Πρότυπο πανεπιστημιακό συγκρότημα στην περιοχή της πρώην Βαμβακουργίας – Φ. Λαμπρινίδης “Έργο πνοής για την περιοχή” 

Ένα έργο – πνοή για τη Ν. Ιωνία και τον Βόλο αρχίζει να παίρνει «σάρκα και οστά», καθώς στην τελευταία συνεδρίαση του Περιφερειακού Συμβουλίου Θεσσαλίας, έγινε δεκτή η Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων για το Ειδικό Πολεοδομικό Σχέδιο στην περιοχή της πρώην «Βαμβακουργίας» στη Ν. Ιωνία.

Με το συγκεκριμένο σχέδιο προβλέπεται η ανάπτυξη ενός πρότυπου Πανεπιστημιακού Συγκροτήματος στην περιοχή αυτή, αφορά δηλαδή μια κλασική περίπτωση έργων αστικών αναπλάσεων και αναβάθμισης παλαιών βιομηχανικών εγκαταστάσεων εντός αστικού ιστού.

Ιστορική αναδρομή 

Το ακίνητο της πρώην «Βαμβακουργία Βόλου» η κυριότητα του οποίου ανήκει στον πρώην Οργανισμό Απασχόλησης Εργατικού Δυναμικού (Ο.Α.Ε.Δ.) νυν Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης (Δ.ΥΠ.Α.), αποκτήθηκε αρχικά από τον τ. ΟΕΚ με καταβολή τιμήματος (πλειστηριασμός) αντί του ποσού των 4,87 εκατ. ευρώ από την Ειδική Εκκαθαρίστρια «ΕΘΝΙΚΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ Α.Ε.» το 2001 και συνίσταται σε οικόπεδο μετά οικοδομήσιμου κτιριακού συγκροτήματος με μεγάλο απόθεμα βιομηχανικών κτιριακών εγκαταστάσεων.

Στο ακίνητο προγραμματιζόταν από τον τ. ΟΕΚ να ανεγερθεί ο οικισμός «ΒΟΛΟΣ ΧΙΙΙ» Τελικά ο οικισμός δεν ανεγέρθηκε καθώς η χώρα, λόγω της κρίσης, δε φιλοξένησε της διεξαγωγή των Μεσογειακών Αγώνων το 2013.

Στο πλαίσιο του πιλοτικού προγράμματος αξιοποίησης της ακίνητης περιουσίας των εποπτευόμενων φορέων του Υπουργείου Εργασίας με τίτλο «Ανάκτηση των Ακινήτων του Ιστορικού Κέντρου της Αθήνας – Αξιοποίηση με όρους κοινωνικής ανταπόδοσης» και έπειτα από τη σύναψη μνημονίου συνεργασίας μεταξύ Πανεπιστημίου Θεσσαλίας – ΟΑΕΔ – Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης με αντικείμενο τη διερεύνηση των εναλλακτικών δυνατοτήτων επανάχρησης και αξιοποίησης του βιομηχανικού συγκροτήματος της πρώην «Βαμβακουργία Βόλου» παραχωρήθηκε για 99 έτη κατά χρήση, διαχείριση και εκμετάλλευση στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας το ακίνητο και καθορίζονται τα κτίρια που θα κατασκευαστούν εντός της έκτασης του ακινήτου στα οποία θα έχει αποκλειστικό δικαίωμα χρήσης το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας και αυτά στα οποία θα έχει αποκλειστικό δικαίωμα χρήσης η Δ.ΥΠ.Α.

Στο ακίνητο υπάρχουν 20 υφιστάμενα κτίρια με συνολικό εμβαδόν 48.593 τ.μ.,

Οι πανεπιστημιακές εγκαταστάσεις που προβλέπονται στο ακίνητο χωρίζονται σε δύο κατηγορίες:

