Με επιτυχία πραγματοποιήθηκε η εκδήλωση “Αρχιτεκτονική κληρονομιά της Σκιάθου” το Σάββατο 18 Απριλίου – Παγκόσμια Ημέρα Μνημείων, στην αίθουσα εκδηλώσεων του Πολιτιστικού Κέντρου “Μπούρτζι” του Δήμου Σκιάθου.
Η εκδήλωση ήταν το αποτέλεσμα πολύμηνης συνεργασίας ανάμεσα στο Περιφερειακό Τμήμα Μαγνησίας του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας, στην αστική μη κερδοσκοπική εταιρεία MONUMENTA και τον Πολιτιστικό Σύλλογο “Η Σκιάθος”.
Οι διοργανωτές επέλεξαν την 18η Απριλίου, διότι έχει ορισθεί από την UNESCO και το Διεθνές Συμβούλιο Μνημείων και Τοποθεσιών ICOMOS ως Παγκόσμια Ημέρα Μνημείων. Η επέτειος αυτή αποβλέπει στην ευαισθητοποίηση του κοινού στο σημαντικό θέμα της προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς. Για το σκοπό αυτό διοργανώνονται σε όλο τον κόσμο διάφορες εκδηλώσεις με στόχο οι τοπικές κοινωνίες να συμβάλλουν στη διατήρηση και ανάδειξη των μνημείων και των τοποθεσιών της πολιτιστικής μας κληρονομιάς.
Εκ μέρους του Πολιτιστικού Συλλόγου “Η Σκιάθος”, ο πρόεδρος Θοδωρής Τζούμας επισήμανε “την ανάγκη προστασίας της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς της Σκιάθου, ως υποχρέωση και ευθύνη που κάθε κληρονομιά δημιουργεί στις επόμενες γενιές, αφού καταγράφει την ταυτότητά του νησιού κουβαλώντας σιωπηλά τη γνώση της καταγωγής μας” .
Στο χαιρετισμό του, εκ μέρους του Δημάρχου κ. Δημήτρη Πρεβεζάνου, ο Πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου Σκιάθου, Θεοδόσης Παρίσης, συνεχάρη τους διοργανωτές για την πρωτοβουλία και τη διοργάνωση της εκδήλωσης και τόνισε την αναγκαιότητα ύπαρξης ενός πλαισίου προστασίας της αρχιτεκτονικής κληρονομονιάς, δηλώνοντας πως ο Δήμος θα πρέπει να σταθεί αρωγός τη σημαντική πρωτοβουλία του Περιφερειακού Τμήματος Μαγνησίας του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας.
Από την πλευρά της, η Πρόεδρος του Περιφερειακού Τμήματος Μαγνησίας του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας, Νάνσυ Καπούλα, δήλωσε μεταξύ άλλων οτι “η Σκιάθος και γενικότερα οι Σποράδες, πέρα από το ασύγκριτο φυσικό τους κάλλος και τις υπέροχες παραλίες, διαθέτουν μια πολυποίκιλη πολιτιστική κληρονομιά για την οποία είναι αδήριτη ανάγκη η διαφύλαξή της. Προς αυτή την κατεύθυνση το ΤΕΕ Μαγνησίας προχώρησε στη σύσταση ομάδας εργασίας για τη σύνταξη πλαισίου προστασίας της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς στις Βόρειες Σποράδες. Στόχος της ομάδας εργασίας είναι αρχικά η πρόταση ενός θεσμικού πλαισίου με κανονιστικούς όρους, έπειτα από μια αναγνώριση του χαρακτήρα της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς των κύριων οικισμών των Β. Σποράδων. Η ανάγκη διαμόρφωσης ενός θεσμικού πλαισίου προστασίας με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά δόμησης βασίζεται στο επιχείρημα ότι η ποιότητα του οικιστικού περιβάλλοντος αποτελεί σημαντικό παράγοντα βιώσιμης ανάπτυξης ενώ στον τομέα του Τουρισμού – που κυρίαρχα απασχολεί την τοπική κοινωνία- προσδίδει την υπεραξία για να ανταπεξέλθουν πλέον στα σύγχρονα δεδομένα και τις απαιτήσεις του τουριστικού προϊόντος. Αντιλαμβάνομαι τις δυσκολίες ενός τέτοιου εγχειρήματος όμως να είσθε βέβαιοι πως η πρόταση μας δεν αφορά πολυέξοδα ή μεγαλεπήβολα και ανέφικτα σχέδια παρά μόνο σεβασμό στο κληροδότημα που παραλάβαμε από τους προγόνους μας, οι οποίοι έζησαν σε πολύ πιο δύσκολες συνθήκες από τις δικές, αλλά είχαν έμφυτη αισθητική εναρμονισμένη με το