Η Θέκλα Πετρίδου γεννήθηκε στην Πάφο της Κύπρου το 1975 και ζει και εργάζεται στη Λευκωσία. Σπούδασε στο Τμήμα Ψυχολογίας του ΑΠΘ. Είναι Ψυχολόγος Κλινικού και Κοινωνικού Τομέα και από τον Οκτώβριο του 1997 εργάζεται ιδιωτικά με ενήλικες και ζευγάρια. Έχει δώσει δεκάδες διαλέξεις σε σχολές γονέων και επαγγελματικούς συνδέσμους. Έχει ιδιαίτερο κλινικό και συγγραφικό ενδιαφέρον σε θέματα ερωτικών σχέσεων, γάμου και ανατροφής παιδιών. Στο κανάλι της στο YouTube ανεβάζει τακτικά τις τηλεοπτικές και ραδιοφωνικές της εκπομπές με θέματα ψυχολογίας και αυτοβοήθειας. Η Θέκλα Πετρίδου θα βρίσκεται στον Βόλο, σήμερα Πέμπτη 12 Δεκεμβρίου στις 7 το απόγευμα στο Public Βόλου για να παρουσιάσει το νέο βιβλίο της, «Ψυχολογικός πόλεμος», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ψυχογιός.
Συνέντευξη: ΧΑΡΙΤΙΝΗ ΜΑΛΙΣΣΟΒΑ
«Ψυχολογικός πόλεμος», το νέο σας βιβλίο, με θέμα ένα πολύπλευρο πρόβλημα το οποίο σίγουρα σε κάποια μορφή του βιώσαμε όλοι κάποια στιγμή…
Ναι, είναι το τελευταίο μου παιδί, που γεννήθηκε, δηλαδή κυκλοφόρησε, 24 Οκτωβρίου 2019. Και ορθά το επισημαίνετε, πως ο ψυχολογικός πόλεμος είναι θέμα πολύπλευρο και θέμα που αφορά όλους μας. Σε όποια ηλικία, σε όποια σχέση. Η πιο γνωστή ίσως μορφή ψυχολογικού πολέμου είναι ο σχολικός εκφοβισμός, το bullying. Όλοι μας έχουμε ακούσει για το bullying, λόγω και της προσπάθειας που γίνεται από πολλούς φορείς της κοινωνίας ώστε να το καταπολεμήσουμε. Το bullying όμως, δεν συμβαίνει μόνο σε παιδιά στο σχολείο, συμβαίνει σε ανθρώπους κάθε ηλικίας, τόσο στο οικογενειακό, όσο και στο εργασιακό, όσο και στο φιλικό περιβάλλον, αλλά και μέσα σε μια ερωτική σχέση.
Ποιο από τα είδη ψυχολογικού πολέμου είναι το πιο ύπουλο; (με την έννοια ότι μπορεί να μην το αντιληφθούμε εύκολα;
Δύσκολη ερώτηση, επειδή όλα είναι ύπουλα. Η ψυχολογική βία είναι δυσδιάκριτη για αυτό και δύσκολο να καταπολεμηθεί. Αν επέλεγα ένα, θα ήταν το Gaslighting. Όταν ο άλλος προσπαθεί «να μας βγάλει τρελούς» και να μας πείσει πως ότι νιώθουμε δεν είναι έγκυρο και έτσι να μας χειραγωγεί. Στο βιβλίο υπάρχει ειδικό κεφάλαιο όπου αναλύεται τι είναι το Gaslighting και πώς εντοπίζεται.
Αποτελεί το οικογενειακό περιβάλλον ασπίδα για την αποφυγή του να είμαστε θύματα;
Το οικογενειακό περιβάλλον ιδανικά θα μπορούσε να ήταν ασπίδα για την αποφυγή του να είμαστε θύματα. Σε πολλές περιπτώσεις όμως, δυστυχώς, το ίδιο το οικογενειακό περιβάλλον αποτελεί το φυτώριο αν θέλεις, στο οποίο λόγω κακοποιητικής παιδικής ανατροφής μεγαλώνουν θύματα.
Ποια είναι τα όρια ανάμεσα στον θύτη και στο θύμα;
Ο θύτης και το θύμα συνήθως είναι πολύ στενά συνδεδεμένοι. Φυσικά η κάθε περίπτωση είναι ξεχωριστή, αλλά το πολύ συνηθισμένο φαινόμενο της συνεξάρτησης, το οποίο επίσης επεξηγείται στο βιβλίο αφορά στη συνθήκη εκείνη όπου το θύμα είναι εξαιρετικά προσκολλημένο στον θύτη και βιώνει αν θες ίσως μια εκδοχή του συνδρόμου της Στοκχόλμης. Αν φυσικά η ερώτηση αφορά στο πόσο συνδεδεμένοι είναι το θύμα και ο θύτης. Αν εννοείς πόσο εύκολα ένας θύμα μπορεί να μετατραπεί σε θύτη, τότε θα σου πω πως αυτή είναι μια συνήθης διαδικασία. Θύματα ψυχολογικού πολέμου, που δεν έχουν δεχθεί ψυχοθεραπεία και επούλωση των τραυμάτων τους, στη συνέχεια της ζωής τους μετατρέπονται σε θύτες, αναπαράγοντας την κακοποίηση. Δεν είναι όμως όλοι οι θύτες πρώην θύματα, ούτε όλα τα θύματα γίνονται θύτες. Παίζουν ρόλο και άλλοι παράγοντες όπως η ιδιοσυγκρασία του κάθε ανθρώπου, το αν έχει ή όχι ενσυναίσθηση κλπ. Πολύ συχνά οι θύτες παρουσιάζουν συμπτώματα διαταραχών προσωπικότητας, με κοινό άξονα την έλλειψη ενσυναίσθησης.
