της Ελένης Χρυσοπούλου*
Οι προβολές του CineDoc Βόλου συνεχίζονται το Σάββατο 19 Οκτωβρίου, ώρα 19.30, στο «Αχίλλειον» με ένα βραβευμένο και επίκαιρο ντοκιμαντέρ, που αφορά στην παγκόσμια οικιστική κρίση και αποκαλύπτει ένα σκάνδαλο 217 τρισεκατομμυρίων δολαρίων. Το ντοκιμαντέρ προβάλλεται ταυτόχρονα σε όλη την Ευρώπη και Βόρεια Αμερική.
Το ντοκιμαντέρ «Push» του Σουηδού σκηνοθέτη Fredrik Gertten ακολουθεί την εντεταλμένη ανταποκρίτρια των Ηνωμένων Εθνών Καναδή δικηγόρο Leilani Farha σε όλο τον κόσμο να διερευνά τους λόγους, τους υπαίτιους και τις διαδικασίες που ακολουθούνται, οι οποίες κάνουν τη ζωή στις πόλεις πολύ ακριβή και απομακρύνουν τους κατοίκους από αυτή. Από το Τορόντο στο Βερολίνο, το Λονδίνο και τη Σεούλ το πρόβλημα είναι κοινό και αρχίζει να αφορά και την ελληνική πραγματικότητα.
Ξεκινώντας από τον εξευγενισμό και την αστική ανάπλαση υποβαθμισμένων περιοχών, που ονομάζεται gentrification στη διεθνή ορολογία, μεγάλες ανώνυμες εταιρείες, για τους δικούς τους σκοπούς, διώχνουν τους ενοίκους με χαμηλά εισοδήματα και διαθέτουν τις κατοικίες, είτε ως καταλύματα Airbnb, είτε ως πολυτελή διαμερίσματα. Πρόκειται για μια πολύ επικερδή αγορά, η οποία ανέρχεται στα 217 τρισεκατομμύρια δολάρια παγκοσμίως, η οποία όμως παραβιάζει πολλούς ανθρωπιστικούς όρους και συνθήκες, όπως η Παγκόσμια Συνθήκη των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (1966), όπου το δικαίωμα στη στέγαση θεωρείται βασικό.
Ιστορίες που παρουσιάζονται στην ταινία από το Τορόντο και το Λονδίνο τονίζουν το μεγάλο χάσμα ανάμεσα στην αύξηση των τιμών των ενοικίων και των ακινήτων και του μισθού.
Χαρακτηριστικά, στο Τορόντο τα τελευταία χρόνια οι τιμές των κατοικιών αυξήθηκαν κατά 425%, ενώ το οικογενειακό εισόδημα κατά 133%!!!
Κάτοικοι απομακρύνονται από τις γειτονιές τους, πόλεις και κοινότητες διχάζονται και κρίσιμα και σημαντικά τμήματα και κτίρια μιας πόλης περνάνε στα χέρια off-shore εταιρειών, εξυπηρετώντας συχνά παράνομους σκοπούς. Οι κάτοικοι των σημερινών πόλεων αγωνίζονται να αντιμετωπίσουν το υψηλό κόστος ζωής και τα κέρδη που αναζητούν οι διεθνείς παράγοντες του real estate.
Το ντοκιμαντέρ πληροφορεί, αφυπνίζει, προβληματίζει και προειδοποιεί, συχνά με δόσεις χιούμορ και ανθρωπιάς, και με έγκριτους δευτεραγωνιστές, όπως ο βραβευμένος με Νόμπελ οικονομολόγος Joseph Stiglitz, ο κυνηγημένος από τη Μαφία σκηνοθέτης του Γόμορρα, Roberto Saviano και η κοινωνιολόγος Saskia Sassen. Η ταινία δεν στέκεται μόνο στις νομικές και οικονομικές πτυχές του ζητήματος, αλλά παρουσιάζει πώς το Airbnb και η οικιστική κρίση επηρεάζουν τις πόλεις και τους ανθρώπους αλλά και πώς αυτοί αντιδρούν.
Επειδή το φαινόμενο του Airbnb στην Ελλάδα είναι σχετικά πρόσφατο και η οικιστική κρίση δεν έχει πάρει ακόμη μεγάλες διαστάσεις, είναι σημαντικό να παρακολουθήσουν όλοι το συγκεκριμένο ντοκιμαντέρ, είτε δραστηριοποιούνται στον τομέα των ακινήτων και των τουριστικών καταλυμάτων, είτε είναι ιδιοκτήτες-ενοικιαστές κατοικιών, είτε πολίτες που θέλουν να ζουν σε βιώσιμες πόλεις.
Σύμφωνα με τον σκηνοθέτη του ντοκιμαντέρ, οι θεατές μπορούν να αντιδράσουν και να αμυνθούν ενάντια στα μεγάλα συμφέροντα και στην υπονόμευση του δικαιώματος της αξιοπρεπούς ζωής στην πόλη, αρχικά με τη συνειδητοποίηση του προβλήματος και την παρακολούθηση της ίδιας της πόλης τους. Η έννοια της κοινότητας και της συσπείρωσης είναι πολύ σημαντικές και τα παραδείγματα της Βαρκελώνης και της Λισαβόνας, όπου οι κάτοικοι είναι ενεργοί και πιέζουν τους πολιτικούς για αλλαγή της κατάστασης και προστασία, είναι τα πλέον χαρακτηριστικά.
Το οικιστικό ζήτημα και κρίση είναι ένα κοινό παγκόσμιο πρόβλημα και ο αγώνας των κατοίκων των πόλεων που έχουν πληγεί ήδη οφείλει να αποτελεί έμπνευση και παράδειγμα προς μίμηση.
Για την ταινία και τα παραπάνω ζητήματα, μετά την προβολή θα ακολουθήσει συζήτηση με δύο εξαιρετικούς επιστήμονες, τον κ. Νικολό Βογιαζίδη, κοινωνιολόγο, εξωτερικό διδάσκοντα του Τμήματος Μηχανικών Χωροταξίας, Πολεοδομίας και Περιφερειακής Ανάπτυξης, Παν. Θεσσαλίας, και την κ. Εύα Ψαθά, πολιτικό μηχανικό/πολεοδόμο, ΕΔΙΠ του Τμήματος Μηχανικών Χωροταξίας, Πολεοδομίας και Περιφερειακής Ανάπτυξης Παν. Θεσσαλίας.
Εισιτήρια αριθμημένων θέσεων για την προβολή είναι διαθέσιμα στο κατάστημα ψηφιακών εκτυπώσεων «Έντεκα» που βρίσκεται σε νέα διεύθυνση στο κέντρο της πόλης (Εμπορικό Κέντρο Nakos Center, επί του στενού της οδού Αλοννήσου), τις εργάσιμες ημέρες και ώρες.
Για περισσότερες πληροφορίες μπορεί κάποιος να επισκεφτεί το www.cinedoc.gr, τη σελίδα του CineDoc Βόλου στο Facebook- CineDoc- Greece (Volos) και τον αντίστοιχο λογαριασμό στο Instagram @cinedoc_volos.
*υπεύθυνης διοργάνωσης CineDoc Βόλου