Σακχαρώδης διαβήτης και κατάθλιψη

Της Χαράς Ζήκα,
χημικού, δρ. Φαρμακευτικής

Πολλές μελέτες έχουν καταδείξει τη σχέση μεταξύ στρεσογόνων καταστάσεων και σακχαρώδη διαβήτη στους ανθρώπους. Βρέθηκε, ότι γεγονότα στη ζωή όπως ατύχημα, εγκυμοσύνη, προβλήματα στο σπίτι ή στη δουλειά αναφέρονταν από το 74% των ασθενών να έχουν συμβεί τον τελευταίο χρόνο πριν την εμφάνιση του διαβήτη. Επίσης διαβητικοί ασθενείς που είχαν υποστεί κάποια εγχείρηση έδειξαν δραματική επιδείνωση της νόσου τους.
Πολλές μελέτες έχουν δείξει ότι σε παιδιά με διαβήτη η κατάθλιψη έχει διπλάσια διάδοση, σε σχέση με υγιή παιδιά, ενώ στους ενήλικες τριπλάσια σε σχέση με άτομα χωρίς διαβήτη. Σε άτομα που παρακολουθήθηκαν για 15,6 χρόνια για τυχόν εμφάνιση διαβήτη βρέθηκε ότι τα περιστατικά διαβήτη ήταν περισσότερα μεταξύ των συμμετεχόντων που ανέφεραν μεγάλο αριθμό καταθλιπτικών συμπτωμάτων.
Η χρονική σειρά έναρξης της νόσου μπορεί να είναι από διαβήτη σε κατάθλιψη ή από κατάθλιψη σε διαβήτη κι εξαρτάται σε κάποιο βαθμό και από τον τύπο του διαβήτη. Βρέθηκε ότι οι περισσότεροι ινσουλινοεξαρτώμενοι ασθενείς αναπτύσσουν κατάθλιψη, σε σχέση με διαβητικούς ασθενείς που δε χρειάζεται να λαμβάνουν ινσουλίνη και ότι η έναρξη της μιας ασθένειας επισπεύδει την έναρξη της άλλης.

Οι χρόνιες ασθένειες επηρεάζουν δραστικά τη ζωή των ατόμων και η κατάθλιψη σχεδόν πάντα συνυπάρχει με αυτές ενισχύοντας τις επιπλοκές τους. Στα άτομα αυτά επικρατεί η μείζων κατάθλιψη η οποία μπορεί να ελαττώσει την ικανότητα αντίστασης στα συμπτώματα των χρόνιων ασθενειών όπως ο πόνος. Υπάρχουν επίσης ισχυρές ενδείξεις ότι τα καταθλιπτικά συμπτώματα και η μείζων κατάθλιψη μπορεί να σχετίζονται με αυξημένη νοσηρότητα και θνησιμότητα από χρόνιες ασθένειες όπως ο διαβήτης και τα καρδιακά νοσήματα.
Πρόσφατες μελέτες ενισχύουν ακόμη περισσότερο την άποψη ότι η κατάθλιψη και τα σχετικά συμπτώματα αποτελούν κύριο παράγοντα κινδύνου στην ανάπτυξη διαβήτη τύπου ΙΙ.
Η κατάθλιψη σχετίστηκε με κακό γλυκαιμικό έλεγχο και αυξημένα ποσοστά στεφανιαίας νόσου στους διαβητικούς ασθενείς. Η ύφεση της κατάθλιψης ωφελεί το γλυκαιμικό έλεγχο, καθώς και την πορεία του διαβήτη.

Δεδομένου ότι ο σακχαρώδης διαβήτης έχει λάβει επιδημικές διαστάσεις, η εύρεση μέσων που θα μπορούσαν να προλάβουν ή να επιβραδύνουν την ανάπτυξή του αποτελεί υψηλή προτεραιότητα. Η αντιμετώπιση της κατάθλιψης σε ανθρώπους που έχουν προδιάθεση για διαβήτη ίσως μπορεί να θεωρηθεί αποτελεσματική προσέγγιση. Σίγουρα πρέπει να μελετηθεί περισσότερο η σχέση κατάθλιψης και διαβήτη τύπου ΙΙ καθώς και οι μηχανισμοί που εξηγούν τη σχέση των δύο αυτών νόσων. Καταλληλότερες θεραπείες που θα βελτιώνουν και τις δύο νόσους είναι μια αναγκαιότητα.