Κόσμος

Σε σκοτεινά μονοπάτια η Τουρκία του Σουλτάνου

assets_LARGE_t_420_54720393_type13145

Στα σκοτεινά μονοπάτια του ερντογανισμού βαδίζει πλέον η Τουρκία, μια διαδρομή που προκαλεί σεισμικές αναταράξεις στο εσωτερικό της χώρας, διαταράσσει γεωπολιτικές ισορροπίες, ανοίγει «μαύρη τρύπα» στο περιφερειακό σύστημα ασφάλειας και σταθερότητας και πλέον, δημιουργεί νέα δεδομένα στις σχέσεις της μεγάλης αυτής χώρας με τους γείτονές της, με την ΕΕ, το ΝΑΤΟ και κυρίως τις ΗΠΑ…

Η κήρυξη κατάστασης έκτακτης ανάγκης μέχρι τον Οκτώβριο με ταυτόχρονη αναστολή της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Ανθρώπινων Δικαιωμάτων, παρά το γεγονός ότι όλες οι πολιτικές δυνάμεις βρίσκονται στο πλευρό της νόμιμης κυβέρνησης, με δεδομένο το δείγμα γραφής που έδωσε από την πρώτη στιγμή ο Ερντογάν, δεν αφήνει αμφιβολίες για τις επιλογές του Τούρκου ηγέτη και για το πού θέλει να οδηγήσει τη χώρα του.

Το πογκρόμ εναντίον χιλιάδων κρατικών υπαλλήλων, αξιωματικών, δικαστικών, αστυνομικών ανδρών των μυστικών υπηρεσιών, δασκάλων και πανεπιστημιακών ξεκίνησε με συγκεκριμένους κατάλογους που ήταν ήδη έτοιμοι.

Σε ένα κυνήγι μαγισσών το καθεστώς Ερντογάν στρέφεται όχι μόνο εναντίον όσων συμμετείχαν στην απόπειρα πραξικοπήματος, αλλά και όσων ιδεολογικά είναι συμπαθούντες στο μετριοπαθές κήρυγμα του ιμάμη Γκιουλέν. Η επιβολή καθεστώτος έκτακτης ανάγκης όμως αφήνει ανοικτό τον δρόμο για τη συντριβή κάθε αντίθετης, αντιπολιτευόμενης φωνής στα ΜΜΕ, στην επιχειρηματική τάξη και στην κοινωνική ζωή της Τουρκίας.

Ο απόλυτος εξευτελισμός. Τούρκοι στρατιωτικοί που συνελήφθησαν, ημίγυμνοι και δεμένοι πισθάγκωνα
Ο απόλυτος εξευτελισμός. Τούρκοι στρατιωτικοί που συνελήφθησαν, ημίγυμνοι και δεμένοι πισθάγκωνα

Ο Ταγίπ Ερντογάν στήριξε την πολιτική πορεία του στο ταλέντο του και στον διχαστικό πολιτικό λόγο του. Αυτό κάνει και τώρα υιοθετώντας όμως έναν ακραίο ρεβανσισμό εναντίον όλων όσοι δεν συντάσσονται στο πλευρό του. Δεν είναι τυχαίο ότι ενώ η Τουρκία βρισκόταν στην κόψη του ξυραφιού, ο κ. Ερντογάν ανακοίνωνε ότι θα υλοποιήσει το σχέδιό του για την ανέγερση των οθωμανικών στάβλων εκεί που βρίσκονταν, στην πλατεία Ταξίμ, ένα σχέδιο που είχε προκαλέσει κύμα διαδηλώσεων, το γνωστό κίνημα της πλατείας Γκεζί. Είναι προφανές ότι αυτή η προτεραιότητα του κ. Ερντογάν δεν στρέφεται εναντίον της «Παράλληλης Δομής» του Γκιουλέν, αλλά εναντίον των πολιτών της Κωνσταντινούπολης που αντιστάθηκαν στην επιθυμία του…

Δοκιμασία
Ο Σονέρ Τσαγατάι, από τους κορυφαίους ειδικούς σε θέματα Τουρκίας από το Washington Institute, σε συνέντευξή του (The Atlantic) επεσήμαινε τον ρόλο που παίζει η θρησκεία στην ατζέντα του Ερντογάν και έκανε ειδική αναφορά στην κινητοποίηση που έγινε από τους ιμάμηδες στα 80.000 τζαμιά που ελέγχει σε όλη την Τουρκία η Διεύθυνση Θρησκευτικών Υποθέσεων για να κατέβουν στους δρόμους οι πιστοί οπαδοί του. Το όλο σκηνικό «θυμίζει το Ιράν του 1979, όταν υπήρχε αυτή η μείξη θρησκείας και πολιτικής», τόνιζε ο κ. Τσαγατάι.

