Ο ελληνικής καταγωγής επιχειρηματίας Σεργκέι (Μαυροντί) Μαυροδής, ο οποίος είχε γίνει διάσημος την δεκαετία του 1990 σε ολόκληρη τη Ρωσία, με την οικονομική πυραμίδα που είχε δημιουργήσει, η οποία αποτέλεσε μια από τις μεγαλύτερες οικονομικές απάτες στην σύγχρονη ιστορία της χώρας, πέθανε άδοξα σε ηλικία 63 ετών.
Ο Μαυροδής διακομίσθηκε σε μια κλινική της Μόσχας με ασθενοφόρο το οποίο κάλεσε ένας περαστικός μετά από παράκληση του, όταν ένοιωσε αδιαθεσία και πόνους στο στήθος στη στάση του λεωφορείου όπου περίμενε. Στο νοσοκομείο καταχωρήθηκε ως «άτομο αγνώστων στοιχείων», αλλά λίγο αργότερα έγινε γνωστό, ότι ο «άγνωστος» δεν ήταν άλλος από τον ιδρυτή της περίφημης οικονομικής πυραμίδας ΜΜΜ την δεκαετία του 1990 στην Ρωσία.
Η ΜΜΜ θεωρείται η κλασική και η μεγαλύτερη στη σύγχρονη ιστορία της Ρωσίας οικονομική πυραμίδα, ως προς τον αριθμό των ατόμων που εξαπατήθηκαν. Η φήμη της εξαπλώθηκε σε όλη την ρωσική επικράτεια της Ρωσίας, την περίοδο που η χώρα έκανε τα πρώτα της βήματα στην οικονομία της ελεύθερης αγοράς, μετά την νωπή τότε κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης.
Η ΜΜΜ ιδρύθηκε το 1989 σαν συνεταιρισμός και το 1992 μετατράπησε σε ανώνυμη εταιρεία. Το όνομα της προέρχεται από τα αρχικά των επιθέτων των ιδρυτών της. Των αδερφών Σεργκέι και Βιτσισλάβ Μαυροδής και της Όλγας Μέλνικοβα. Ο Βιτσισλάβ Μαυροδής και η Μένικοβα δεν έπαιζαν κανένα ρόλο στην εταιρεία. Απλώς τότε, για τη σύσταση εταιρείας έπρεπε να υπάρχουν τρεις ιδρυτές. Πραγματικός ιδιοκτήτης και ψυχή της εταιρείας, που μετεξελίχθηκε σε μια από τις μεγαλύτερες υποθέσεις οικονομικής απάτης όλων των εποχών, ήταν ο προγραμματιστής Σεργκέι Μαυροδής
Πουλώντας «αέρα»
Την πρώτη περίοδο της λειτουργίας της η εταιρεία εισήγαγε ηλεκτρονικά είδη. Την 1η Φεβρουαρίου του 1994 άρχισαν να πωλούνται οι μετοχές της ΑΕ ΜΜΜ (η ονομαστική αξία της κάθε μετοχής ήταν 1000 ρούβλια, τα οποία αντιστοιχούσαν τότε σε περίπου 65 σεντς).
Επίσημα η ΜΜΜ ήταν συνήθης μετοχική εταιρεία που υπόσχονταν στους μετόχους της ότι θα δίνει κάθε χρόνο τα μερίσματα τους. Πρότεινε μάλιστα στους μετόχους να αγοράζουν τις μετοχές, με βάση την τιμή που ο ίδιος όριζε. Η τιμή της μετοχής ανέβαινε διαρκώς με αποτέλεσμα τον Ιούλιο η τιμή της μετοχής να φθάσει τις 125.000 ρούβλια!
Την αξία της μετοχής της ΜΜΜ όπως και προβλέψεις για την αξία της με προοπτικές δύο εβδομάδων άρχισαν να δημοσιεύουν τα μέσα ενημέρωσης, με αποτέλεσμα σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα το κοινό να δείχνει το ίδιο ενδιαφέρον για την μετοχή της ΜΜΜ με το ενδιαφέρον που έδειχνε για την ισοτιμία δολαρίου-ρουβλίου.
Στις δραστηριότητες της ΜΜΜ δεν περιλαμβάνονταν καμία παραγωγική δραστηριότητα ούτε κάποια μεταπώληση προϊόντων. Ήταν μια κλασική οικονομική πυραμίδα, που βασίζονταν στο εξής σκεπτικό: εφόσον η τιμή της μετοχής διαρκώς ανεβαίνει οι μέτοχοι δεν θα βιάζονται να τις ρευστοποιήσουν.