Ποια αξία θεωρείτε ύψιστη;
Την υπευθυνότητα. Οφείλουμε ως άνθρωποι να γνωρίζουμε τον εαυτό μας, την ανθρώπινη φύση και να αναλαμβάνουμε την ευθύνη του εαυτού μας. Να μην βγάζουμε κοινώς τα απωθημένα μας πάνω στους άλλους. Να σεβόμαστε τον άνθρωπο.
Η μόνιμη γκρίνια από τον ένα σύζυγο αποτελεί ψυχολογική βία;
Ναι, φυσικά. Τι άλλο θα μπορούσε να είναι; Εάν είναι μόνιμη αδικαιολόγητη γκρίνια, χωρίς εποικοδομητική συζήτηση και προσπάθεια επίλυσης των προβλημάτων, ναι. Συνήθως η γκρίνια τέτοιου είδους πάει πακέτο με τα μούτρα και όλο το μπουκέτο «αρετών» που απαρτίζουν την παθητική επιθετικότητα. Απεχθείς συμπεριφορές. Μην σου τύχει.
Πώς δικαιολογείτε το γεγονός ότι στην εποχή της πληροφορίας υπάρχει τόση βία;
Δεν υπάρχει περισσότερη βία τώρα από ότι υπήρχε στο παρελθόν. Απλώς σήμερα αναγνωρίζουμε και άλλα είδη βίας που συνέβαιναν και στο παρελθόν, απλώς δεν είχαν όνομα και οι άνθρωποι δεν μπορούσαν να τα εντοπίσουν.
Το θύμα έχει ανάλογο μερίδιο με τον θύτη;
Όχι, βέβαια. Σε καμία περίπτωση. Είναι τραγικό να επαναθυματοποιούμε τα θύματα ψυχικής βίας αποδίδοντας τους και ευθύνη για τη θυματοποίησή τους. Παρόλα αυτά, στο βιβλίο στα κεφάλαια για τη συνεξάρτηση, υπάρχουν πληροφορίες και έμπνευση για τους ανθρώπους που είναι θύματα, ώστε να κινητοποιηθούν για να σώσουν τον εαυτό τους από τον φαύλο κύκλο της βίας. Δεν είναι όμως ευθύνη του θύματος η κακοποίηση του. Κάτι τέτοιο δεν είναι ούτε επιστημονικώς, αλλά ούτε και πολιτικώς ορθό πλέον.
Το βιβλίο σας βοηθά να διαχωρίζουμε τις απλές καθημερινές δυσκολίες στις σχέσεις μας από τις παθολογικές καταστάσεις;
Ναι, το βιβλίο μου αυτό, όπως και τα προηγούμενα, δίνει στον αναγνώστη την ευκαιρία να δει τον εαυτό του και τις σχέσεις του ρεαλιστικά. Πολλές φορές ανησυχούμε υπερβολικά χωρίς λόγο και άλλες δεν αναγνωρίζουμε τον ψυχολογικό κίνδυνο στον οποίο μπορεί να βρισκόμαστε. Χρειαζόμαστε γνώση, πληροφορία που είναι δύναμη, για να αφυπνιστούμε. Να τονίσω όμως πως σε καμία περίπτωση το βιβλίο δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως εγχειρίδιο αυτοδιάγνωσης, κανείς δεν μπορεί να διαγνώσει τον εαυτό του και τους γύρω του, ακόμη κι αν είναι ειδικός ο ίδιος. Μέσα από τις πληροφορίες και τα παραδείγματα που δίνει το βιβλίο στον αναγνώστη, του δίνεται η ευκαιρία να αναγνωρίσει τυχόν ανησυχητικά σημάδια παθολογικών καταστάσεων, και σε αυτή την περίπτωση και στο βιβλίο, αλλά και στο κανάλι μου στο Youtube, όπου καθημερινώς ανεβάζω ψυχοεκπαιδευτικά βίντεο, τονίζω πως διάγνωση μπορεί να κάνει μόνο ένας ειδικός. Σας ευχαριστώ πολύ για τη θερμή φιλοξενία και τις ερωτήσεις σας, οι οποίες δείχνουν πως είστε άνθρωπος με βάθος και προβληματισμό. Τελειώνοντας, θέλω να προσκαλέσω τους αναγνώστες της εφημερίδας σας, τόσο στην παρουσίαση του βιβλίου που θα γίνει στην πόλη τους, όσο και στο κανάλι μου στο YouTube, όπου καθημερινά ανεβάζω βίντεο με απαντήσεις σε ερωτήματα τηλεθεατών για θέματα ψυχολογίας και σχέσεων, θέλοντας να συμβάλω στην ψυχοεκπαίδευση της κοινωνίας μας και να δώσω πίσω στον κόσμο από τις γνώσεις που έχω πάρει εργαζόμενη 20 χρόνια ως ιδιώτης ψυχολόγος. Η ηλεκτρονική διεύθυνση του καναλιού μου είναι: https://www.youtube.com/user/TheklaPetridouWeb.