Η σχέση της Τουρκίας και προσωπικά του Ερντογάν με την ΕΕ μπαίνει πλέον σε φάση σκληρής δοκιμασίας. Με την ευρωπαϊκή κοινή γνώμη να είναι αρνητική εκ προοιμίου με την Τουρκία και το αυταρχικό στυλ του Ερντογάν θα είναι ιδιαίτερα δύσκολο σε κυβερνήσεις όπως η γερμανική και η γαλλική (που έχουν να αντιμετωπίσουν τα ξενοφοβικά αισθήματα της κοινής γνώμης στις εκλογές του 2017), αλλά και χώρες όπως η Αυστρία, η Ολλανδία, η Ουγγαρία κ.α. να συναινέσουν στην προώθηση και εμβάθυνση των ευρωτουρκικών σχέσεων. Ηδη η συμφωνία για την απελευθέρωση των θεωρήσεων δεν μπορεί να προχωρήσει και οι συζητήσεις θα μετατεθούν σε κάθε περίπτωση για το 2017. Και αυτό προκαλεί αγωνία στην Ευρώπη για το τι θα πράξει ο Ερντογάν με τη συμφωνία για το μεταναστευτικό.

Είναι εντυπωσιακό πάντως ότι ενώ υπήρχε ασφυκτικός έλεγχος στα τουρκικά παράλια προκειμένου να μη διαφύγουν κινηματίες στην Ελλάδα, αρκετά δουλεμπορικά πέρασαν κανονικά στα ελληνικά νησιά, παρά τους έλεγχους και τις αντίξοες καιρικά συνθήκες.

Τούρκος πολίτης άκουσε την... προτροπή Ερντογάν και μαστιγώνει στρατιώτες στασιαστές.
Τούρκος πολίτης άκουσε την… προτροπή Ερντογάν και μαστιγώνει στρατιώτες στασιαστές.

Η υπόθεση του Φ. Γκιουλέν, οι θεωρίες γνωστών συνωμοσιολόγων όπως ο στενός σύμβουλος του Τούρκου προέδρου Γιγκίτ Μπουλούτ, ότι οι Αμερικανοί και οι οίκοι αξιολόγησης θέλουν την ανατροπή του Ερντογάν και κυρίως η άρνηση της Ουάσιγκτον να δώσει το πράσινο φως στην Τουρκία για την εξουδετέρωση των Κούρδων της Συρίας, έχουν προκαλέσει ένα ιδιαίτερα σκληρό αντιαμερικανικό κλίμα στην Τουρκία. Η στάση του Ερντογάν έχει ενοχλήσει τόσο πολύ τους Αμερικανούς που ο άλλοτε ένθερμος υποστηρικτής του, ο Μπαράκ Ομπάμα, άφησε να περάσουν μερικές ημέρες πριν τηλεφωνήσει στον Τούρκο ηγέτη μετά την αποτυχία του πραξικοπήματος.
Στην Ουάσιγκτον υπάρχει εντονότατος προβληματισμός για την αξιοπιστία της Τουρκίας ως συμμάχου στον αγώνα εναντίον του ISIS στη Συρία, αλλά και για τη διατήρησή της ως πυλώνα σταθερότητας στον μουσουλμανικό κόσμο.
Πάντως δύσκολα θα υποκύψει η Ουάσιγκτον στις πιέσεις της Αγκυρας για να χαρακτηρισθεί τρομοκρατική οργάνωση το PYD των Κούρδων της Συρίας, στο όποιο όμως «κλείνουν το μάτι» και οι Ρώσοι.
Η πολιτική αβεβαιότητα στην Τουρκία, το ξεδίπλωμα της πραγματικής πια ατζέντας του Ερντογάν και η ενίσχυση ενός θεοκρατικού σουνιτικού Ισλάμ, μεγαλώνει την καχυποψία σε χώρες όπως το Ισραήλ, το οποίο μετά την αποκατάσταση των σχέσεών του με την Τουρκία συζητούσε σοβαρά το ενδεχόμενο μεταφοράς του φυσικού αερίου της Ανατολικής Μεσογείου μέσω αγωγού προς την Τουρκία. Ομως, είναι γνωστό ότι «οι αγωγοί θέλουν σταθερότητα», και συνεπώς οι εξελίξεις στην Τουρκία θα είναι καθοριστικές για μια τέτοια απόφαση…

Το Κουρδικό
Η προσπάθεια του Ερντογάν να χρησιμοποιήσει τις εξουσίες που έχει- με την κήρυξη κατάστασης έκτακτης ανάγκης- για να εξαπολύσει την τελική επίθεση και εναντίον των Κούρδων στις νοτιοανατολικές επαρχίες, θα οδηγήσει σε ακόμη μεγαλύτερη αποσταθεροποίηση και όλο και περισσότερα τυφλά κτυπήματα από ριζοσπαστικοποιημένες ένοπλες κουρδικές ομάδες, που έδειξαν ότι έχουν πλέον τη δυνατότητα εκτέλεσης επιθέσεων σε όλη την Τουρκία.

