Τις αντιδράσεις της επιστημονικής κοινότητας έχει προκαλέσει τις τελευταίες μέρες το νέο υπό διαβούλευση πολυνομοσχέδιο του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας που περιλαμβάνει πρόβλεψη και για τις προστατευόμενες περιοχές Natura, στις οποίες ανήκει και η λίμνη Κάρλα. Βασικές θέσεις του νέου αυτού σχεδίου νόμου όσον αφορά στις προστατευόμενες περιοχές είναι μεταξύ άλλων η κατάργηση των 36 υπαρχόντων φορέων διαχείρισης και η αντικατάστασή τους από έναν κεντρικό ενιαίο φορέα, τον Οργανισμό Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής (ΟΦΥΠΕΚΑ), ο οποίος θα διαχειρίζεται 24 τοπικές μονάδες μεγαλύτερης εμβέλειας από τους φορείς καθώς και ο διαχωρισμός των προστατευόμενων περιοχών σε τέσσερις ζώνες κλιμακούμενης προστασίας για χρήσεις γης όπως εξορυκτικές δραστηριότητες κ.α.
Ρεπορτάζ: ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΚΟΤΡΩΤΣΟΥ
Τι πραγματικά μπορεί να σημαίνει, όμως, για την προστασία των βιολογικών ειδών και των οικολογικών ενδιαιτημάτων του δικτύου Natura, που σήμερα μετράει περισσότερες από 202 προστατευόμενες περιοχές, η επιβολή του νέου αυτού νομοσχεδίου; Μπορεί να βοηθήσει άραγε στην απρόσκοπτη προστασία του περιβάλλοντος σύμφωνα με τα ευρωπαϊκά πρότυπα; Η κ. Ιφιγένεια Κάγκαλου, καθηγήτρια Οικολογίας Υδάτινων Οικοσυστημάτων στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο και πρόεδρος του φορέα διαχείρισης μεταξύ άλλων και της λίμνης Κάρλας απαντά στη «Θ»:
«Σίγουρα οι φορείς διαχείρισης είχαν πολλά δομικά προβλήματα, υπήρχαν πολλές δυσλειτουργίες για τις οποίες ευθυνόταν η πολιτεία. Από μεριάς μας, σαν φορέας κάναμε το καλύτερο δυνατό όλα αυτά τα χρόνια. Αλλά και ως διοικητικό συμβούλιο του φορέα διαχείρισης Κάρλας απαρτιζόμενο από όλους σχεδόν τους φορείς της κοινωνίας, της τοπικής αυτοδιοίκησης και των ΜΚΟ, προσπαθήσαμε να επιτελέσουμε το βασικό έργο μας, την παρακολούθηση δηλαδή και προστασία των αντικειμένων του οικοσυστήματός μας και να παρέχουμε ανεξάρτητες γνωμοδοτήσεις στις αδειοδοτούσες αρχές, οι οποίες με τη σειρά τους τις σέβονταν απόλυτα αφού ήταν βασισμένες σε επιστημονικά κριτήρια και με γνώμονα πρώτα και πάντα τη φύση. Είμαι σαφώς ευχαριστημένη από το έργο μας και των συναδέλφων μου παρά τις όποιες δυσκολίες και θα ήθελα να τους ευχαριστήσω για τη συνεργασία μας αλλά και τη φιλοτιμία που επέδειξαν όταν δεν υπήρχαν καν οι απαραίτητοι πόροι από την πολιτεία. Τώρα, που με το νέο νομοσχέδιο τα διοικητικά συμβούλια των φορέων καταργούνται, προβληματίζομαι ιδιαιτέρως για την αυτοτέλεια των φορέων διαχείρισης αφού ορίζεται πλέον ένας κεντρικός φορέας που αναλαμβάνει όλες τις αρμοδιότητες. Ως προς την αποτελεσματικότητα αυτού διατηρώ τις επιφυλάξεις μου».
Παράλληλα, η κ. Κάγκαλου εκφράζει τις ανησυχίες της όσον αφορά σε κάποιες σημαντικές δράσεις του φορέα που ήδη έχουν εγκριθεί προς υλοποίηση από την ευρωπαϊκή επιτροπή και ενδεχομένως τώρα να καθυστερήσουν λόγω της αναστάτωσης που έχει προκληθεί. Σύμφωνα με το νέο σχέδιο νόμου, ο φορέας διαχείρισης Κάρλας πρόκειται να συμπτυχθεί με τον φορέα διαχείρισης του θαλάσσιου πάρκου της Αλοννήσου συναπαρτίζοντας έναν πιο διευρυμένο φορέα, την τοπική μονάδα ανατολικής Θεσσαλίας. Αυτό εγείρει ήδη τα πρώτα ερωτήματα ως προς τη λειτουργικότητά του καθώς πρόκειται να συμπτυχθούν δύο προστατευόμενες περιοχές με εντελώς διαφορετικές ανάγκες και με τεράστια έκταση. «Η δουλειά των φορέων είναι σοβαρή και περιλαμβάνει εκτός από την προστασία των ειδών και τη φύλαξη των περιοχών, και τη μέριμνα ώστε να είμαστε απολύτως εναρμονισμένοι με τις ευρωπαϊκές οδηγίες για το περιβάλλον. Ευελπιστώ ότι θα υπάρξει κάποια πρόνοια από το υπουργείο για να μη χαθούν αυτοί οι κόποι», τονίζει η ίδια.
Ωστόσο, παρά τις έντονες αντιδράσεις των 350 περίπου εργαζομένων στο δίκτυο Natura, η κ. Κάγκαλου αποτιμά και θετικά το νομοσχέδιο αφού θεωρεί πως μια κεντρική δομή που είναι άμεσα συνυφασμένη με το υπουργείο μπορεί να λύσει τα μέχρι πρότινος προβλήματα ομαλής χρηματοδότησης των φορέων: «Προσδοκώ πως τουλάχιστον θα λυθεί το βασικό πρόβλημα των λειτουργικών εξόδων για την προστασία των περιοχών αλλά πρέπει να πω ότι ούτε τώρα διαφαίνεται επίλυση του θέματος των εργαζομένων. Υπήρχαν φορές που δεν είχαμε καν χρηματοδότηση για καύσιμα των οχημάτων για τη φύλαξη των περιοχών με αποτέλεσμα αυτές να μένουν συχνά αφύλαχτες, οπότε ευελπιστώ πως ένας θεσμικά οργανωμένος κεντρικός οργανισμός θα είναι πιο λειτουργικός και άμεσος σε ζητήματα τέτοιου είδους κάνοντας έτσι και τις νέες τοπικές μονάδες να νιώθουν ασφάλεια. Προσδοκώ, δηλαδή, μια ομαλότητα όσον αφορά στη λειτουργική ροή των χρημάτων που διατίθενται για το περιβάλλον», ενώ καταλήγει πως ακρογωνιαίος λίθος όλων των ενεργειών θα πρέπει να είναι το περιβάλλον: «Θα πρέπει να λειτουργούμε με γνώμονα την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος και της βιοποικιλότητας. Αν δεν γίνει αυτό, θα έχουμε μια οπισθοχώρηση η οποία θα είναι δύσκολο να καλυφθεί στο άμεσο μέλλον».