ρίχνουμε κλεφτές ματιές στα γυάλινα νερά που απλώνονται πέρα από την επαρχιακή οδό, νιώθοντας τυχεροί που και αυτή τη φορά δεν έχει κύμα. Λέμε άσχημες λέξεις μέχρι να βρούμε να παρκάρουμε και μόλις καταφέρουμε να στρώσουμε σε καλό σημείο την πλαστική ψάθα, κάνουμε πως δεν μυρίζουμε τα καυσαέρια που φέραμε.
Βουτάμε να ξεπλύνουμε τα αντιηλιακά, κάνουμε ηλιοθεραπεία, ξαναβουτάμε. Διαβάζουμε το βιβλίο που θα τελειώσουμε στις αυγουστιάτικες διακοπές μας. Γελάμε με αυτά που λέμε ή με αυτά που θα λέγαμε. Και το απόγευμα, καθώς η ακρογιαλιά αδειάζει και εκπέμπει μια απόκοσμη γοητεία, γυρίζουμε το κεφάλι και τη σκανάρουμε με τους φωτογραφικούς φακούς μας. Συνήθως Κυριακή βράδυ, ποστάρουμε τα επεξεργασμένα ενσταντανέ μας στα social-media. Για ακόμα μια φορά, πάσχουμε από εποχική ατοπική βλεμματίτιδα, μια παθολογική κατάσταση κατά την οποία ένας ονειροπόλος οργανισμός αντιδρά απέναντι στη θέαση των απομαγεμένων τόπων της σύγχρονης καθημερινότητας, με αποτέλεσμα την παραχάραξη του βλέμματος από την εμφάνιση αστρικών εξανθημάτων, χρωματικών οιδημάτων και χαμηλής ρεαλιστικής πίεσης. Κι όμως, κοιμόμαστε σαν πουλάκια.
neoklis.mantas@gmail.com