Η κατάρρευση της ΜΜΜ
Το 1994 η Αντιμονοπωλιακή Επιτροπή απαίτησε από τα τηλεοπτικά κανάλια να σταματήσουν να μεταδίδουν διαφημίσεις της ΜΜΜ. Μερικές μέρες αργότερα οι φορολογικές αρχές ζήτησαν από μια από τις θυγατρικές εταιρείες του Μαυροδήκ, την «Ινβέστ Κονσάλτινγκ», να καταβάλει οφειλές προς την εφορία, και συγκεκριμένα το ποσό των 49,69 δισεκατομμυρίων ρουβλίων κάνοντας άμεσα απαιτητό το χρέος της.
Ο αντιπρόεδρος της ρωσικής κυβέρνησης Σεργκέι Σαχράι δήλωσε τότε ότι η ΜΜΜ αντιμετωπίζει προβλήματα στις σχέσεις της με το κράτος και προανήγγειλε τον ενδεχόμενο της πτώχευσης της.
Στις 28 Ιουλίου οι μέτοχοι συγκεντρώθηκαν έξω από τα κεντρικά γραφεία της ΜΜΜ, ζητώντας τα χρήματα τους, αλλά οι περισσότεροι βρήκαν τις πόρτες κλειστές.
Ο Μαυροδής ανακοινώνει ότι η μετοχή της ΜΜΜ λόγω της διαμορφωθείσας κατάστασης επανέρχεται στα 1000 ρούβλια και υπόσχεται στους μετόχους ότι πολύ σύντομα θα ανακτήσει και πάλι την αξία της.
Δηλώνει μάλιστα μέσα ενημέρωσης τα εξής: « Εμείς σε αντίθεση με το κράτος ποτέ δεν σας κοροϊδέψαμε. Και ποτέ δεν θα σας κοροϊδέψουμε!». Κανένας ωστόσο δεν πήρε πίσω τα χρήματα του και γενικά κανείς δεν γνωρίζει τι έγιναν τα χρήματα που συγκέντρωσε ο Μαυροδής.
Η μοίρα του Μαυροδή
Στις 3 Αυγούστου ο Μαυροδής συλλαμβάνεται με την κατηγορία της απάτης. Στις 19 Αυγούστου έξω από την ρωσική βουλή πραγματοποιείται μια μεγαλειώδης διαδήλωση, με την συμμετοχή χιλιάδων που ζητούν την απελευθέρωση του Μαυροδή.
Στις 30 Οκτωβρίου με την υποστήριξη της ομάδας πρωτοβουλίας υπό την επωνυμία «Ένωση προστασίας των μετόχων και επενδυτών της ΑΕ ΜΜΜ, ο Μαυροδής νίκησε στις επαναληπτικές εκλογές για την Ρωσική Δούμα, όπου είχε θέσει υποψηφιότητα στην περιφέρεια Μιτισίνσκι της Μόσχας και αφήνεται ελεύθερος.
Ωστόσο ο ίδιος δεν εμφανίζεται σε καμία συνεδρίαση της Βουλής.
Στις 6 Οκτωβρίου του 1995 η Ρωσική Δούμα του αφαιρεί την βουλευτική του ιδιότητα και όχι την ασυλία όπως είχε ζητήσει η γενική εισαγγελία.
Μετά την εξέλιξη αυτή ο Μαυροδής ίδρυσε το «Κόμμα του Λαϊκού Κεφαλαίου» και θέτει εκ νέου υποψηφιότητα για βουλευτής, συγκεντρώνοντας όμως το 0,5%. Ανεπιτυχής υπήρξε και η προσπάθεια του να θέσει υποψηφιότητα για την ρωσική προεδρία το 1996 καθώς η Κεντρική Εκλογική Επιτροπή θεώρησε άκυρες τις υπογραφές που είχε συγκεντρώσει και οι οποίες απαιτούνταν για να θέσει υποψηφιότητα.
Η ΑΕ ΜΜΜ χρεοκόπησε επίσημα στις 22 Σεπτεμβρίου του 1997.
Στις 17 Δεκεμβρίου του 1997 εκδόθηκε ένταλμα σύλληψης του και μετά από περίπου ένα χρόνο διεθνές ένταλμα σύλληψης.
Στις 31 Ιανουαρίου του 2003 ο Μαυροδής συλλαμβάνεται στην Μόσχα και το 2007 καταδικάζεται για απάτη και του επιβάλλεται ποινή 4 ½ χρόνων φυλάκισης. Ωστόσο την στιγμή που του απαγγέλλεται επίσημα η κατηγορία ο Μαυροδής είχε εκτίσει όλη του την ποινή.
Στις 22 Μαΐου του 2007, την μέρα που βγαίνει από την φυλακή περίπου 50 δημοσιογράφοι και μερικές δεκάδες οπαδοί του τον περιμένουν στην έξοδο της φυλακής.
Το 2008 κυκλοφορεί το βιβλίο που έγραψε στην φυλακή με τίτλο «Ο Πειρασμός».
Πηγές: ΑΠΕ-ΜΠΕ, BBC (ρωσική υπηρεσία), TASS