Τα τελευταία επτά χρόνια (2010-2017) της οικονομικής κρίσης, της ύφεσης και των Μνημονίων στην Ελλάδα, έχει κυριολεκτικά, μεταξύ των άλλων, αποδιαρθρωθεί το Σύστημα Κοινωνικής Ασφάλισης, δεδομένου ότι οι δανειστές δεν επιδίωξαν τον εξορθολογισμό των παθογενειών του αλλά επέβαλαν και απαιτούν την επιβολή πολιτικών, οι οποίες είχαν και έχουν εισπρακτικό χαρακτήρα και το σημαντικότερο επιδιώκουν τη σταδιακή μετάβαση της κοινωνικής ασφάλισης από την συλλογική αντιμετώπιση του κινδύνου του γήρατος στην ατομική, υιοθετώντας το σύστημα της νοητής κεφαλαιοποίησης και θεωρώντας, επιστημονικά και τεχνικά λανθασμένα, τις ασφαλιστικές εισφορές των εργαζομένων ως φόρους. Από την άποψη αυτή, είναι φανερό ότι ο κεντρικός στόχος των Μνημονίων συνίσταται, μεταξύ των άλλων, στον περιορισμό του πεδίου του συστήματος κοινωνικής προστασίας στο όριο της φτώχειας και στην μεταφορά των κινδύνων στον ασφαλισμένο. Τα παραπάνω τόνισε ο κ. Σάββας Γ. Ρομπόλης, ομότιμος Καθηγητή του Παντείου Πανεπιστημίου και Επιστημονικός Διευθυντής του Ινστιτούτου Εργασίας της ΓΣΕΕ (ΙΝΕ-ΓΣΕΕ) κατά την περίοδο 1990-2013 .
Ο κ. Ρομπόλης μίλησε σε εκδήλωση με θέμα τις «Σύγχρονες εξελίξεις της κοινωνικής ασφάλισης στην Ελλάδα» που διοργάνωσαν οι επιστημονικοί φορείς και οι Οργανώσεις μικρομεσαίων επιχειρήσεων της Μαγνησίας, στο ΤΕΕ.
Όπως μεταξύ άλλων είπε, οι κοινωνικο-ασφαλιστικές παρεμβάσεις θα έπρεπε να είχαν και να έχουν εστιάσει στην αντιμετώπιση των παθογενειών καθώς και στην θωράκιση του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης, ώστε να μπορεί να αντιμετωπισθεί αποτελεσματικά, μεταξύ των άλλων, η οργανωτική και λειτουργική αναδιάρθρωση του, τα οικονομικά και κοινωνικά του ελλείμματα, το αναμενόμενο baby booming και η ανησυχητική αύξηση της γήρανσης του πληθυσμού. Όμως, η κεντρική αυτή επιδίωξη προϋποθέτει μελέτη και σχεδιασμό υλοποίησης, στηριζόμενο στις βασικές αρχές της αλληλεγγύης των γενεών (συλλογική αντιμετώπιση του κινδύνου του γήρατος), της αναλογικότητας (ανταποδοτικότητας) εισφορών-παροχών και της επιχορήγησης των ασφαλισμένων που είχαν λίγα χρόνια ασφάλισης λόγω ανεργίας ή είχαν χαμηλές αποδοχές κατά τον εργασιακό τους βίο. Αντίθετα, από το πρώτο Μνημόνιο, όπως εκ του αποτελέσματος αποδεικνύεται, ο στόχος των δανειστών ήταν η επιβολή του συστήματος της νοητής κεφαλαιοποίησης καθορισμένων εισφορών, προκειμένου να επιτευχθεί η χρηματοοικονομική ισορροπία του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης διαμέσου της συνεχούς περικοπής των παροχών η οποία επιτυγχάνεται με τους αυτόματους σταθεροποιητές.
Πιο συγκεκριμένα, απαιτείται να σχεδιαστούν και να υλοποιηθούν διαρθρωτικές παρεμβάσεις στο ενεργητικό (έσοδα) και στο παθητικό (παροχές-δαπάνες) του ασφαλιστικού συστήματος, ώστε να εξορθολογιστούν οι παθογένειες του παρελθόντος, να τονιστεί το αίσθημα της συνέχισης της ασφάλισης και της απρόσκοπτης καταβολής των εισφορών, να εξαλειφτεί η εισφοροδιαφυγή και η εισφοροαποφυγή στο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης, δεδομένου, κυρίως, της εγκαθίδρυσης της αναλογικότητας (ανταποδοτικότητας) των εισφορών-παροχών βασισμένης στην αρχή της αλληλεγγύης των γενεών. Παράλληλα, επιβάλλεται ο άμεσος σχεδιασμός και η υλοποίηση των αναγκαίων δημογραφικών πολιτικών, προκειμένου να ανανεωθεί ο πληθυσμός με την ανακοπή της πτωτικής τάσης του δείκτη γονιμότητας που παρατηρήθηκε την περίοδο 2010-2016 στην οποία οι θάνατοι υπερβαίνουν τις γεννήσεις, με αποτέλεσμα να συντελεστεί το φαινόμενο της φυσικής μείωσης του πληθυσμού (διαφορά γεννήσεων και θανάτων). Εκτιμά ότι η παρατηρούμενη αυξητική τάση της περιόδου 2000-2009 όπου ο δείκτης γονιμότητας από το 1,25 παιδιά ανά γυναίκα το 2000 αυξήθηκε σε 1,60 παιδιά ανά γυναίκα το 2009, ανακόπηκε εξαιτίας της οικονομικής κρίσης, της ύφεσης και των ασκούμενων πολιτικών των Μνημονίων. Η παρατήρηση αυτή σημαίνει ότι η μετάβαση της ελληνικής οικονομίας σε συνθήκες ανάκαμψης σε συνδυασμό με την υλοποίηση των αναγκαίων δημογραφικών πολιτικών, θα μπορούσαν να συμβάλλουν στην αύξηση του δείκτη γονιμότητας στο 1,80 παιδιά, προσεγγίζοντας το επίπεδο γονιμότητας της φυσικής ανανέωσης του πληθυσμού (2,1 παιδιά ανά γυναίκα σε ηλικία αναπαραγωγής).
Συμπερασματικά, αναδεικνύεται με τον πιο σαφή και εύληπτο τρόπο, ότι η απομάκρυνση της ασκούμενης κοινωνικο-ασφαλιστικής πολιτικής από την εγκαθίδρυση μίας οικονομικά βιώσιμης και κοινωνικά αποτελεσματικής λύσης, θα οδηγήσει το Σύστημα Κοινωνικής Ασφάλισης (ΣΚΑ), όπως από το 2010 μέχρι σήμερα, σε διαδοχικές περικοπές των συντάξεων, με ό,τι αυτό αρνητικά συνεπάγεται για την κοινωνική συνοχή, το κοινωνικό υπόβαθρο του ΣΚΑ, την μετανάστευση των νέων και την φτωχοποίηση του ασφαλιστικού και του συνταξιοδοτικού πληθυσμού.