Η γη εξακολουθεί να βουλιάζει στον κάμπο της Μαγνησίας. Εκτεταμένες καθιζήσεις, που σε ορισμένα σημεία υπερβαίνουν τα 40 εκατοστά, σε χρονικό διάστημα 15 ετών, διαπιστώνουν οι επιστήμονες στα παρακάρλια χωριά.
Είναι φανερό ότι το πρόβλημα που απασχολεί την τοπική κοινωνία εδώ και χρόνια, συνεχίζει να εξελίσσεται, γιατί η επαναδημιουργία του ταμιευτήρα δεν μπορεί να αναπληρώσει τον υδροφόρο ορίζοντα. Ήδη από τον ταμιευτήρα αρδεύονται 20.000 στρέμματα και έχει δρομολογηθεί η απαλλοτρίωση εκτάσεων, ώστε να ολοκληρωθούν τα αναγκαία έργα και να υπάρξει άρδευση ακόμα 22.000 στρεμμάτων. Οι αγρότες που ήδη οι εκτάσεις τους αρδεύονται από τη λίμνη, σφράγισαν τις γεωτρήσεις.
Οι καθιζήσεις εδάφους που λαμβάνουν χώρα σε 12 περιοχές του κάμπου της Θεσσαλίας και τη λίμνη Κάρλα, αποδίδονται στην υπεράντληση των υδάτων της περιοχής, η οποία προκαλεί πτώση του υδροφόρου ορίζοντα. Η καθίζηση φτάνει τα 8 με 10 εκατοστά ετησίως, με τα σημαντικότερα φαινόμενα να έχουν παρατηρηθεί στα χωριά Πλατύκαμπος, Αρμένιο, Κιλελέρ, Ριζόμυλος και Στεφανοβίκειο.
Έρευνες που πραγματοποιούνται με τη χρήση σύγχρονων τεχνολογιών και δορυφόρων, καταγράφουν εδαφικές παραμορφώσεις πολλών εκατοστών ανά έτος, σε μια σημαντική γεωγραφική έκταση. Αιτία η υπεράντληση του υδροφόρου ορίζοντα για την κάλυψη γεωργικών αναγκών και η ταυτόχρονη μη αναπλήρωσή του λόγω μειωμένων βροχοπτώσεων και κλιματικής αλλαγής.
Οξύτερο πρόβλημα αντιμετωπίζει η περιοχή, που οριοθετείται από τα χωριά Στεφανοβίκειο, Νίκη, Μέλισσα, Κυψέλη, Ριζόμυλος. Οι κάτοικοι βλέπουν τους τοίχους των σπιτιών τους να σκίζονται στα δύο, αφού οι συνέπειες των καθιζήσεων, όπως εξηγούν οι ειδικοί, είναι παρόμοιες με αυτές που προκαλεί ο εγκέλαδος. Στη Θεσσαλία οι τιμές των καθιζήσεων είναι αρκετά υψηλές, υπερβαίνουν τα δέκα εκατοστά ετησίως και οι επιπτώσεις στο δομημένο περιβάλλον είναι εμφανείς. Εξελίσσονται σε χρονικό διάστημα ετών και όχι ακαριαία. Το φαινόμενο γίνεται εντονότερο τους καλοκαιρινούς μήνες, λόγω της έλλειψης βροχών και το φετινό καλοκαίρι της απόλυτης ξηρασίας καθιστά τα πράγματα δυσκολότερα και αναμένεται περαιτέρω υποχώρηση του εδάφους. Οι έρευνες και από το Γεωδυναμικό Ινστιτούτο και το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας έχουν αποδείξει ότι οι καθιζήσεις δεν οφείλονται σε τεκτονικές διεργασίες, αλλά στην υπεράντληση υδάτων.
Όλες οι γεωτρήσεις πρέπει να κλείσουν
Ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας κ. Γιάννης Μυλόπουλος, που έχει ερευνήσει το φαινόμενο, τόνισε στη «Θ» πως η αύξηση των αρδευτικών αναγκών οδήγησε χωρίς μέτρο, σχέδιο και στρατηγική στην υπεράντληση των υδάτων και εάν δεν κλείσουν παράνομες, αλλά και νόμιμες γεωτρήσεις, δεν υπάρχει κανένα ενδεχόμενο, να υπάρξει αναπλήρωση. «Όλες οι απολήψεις νερού για αρδεύσεις έγιναν από τον υδροφόρο ορίζοντα. Αυτό δεν αποτελεί νέο. Όλοι το γνωρίζουν. Ο καθένας έχει την πομόνα του και ανοίγουν μόνοι τους γεωτρήσεις, αναζητώντας νερό στα 400 μέτρα κάτω από το έδαφος. Αυτό σημαίνει ότι τα μικροκλίματα του εδάφους κάποτε υπήρχε νερό, που ασκούσε πιέσεις και τώρα δεν υπάρχει. Το μόνο που υπάρχει, είναι κενό. Αυτός είναι ο λόγος των καθιζήσεων, που το έδαφος «σκάει». Ονομάζεται διαφορική καθίζηση, που ξεκινά από βάθος και όσο ανεβαίνει προς τα πάνω, «ανοίγει». Στα 400 μέτρα βάθος μπορεί να είναι μισό χιλιοστό και στην επιφάνεια του εδάφους να αγγίξει τα πέντε εκατοστά. Πρόκειται για μη αντιστρέψιμη κατάσταση και δεν πρόκειται το έδαφος να κλείσει ποτέ ξανά. Εάν επιστρέψει νερό στον υπόγειο υδροφορέα, δεν θα έχεις εξέλιξη της ζημιάς, που έχει προκληθεί. Αυτό που συνέβη όμως, δεν αλλάζει, είναι μη αντιστρεπτή κατάσταση ακόμα και με τον ταμιευτήρα», τόνισε. Για να επιστρέψει το νερό στο ύψος της αναγκαίας στάθμης, πρέπει να περάσουν δέκα χρόνια, με την προϋπόθεση ότι σήμερα θα κλείσουν όλες οι γεωτρήσεις και δεν θα υπάρχει άντληση ούτε μισού κυβικού νερού. «Εάν ο ταμιευτήρας καλύψει τις αρδευτικές ανάγκες και μειωθούν οι αρδεύσεις με τον τρόπο που το Πανεπιστήμιο έχει ήδη προτείνει, εάν αλλάξει το σχέδιο των καλλιεργειών, ο υδροφορέας μπορεί να επιστρέψει στα πριν της αποξήρανσης επίπεδα σε δέκα χρόνια. Εάν δεν υπάρξουν αυτά τα μέτρα, το φαινόμενο της καθίζησης κάθε χρόνο θα εντείνεται και πρέπει να υπάρξει μια ειδική μελέτη. Όσο εξακολουθούν οι αντλήσεις, θα βλέπουν οι κάτοικοι το έδαφος και τα σπίτια τους να υποχωρούν, χρόνο με τον χρόνο. Πρέπει να σταματήσει η άντληση νερού και αυτό πρέπει να γίνει κατανοητό. Πρέπει να γίνει ένα σχέδιο και για τις νόμιμες γεωτρήσεις, από την ώρα που οι ανάγκες καλύπτονται από τον ταμιευτήρα».