Για τις ΗΠΑ αλλά και το ΝΑΤΟ υπάρχει ένα σοβαρό πρόβλημα ασφαλείας πια τόσο για την ανταλλαγή διαβαθμισμένων πληροφοριών που αφορούν μια σειρά κρίσιμα ζητήματα (από τη Ρωσία μέχρι το ISIS) αλλά εκ των πραγμάτων τέθηκε και ένα ακόμη σοβαρότερο: η ασφάλεια των εγκαταστάσεων που χρησιμοποιούν οι ΗΠΑ στο Ινσιρλίκ, όπου, όπως όλοι γνωρίζουν αλλά επισήμως ποτέ δεν πρόκειται να γίνει παραδεκτό, βρίσκονται αποθηκευμένα πυρηνικά όπλα. Σύμφωνα με εξειδικευμένες πηγές, στο Ινσιρλίκ σταθμεύουν περίπου 50 πυρηνικές κεφαλές (Β61 thermonuclear weapons) από τις 180 που βρίσκονται συνολικά στην Ευρώπη.

Δίκτυο υποκλοπών
Ο κόκκινος συναγερμός που σήμανε την ημέρα που εκδηλώθηκε το πραξικόπημα στην Τουρκία, ήταν δικαιολογημένος, καθώς υπήρχαν ανώτεροι αξιωματικοί, μεταξύ αυτών και ο διοικητής της βάσης Ινσιρλίκ, που ήταν συμπαθούντες (ή τουλάχιστον χαρακτηρίστηκαν έτσι) στο κίνημα Γκιουλέν. Πλέον όμως δημιουργήθηκαν σοβαρά ερωτηματικά για την ασφάλεια των πυρηνικών όπλων και τον κίνδυνο να πέσουν σε χέρια μη ελεγχόμενων από τη νόμιμη κυβέρνηση αξιωματικών.

Ο κόκκινος συναγερμός όμως στην Ουάσιγκτον, στο Λάνγκλεϊ και στο ΝΑΤΟ έχει σημάνει και για έναν ακόμη λόγο: Το γεγονός ότι υπήρχε ένα εκτεταμένο δίκτυο υποκλοπών και παρακολούθησης ακόμη και στο ίδιο το γραφείο του Τούρκου ΑΓΕΕΘΑ, δημιουργεί σοβαρή ανησυχία για το ενδεχόμενο άκρως απόρρητες πληροφορίες που ανταλλάσσονταν με την Τουρκία να έχουν περιέλθει σε χέρια μη εξουσιοδοτημένων ατόμων. Για ένα σημαντικό διάστημα η ανταλλαγή πληροφοριών θα περιορισθεί στο απόλυτα αναγκαίο επίπεδο, μέχρις ότου εξασφαλισθεί η στεγανότητα των διαύλων επικοινωνίας. Και αυτό φυσικά θα έχει επιπτώσεις στο βάθος της συνεργασίας της Ουάσιγκτον και του ΝΑΤΟ με την Τουρκία αλλά και στην αποτελεσματικότητα του αγώνα εναντίον του ISIS.

Πάντως ο Αμερικανός ναύαρχος ε.α. και πρώην διοικητής των δυνάμεων του ΝΑΤΟ στην Ευρώπη Τζέιμς Σταυρίδης, με άρθρο του στο «Foreign Policy» προειδοποιεί ότι θα πρέπει οι ΗΠΑ να διαφυλάξουν τη σχέση με την Τουρκία η οποία, όπως λέει, είναι «κρίσιμη και λεπτή» πολύ περισσότερο επειδή η Τουρκία «φιλοξενεί αμερικανικές δυνάμεις και ενδεχομένως και τακτικά πυρηνικά όπλα στο έδαφός της».

