Του Γιάννη Σκρίμπα*
Στο βόρειο τμήμα του Νομού Μαγνησίας, ανάμεσα σε Βόλο και Λάρισα, βρίσκεται ένας ταλαιπωρημένος, πλην πάντοτε επίκαιρος υδροβιότοπος, εκείνος της λίμνης Κάρλας. Η λίμνη Βηβοιίς κατά την αρχαιότητα και Κάρλα κατά τα μεσαιωνικά και κατοπινά χρόνια, αποτέλεσε κι εξακολουθεί να αποτελεί ένα υπαρκτό στοίχημα τόσο για την περιβαλλοντική βιωσιμότητα της περιοχής, όσο και για την αποτελεσματικότητα της Περιφέρειας Θεσσαλίας, από τη μακέτα στην πραγματικότητα.
Προ πεντηκονταετίας, η λίμνη Κάρλα, από μία ζωντανή λίμνη η οποία φιλοξενούσε πλήθος ειδών πτηνών, ψαριών και αμφιβίων, και τροφοδοτούσε την περιοχή μέσω της αλιείας, αποξηράνθηκε στο σύνολό της, προκειμένου να αποφευχθούν ζημίες λόγω πλημμύρας στις παρακείμενες καλλιεργήσιμες εκτάσεις αλλά και στα χωριά, πλησίον της λίμνης. Αν και το αρχικό πλάνο αφορούσε σε μερική αποξήρανση και προοπτική χρήσης της λίμνης για αρδευτικούς σκοπούς, εν τέλει αποξηράνθηκε ολοκληρωτικά, με ανυπολόγιστες επιπτώσεις, τόσο στο μικροκλίμα της περιοχής, όσο και στην αγροτική παραγωγή.
Η πρώτη πρωτοβουλία και κίνηση για την επαναδημιουργία της λίμνης Κάρλας, ήρθε το 1999 και εντάχθηκε στο Γ’ Κοινοτικό Πακέτο Στήριξης, τον πρόγονο των ΕΣΠΑ. Σήμερα, η λίμνη έχει – θεωρητικά – αποκατασταθεί, και μαζί της η ποικιλομορφία της χλωρίδας και της πανίδας στην περιοχή, το μικροκλίμα και την αποκατάσταση του υπόγειου υδάτινου δυναμικού – τουλάχιστον, αυτή είναι η εικόνα την οποία προωθεί η Περιφέρεια Θεσσαλίας, ούσα περήφανη για το «μεγαλύτερο περιβαλλοντικό project» στα Βαλκάνια.
Η αλήθεια όμως απέχει παρασάγκας. Πρόσφατες έρευνες της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρίας, η οργάνωση ΑΝΙΜΑ και άλλες περιβαλλοντικές οργανώσεις, έφεραν στο φως το μείζον πρόβλημα της μετατροπής της λίμνης σε νεκροταφείο πτηνών και ψαριών. Η λίμνη, σημαντικός «ξενώνας» του Αργυροπελεκάνου, παρακμάζει και μαζί της πεθαίνει καθημερινά πλήθος ζώων, διαταράσσοντας την ισορροπία του οικοσυστήματος στην περιοχή. Αιτία για τους θανάτους των ζώων, η κακή ποιότητα νερού και η έλλειψη ικανής ποσότητας αυτού. Ως αποτέλεσμα της ανεπαρκούς ανακύκλωσης νερού, προέκυψε η ανάπτυξη θανατηφόρων κυανοβακτηρίων.
Τα προβλήματα όμως δε σταματούν εκεί. Στην περιοχή, λειτουργεί άρτια το Μουσείο Λιμναίου Οικισμού Κάρλας, το οποίο βρίσκεται υπό τη διοίκηση του ΚΕ.ΜΕ.ΒΟ., ωστόσο το νέο, υπερσύγχρονο Μουσείο για τη λίμνη, που ανεγέρθηκε κι ανήκει στη δικαιοδοσία του Φορέα Διαχείρισης Κάρλας, λειτουργεί αποσπασματικά έως καθόλου. Μεμονωμένοι επισκέπτες και σχολεία θα πρέπει να έχουν συνεννοηθεί αρκετά νωρίτερα, προκειμένου να βρίσκεται εκεί κάποιος αρμόδιος του φορέα, ώστε να μπορέσουν να ξεναγηθούν στο νέο Μουσείο, το οποίο υπό διαφορετικές συνθήκες δεν είναι ανοιχτό για το κοινό.
Ωστόσο για το καθεστώς λειτουργίας του Μουσείου δεν ευθύνονται υποχρεωτικά οι εργαζόμενοι του Φορέα Διαχείρισης, καθώς βρίσκονται σε δυσμενή οικονομική κατάσταση, αφού το αρμόδιο υπουργείο άφηνε κατά μεγάλα διαστήματα απλήρωτους τους εργαζομένους, σύμφωνα και με πρόσφατες καταγγελίες του Εργατικού Κέντρου Βόλου.
Τη στιγμή λοιπόν που η λίμνη Κάρλα, μετά και την ολοκλήρωση της αποκατάστασής της αντιμετωπίζει σημαντικότατα προβλήματα, η ηγεσία Αγοραστού, ευαγγελίζεται και προωθεί το προσωπικό της «success story», την ολοκλήρωση δηλαδή ενός έργου, βάθους εικοσαετίας, το οποίο κάποια στιγμή θα ολοκληρωνόταν. Η τιτλοφόρηση του έργου ως της μεγαλύτερης δράσης περιβαλλοντικής αποκατάστασης στη χερσόνησο του Αίμου, δεν είναι ταυτόσημη της αειφορίας και της βιωσιμότητάς του, πράγμα που δυστυχώς αποδεικνύεται εμπράκτως.
Τη στιγμή που ο έμβιος πληθυσμός της λίμνης βρίσκεται σε κρίση, τα νερά λιμνάζουν, οι υποδομές υπολειτουργούν και το ανθρώπινο δυναμικό του φορέα αγωνιά, η Περιφέρεια καλό θα ήταν να εστιάσει στα ζητήματα, που απειλούν την ισορροπία της λίμνης, αλλά και το καθεστώς του εγχειρήματος, αντί να βαυκαλίζεται την επιτυχία της, με «άρμα» της την Κάρλα.
*Ο Γιάννης Σκρίμπας είναι υποψήφιος περιφερειακός σύμβουλος Μαγνησίας με τον συνδυασμό του Νίκου Τσιλιμίγκα