περιβάλλον. Ας μην θεωρήσουμε ότι είναι πολύ αργά να βελτιώσουμε την εικόνα του δομημένου περιβάλλοντος της Σκιάθου, αλλά ας ξεκινήσουμε αρχικά με βήματα καλλωπισμού και ας χτίσουμε καθετί νέο μέσα από ένα πλαίσιο που θα αποδώσει παραδοσιακό χαρακτήρα στο διηνεκές. Το ΤΕΕ Μαγνησίας είναι στη διάθεση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και κυρίως της τοπικής κοινωνίας ώστε να συνεργαστούμε και να καταλήξουμε στο τελικό σχέδιο προεδρικού Διατάγματος. Από την κεντρική διοίκηση δε σκέφτηκε ποτέ κανείς να δώσει στη Σκιάθο ένα διάταγμα προστασίας, ας φανούμε εμείς αποφασιστικοί ώστε άμεσα να κινήσουμε τις διαδικασίες για την προστασία του τόπου μας και των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών του”
Στην ομιλία του ο Δημήτρης Καλέργης, Αρχιτέκτονας και Πρόεδρος της Ομάδας Εργασίας, του Περιφερειακού Τμήματος Μαγνησίας του ΤΕΕ, αναφέρθηκε στη σύσταση του πλαισίου προστασίας της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς των Βορείων Σποράδων, μέσα από το ερευνητικό έργο της ομάδας, παρουσίασε τη φυσιογνωμία της Αρχιτεκτονικής της Σκιάθου, τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της, την τυπολογία των κτηρίων και την ανάγκη ύπαρξης ενός πλαισίου προστασίας της. Αξίζει να σημειωθεί πως η ομάδα εργασίας εργάζεται εθελοντικά για τη σύσταση του πλαισίο και αποτελείται από τους Δημήτρη Καλέργη, Γιώργο Διαμαντόπουλο ο οποίος παρεβρέθηκε στην εκδήλωση, την Μελίνα Παναγιωτίδη και την Κατερίνα Σάχου.
Στην ομιλία της η κ. Κατερίνα Χατζηκωνσταντίνου, Αρχιτέκτονας και μέλος της οργάνωσης MONUMENTA, επισήμανε τον ρόλο των πολιτών στην προστασία της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς, κυρίως μέσα από τη δράση της MONUMENTA αλλά και άλλων φορέων. Όπως είπε, η εμπειρία και τα παραδείγματα δείχνουν ότι οι πολίτες έχουν πια λόγο για τα ζητήματα προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς και ότι η συμβολή τους έχει καθορίσει σε πολλές περιπτώσεις θετικά την τύχη τους. Καταλήγοντας τόνισε πως τέσσερις είναι οι βασικοί τρόποι δράσης για ένα άμεσα απειλούμενο μνημείο: α)παρέμβαση προς τον αρμόδιο φορέα προστασίας, β)δικαστική παρέμβαση, γ) κινητοποίηση των πολιτών μέσα από συλλογικές ενέργειες και δ) ανάδειξη του μνημείου που κινδυνεύει μέσα από τον Τύπο. Τέλος ανακοίνωσε πως το πρόγραμμα της MONUMENTA “Καταγραφή και ανάδειξη κτηρίων του 19ου και 20ού αιώνα” που βρίσκεται σε εξέλιξη σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, θα ξεκινήσει και στη Σκιάθο.
Στη συνέχεια ακολούθησε ανοιχτή συζήτηση, όπου οι ομιλητές απάντησαν στις ερωτήσεις και τους προβληματισμούς του κοινού. Στο χώρο της εκδήλωσης υπήρχε έκθεση έργων των μαθητών του Πολιτιστικού Εργαστηρίου με θέμα τα αρχιτεκτονικά μνημεία της Σκιάθου, από τη συμμετοχή τους στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα της MONUMENTA, «Τα παιδιά σχεδιάζουν την αφίσα της παγκόσμιας ημέρας μνημείων». Οι μαθητές που συμμετείχαν ηλικίας 10-12 ετών, με την καθοδήγηση των δασκάλων τους, κυρίας Νατάσας Μπουκουβάλα και κυρίας Σούλας Παπαδοπούλου, ήταν οι, Σταματία Πασχάλη, Λαόυρα Μπαλλιού, Αλέξανδρος Τουλούδης, Αθηνά Γκάγκτζα, Παρασκευή Βογιατζάκη, Αλεξάνδρα Σπανοδήμου, Στέλλα Δεληγιαννάκη, Παναγιώτης Πατσογιάννης, Αριστοτέλης Σταμούλης, Κωνσταντίνος Μπαλατσούκας, Ουρανία Βελιώτη, Ιωάννα Δαρζιώτη, Ευγενία Πετρίδη, Γιώργος Δεληγιαννάκης, Χρυσούλα Περσελή, Έφη Μπαράκου, Ζωή-Ελευθερία Τσάκα.