Ο Τ. Σταυρίδης εισηγείται ενδυνάμωση της συνεργασίας με την Τουρκία και τον Ερντογάν και ακόμη μεγαλύτερη ενίσχυση του Στρατηγείου της Σμύρνης (Allied Land Command) ως ένδειξη εμπιστοσύνης στη σύμμαχο Τουρκία. Το πιο ενδιαφέρον όμως είναι ότι ο Τ. Σταυρίδης προτείνει τη συνεργασία των ΗΠΑ με την Τουρκία για την αντιμετώπιση και των ριζοσπαστικοποιημένων τρομοκρατικών οργανώσεων των Κούρδων…

Οι απόψεις του Αμερικανού ναυάρχου έχουν ιδιαίτερη σημασία καθώς εκφράζει το κατεστημένο του Πενταγώνου και εξάλλου το όνομά του έχει ακουσθεί για τη θέση του αντιπροέδρου της Χίλαρι Κλίντον?

Αθηνα
Φόβοι για τον τουρισμό και το Μεταναστευτικό

Η Αθήνα παρακολουθεί από την πρώτη στιγμή στενά τις εξελίξεις στην Τουρκία, καθώς η αποσταθεροποίηση, ακόμη και η προσωρινή αναταραχή στη γειτονική χώρα, έχει σοβαρές επιπτώσεις όχι μόνο στα μεγάλα προβλήματα των ελληνοτουρκικών σχέσεων, αλλά και στα τρέχοντα ζητήματα όπως το Μεταναστευτικό και ο τουρισμός.

Η Αθήνα επιχειρεί σε πλήρη συνεργασία με τις τουρκικές αρχές να αποτρέψει ένα νέο κύμα καταζητούμενων αξιωματικών και άλλων αξιωματούχων που θα φθάσουν σε ελληνικά νησιά ζητώντας πολιτικό άσυλο. Ενδεικτικό του εκνευρισμού και του ηλεκτρισμένου κλίματος είναι και τα όσα ακολούθησαν την έκτακτη συνέντευξη Τύπου του Τούρκου πρεσβευτή στην Αθήνα Κερίμ Ουράς αλλά και στη σκληρή απάντηση του τουρκικού ΥΠΕΞ στην αναφορά του Νίκου Κοτζιά στον αποσταθεροποιητικό ρόλο του τουρκικού στρατού, στο μήνυμά του για την επέτειο της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο.

Συσκέψεις
Ομως ο προβληματισμός στην Αθήνα, που εκφράσθηκε στις πολλές συσκέψεις που έχουν γίνει τις τελευταίες ημέρες στο υπουργείο Εξωτερικών, είναι οι επιπτώσεις που θα έχουν οι εξελίξεις στην Τουρκία στις σχέσεις της με την Ευρώπη, τον κίνδυνο να ανατραπεί η συμφωνία για το Μεταναστευτικό, που πρώτο «θύμα» της θα είναι η Ελλάδα. Παρά τις προσδοκίες που διαχρονικά υπήρχαν στο ελληνικό ΥΠΕΞ ότι η αποδυνάμωση του στρατού είναι θετική για την Ελλάδα και αποκλιμακώνει την ένταση στο Αιγαίο, ακόμη είναι πρόωρο να προβλεφθεί ποια θα είναι η νέα ισορροπία που θα βρεθεί μεταξύ των τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων και του Ερντογάν και εάν για μια ακόμη φορά η πολιτική ηγεσία της γειτονικής χώρας αφήσει πεδίο δράσης στον στρατό, στο Αιγαίο και στην Κύπρο. Η Αθήνα όμως την ίδια στιγμή αναζητά ευκαιρίες από την κρίση στην οποία έχει εισέλθει η Τουρκία, καθώς, όπως φάνηκε μάλιστα και με τις δηλώσεις του Αμερικανού υπ. Οικονομικών Τζακ Λιου, η Ελλάδα μπορεί να αναζητήσει ρόλο και στήριξη από τους συμμάχους και εταίρους ως το τελευταίο προπύργιο σταθερότητας απέναντι σε μια περιοχή που γίνεται όλο και πιο επικίνδυνη για τη Δύση.

Συναγερμός για το Ιντσιρλίκ
Ολοι γνωρίζουν, αλλά ποτέ δεν πρόκειται να γίνει παραδεκτό, ότι στο Ιντσιρλίκ βρίσκονται αποθηκευμένα πυρηνικά όπλα. Σύμφωνα με πηγές, σταθμεύουν περίπου 50 πυρηνικές κεφαλές από τις 180 που βρίσκονται συνολικά στην Ευρώπη. Γι’ αυτό και σήμανε «κόκκινος» συναγερμός μόλις εκδηλώθηκε το πραξικόπημα, καθώς ο διοικητής της βάσης φέρεται συμπαθών στον Γκιουλέν.

Πηγή www.ethnos.gr

 

Προηγούμενο ΆρθροΕπόμενο Άρθρο
Μοιραστείτε το