Η πρώτη κατηγορία είναι τα υφιστάμενα βιομηχανικά κτίρια με χαρακτηριστικές κελυφωτές στέγες με ιδιαίτερα ευρηματικά δομικά και κατασκευαστικά χαρακτηριστικά μεταβιομηχανικής αρχιτεκτονικής τα οποία θα αποκατασταθούν και θα ακολουθήσουν τη φιλοσοφία «κτίριο μέσα σε κτίριο». Σε τρία κτίρια συγκεντρώνουν το σύνολο των εκπαιδευτικών χρήσεων. Οι εσωτερικοί χώροι περιλαμβάνουν αμφιθέατρα και αίθουσες διδασκαλίας, αίθουσες εργαστηρίων, γραφεία, αίθουσες συνελεύσεων, κοινόχρηστους χώρους. Ένα κτίριο, φιλοξενεί τη φοιτητική λέσχη και τον εκθεσιακό πολυχώρο και άλλα τρία κτίρια, φιλοξενούν φοιτητικές κατοικίες ενός και δύο ατόμων. Στο ένα από τα τρία χωροθετούνται 51 κατοικίες (35 μονές και 16 διπλές), στο δεύτερο χωροθετούνται 56 κατοικίες (36 μονές και 20 διπλές) και το τρίτο φιλοξενεί 80 κατοικίες, 64 μονές, 8 διπλές και 8 ΑΜΕΑ και θα έχει αποκλειστικό δικαίωμα χρήσης ο ΟΑΕΔ.

Όλα τα κτίρια διαθέτουν αίθουσες πολλαπλών δραστηριοτήτων, χώρους καθιστικών, χώρους πλυντηρίων. Τα κτίρια διαθέτουν και κεντρικό αίθριο. Πέραν των παραπάνω, τα κτίρια 19 και 20 φιλοξενούν και χώρους εκγύμνασης. Όλα τα κτίρια εντός των υφιστάμενων κελυφών είναι ισόγεια λόγω του περιορισμένου ύψους των κελυφών.

Η δεύτερη κατηγορία είναι οι νέες εγκαταστάσεις με την ανέγερση νέων κτιρίων

Οι κυριότερες λειτουργίες των νέων κτιρίων έχουν ως εξής: Το πρώτο κτιριακό συγκρότημα χωρίζεται σε 4 τετραώροφες επιμήκεις κτιριακές δομές και περιλαμβάνει στο σύνολο 380 φοιτητικές κατοικίες. Περιλαμβάνει επίσης αίθουσες πολλαπλών δραστηριοτήτων, χώρους εκγύμνασης και καθιστικών. Ο Βρεφονηπιακός Σταθμός Β1 είναι δυναμικότητας περίπου 80 βρεφών – νηπίων και έχει πρόσβαση απ’ ευθείας από τον αστικό ιστό. Στο δεύτερο αποκλειστικό δικαίωμα χρήσης θα έχει η Δ.ΥΠ.Α. Το Κέντρο Δημιουργικής Απασχόλησης (Κ.Δ.Α.Π.) Β2 έχει επίσης πρόσβαση από τον αστικό ιστό και περιλαμβάνει πέραν των γραφείων διοίκησης, αίθουσες ποικίλων δραστηριοτήτων για παιδιά, όπως εικαστικά και κατασκευές, επιστημών και τεχνολογίας, λογοτεχνίας και περιβάλλοντος, μουσικοκινητικής αγωγής και παιδικής γυμναστικής, θεατρικού παιχνιδιού και δημιουργικής γραφής, αισθητηριακού παιχνιδιού, δανειστικής βιβλιοθήκης, κ.λπ. Στο κτίριο Β2 αποκλειστικό δικαίωμα χρήσης θα έχει η Δ.ΥΠ.Α. Το τρίτο κτίριο που στεγάζει το Τεχνολογικό Κέντρο είναι τετραώροφο και περιλαμβάνει το μεγάλο αμφιθέατρο, βιβλιοθήκη, την αίθουσα της Συγκλήτου και την αίθουσα τελετών. Στον δ’ όροφο δημιουργείται χώρος υπαίθριων εκδηλώσεων, ενώ σε τμήμα του οργανώνεται φυτεμένος κήπος.

Το τέταρτο κτίριο αποτελεί το Εμπορικό Αθλητικό Κέντρο του Πανεπιστημίου. Το κτίριο στεγάζει εσωτερική πισίνα που μπορεί να λειτουργήσει για ερασιτεχνικούς αγώνες, δραστηριότητες και προπονήσεις, γυμναστήριο και αποδυτήρια. Στον χώρο θα λειτουργήσουν επίσης και κατάστημα τροφίμων (με χωριστή είσοδο), καφετέρια και εστιατόριο. Τα πέντε νέα κτίρια αποτελούν ένα συγκρότημα 5 κτιριακών δομών που θα φιλοξενήσουν τις κατοικίες Erasmus. Κάθε κτιριακή δομή αποτελείται από 6 διαμερίσματα διαφορετικών τύπων για την εξυπηρέτηση των διαφορετικών αναγκών των κατοίκων.

