Πρόβλημα ποιότητας των υδάτων της αντιμετωπίζει η τεχνητή λίμνη Κάρλα, σύμφωνα με τα αποτελέσματα προγράμματος παρακολούθησης 50 μεγάλων και μικρότερων λιμνών της χώρας, που υλοποίησε το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Γουλανδρή με τη συνεργασία του Κέντρου ΓΑΙΑ. Όπως επισημαίνεται στο συμπέρασμα του προγράμματος, η εικόνα των περισσότερων λιμνών στην Ελλάδα είναι από καλή έως πολύ καλή.
Η παρακολούθησή τους τα τελευταία χρόνια, για πρώτη φορά σε συστηματικό επίπεδο, έδωσε πολύτιμα στοιχεία για την κατάστασή τους και από ό,τι προκύπτει η Πολιτεία πρέπει να εστιάσει τις προσπάθειές της σε εκείνες που βρίσκονται κοντά σε πόλεις και οικισμούς. Εξαίρεση στη γενικά καλή εικόνα είναι οι λίμνες Κορώνεια και Κάρλα, που αντιμετωπίζουν προβλήματα ποιότητας των υδάτων τους.
Ειδικότερα για τις δύο λίμνες επισημαίνεται στα συμπεράσματα του προγράμματος, πως «σοβαρά προβλήματα ποιότητας των υδάτων, όπως προκύπτει από το φυτοπλαγκτόν, αντιμετωπίζει η Κορώνεια, αλλά και η πρόσφατα αποκατασταθείσα Κάρλα».
Σημειώνεται ότι σύμφωνα με παλαιότερη μελέτη της οικολογικής κατάστασης της τεχνητής λίμνης από το φορέα διαχείρισης είχαν παρατηρηθεί:
Μείωση διαλυμένου οξυγόνου, αύξηση θολερότητας, αυξημένη παρουσία θρεπτικών αλάτων, ύπαρξη δυνητικά τοξικών μικροοργανισμών, μειωμένη ιχθυοπανίδα, κακή κατάσταση βιοκοινοτήτων φυτοπλαγκτού, μεγάλος χρόνος παραμονής του νερού, μη ολοκλήρωση των έργων φυσικού καθαρισμού των νερών που εισέρχονται στη λίμνη και εκτιμώμενα υψηλά ρυπαντικά φορτία στις τάφρους μεταφοράς νερού.
Το Μουσείο Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας ολοκλήρωσε πρόσφατα τον πρώτο κύκλο παρακολούθησης 50 μεγάλων και μικρότερων λιμνών της χώρας, σύμφωνα με την οδηγία-πλαίσιο για τα ύδατα. Η παρακολούθηση των λιμνών εντάσσεται στο εθνικό δίκτυο παρακολούθησης των υδάτων της χώρας, στο οποίο μετέχει το Ελληνικό Κέντρο Βιοτόπων-Υγροτόπων (ΕΚΒΥ) του Μουσείου Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας, με τη συνεργασία του Κέντρου ΓΑΙΑ.
Στο πλαίσιο του προγράμματος παρακολούθησης των λιμνών, τα τελευταία 3,5 έτη (2012-2015), πραγματοποιήθηκαν περισσότερες από 1.700 δειγματοληψίες και 4.000 μετρήσεις-αναλύσεις, από περίπου 30 επιστήμονες και συνεργάτες του ΕΚΒΥ, σε 50 φυσικές και τεχνητές λίμνες της Ελλάδας. Το πρόγραμμα περιλάμβανε σε τακτική βάση επιτόπιες μετρήσεις φυσικοχημικών παραμέτρων και μετρήσεις της στάθμης του νερού των λιμνών, λήψεις δειγμάτων νερού για αναλύσεις φυτοπλαγκτού και χημικών παραμέτρων. Να σημειωθεί ότι για πρώτη φορά υπάρχει και αποτύπωση πυθμένα για τόσο μεγάλο αριθμό λιμνών της χώρας.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της τριετούς παρακολούθησης:
– Το 2015 παρατηρήθηκε μεγάλη αύξηση της στάθμης στις λίμνες της Βόρειας Ελλάδας, ιδίως σε Βεγορίτιδα, Βόλβη, Δοϊράνη, ενώ ακόμη και η Κορώνεια απέκτησε νερό, βάθους περίπου 2 μέτρων.
– Οι περισσότερες τεχνητές λίμνες και οι βαθιές φυσικές λίμνες, σε αντίθεση με τις ρηχές, εμφανίζουν υψηλή διαφάνεια, που αποτελεί θετική ένδειξη για την ποιότητα των υδάτων τους.
– Οι λίμνες που γειτνιάζουν με αστικά κέντρα (Καστοριάς, Παμβώτιδα) είναι επιβαρημένες με θρεπτικές ουσίες, ως αποτέλεσμα της ρύπανσης από αστικά λύματα και τη γεωργική δραστηριότητα.
– Σε λίγες λίμνες καταγράφονται υψηλές συγκεντρώσεις θειικών ιόντων, όπως στις φυσικές λίμνες Αμβρακία και Κουρνά και στην τεχνητή λίμνη Μπραμιανών. Διακριτή θέση κατέχει η Πικρολίμνη στο Νομό Κιλκίς, με την υψηλότερη συγκέντρωση θειικών ιόντων, γεγονός που της προσδίδει ιδιαίτερη ιαματική αξία.
– Οι τεχνητές λίμνες, στη συντριπτική πλειονότητα, εμφανίζονται σε καλή και εξαιρετική κατάσταση. Οι φυσικές λίμνες, ιδιαιτέρως οι ρηχές, εμφανίζονται περισσότερο επιβαρημένες από ανθρωπογενείς πιέσεις (π.χ. Λυσιμαχία, Βουλκαριά, Πετρών, Ζάζαρη και οι αστικές Παμβώτιδα και Καστοριάς).
Ο δεύτερος κύκλος του προγράμματος αναμένεται να ξεκινήσει μέσα στη χρονιά και θα περιλάβει περισσότερες λίμνες της ηπειρωτικής χώρας και νησιών του Αιγαίου. Τα αποτελέσματα αναμένεται να τροφοδοτήσουν το σχεδιασμό της Πολιτείας για τη διαχείριση των υδάτων και των φυσικών οικοσυστημάτων.