Η Επαγγελματική Σχολή Μαθητείας Δ.ΥΠ.Α. στεγάζεται στο κτίριο ΣΤ και προβλέπει την κατασκευή εκπαιδευτικών πολυεργαστηρίων, αιθουσών διδασκαλίας και γραφείων. Στο κτίριο ΣΤ αποκλειστικό δικαίωμα χρήσης θα έχει η Δ.ΥΠ.Α. Το έκτο κτίριο θα στεγάσει το Κέντρο Επαγγελματικής Κατάρτισης ΑΜΕ της Δ.ΥΠ.Α.. Το συγκεκριμένο κτίριο περιλαμβάνει χώρους αντίστοιχους με την Επαγγελματική Σχολή Μαθητείας ΟΑΕΔ. Στο κτίριο Ζ αποκλειστικό δικαίωμα χρήσης θα έχει η Δ.ΥΠ.Α. Προβλέπεται η πλήρης ανακαίνιση της μικρής υφιστάμενης εκκλησίας στο εσωτερικό του συγκροτήματος της Βαμβακουργίας εμβαδού περίπου 60,00 τ.μ.

Ανοιχτό στην κοινωνία

Η πρόταση ανάπτυξης του ακινήτου διασφαλίζει ότι αυτό παραμένει ανοικτό στην κοινωνία επιτρέποντας τη διαμπερή διέλευση και κυκλοφορία. Ένα εκτεταμένο δίκτυο πλατειών, ελεύθερων χώρων, πεζοδρόμων και ποδηλατοδρόμων διασφαλίζει συνθήκες βιώσιμης κινητικότητας, ενώ οι χώροι πρασίνου και η χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας διασφαλίζει τον οικολογικό χαρακτήρα του συγκροτήματος. Οι θέσεις στάθμευσης βρίσκονται περιμετρικά του συγκροτήματος και διασφαλίζουν ότι η κίνηση στο εσωτερικό του campus θα είναι ήπιας μορφής.

Σύμφωνα με το κοστολογημένο κτιριολογικό πρόγραμμα του έργου η συνολική δομημένη επιφάνεια των κτιρίων ανέρχεται σε 56.400 τ.μ. Από αυτά τα 27.120 τ.μ. αφορούν υφιστάμενα κτίρια. Η συνολική νέα δόμηση αντιστοιχεί σε 29.280 τ.μ. 

Από τη συνολική επιφάνεια της περιοχής επέμβασης περίπου 48.600 τ.μ. είναι ελεύθεροι χώροι, δηλαδή, πράσινο, πεζόδρομοι, δρόμοι, ποδηλατόδρομοι, urban gardens και θέσεις στάθμευσης. Το οδικό δίκτυο που εξυπηρετεί το συγκρότημα είναι κυρίως περιμετρικό, ενώ οι θέσεις στάθμευσης βρίσκονται περιμετρικά του συγκροτήματος και διασφαλίζουν ότι η κίνηση στο εσωτερικό του campus θα είναι ήπιας μορφής. Ένα δίκτυο ελεύθερων χώρων, πεζοδρόμων και ποδηλατοδρόμων διασφαλίζει συνθήκες βιώσιμης κινητικότητας.

«Έργο πνοής»

Ο αντιπεριφερειάρχης Περιβάλλοντος Φώτης Λαμπρινίδης σε δηλώσεις του στη «Θ» ανέφερε μεταξύ άλλων ότι «είναι ιδιαίτερα σημαντικό για μας, στην Νέα Ιωνία και τον Βόλο συνολικά, ότι δρομολογείται ένα έργο, από αυτά που ονομάζονται «πνοής», μια παρέμβαση που θα αλλάξει το μέλλον μιας υποβαθμισμένης περιοχής και θα το συνδέσει με το Πανεπιστήμιο, τη ζωή της νεολαίας και την ανάπτυξη πρότυπων κοινωνικών υποδομών. Τα τελευταία χρόνια, δεν έχουν υπάρξει ανάλογες παρεμβάσεις, το Περιφερειακό Συμβούλιο κατανοεί πλήρως αυτήν την πραγματικότητα καθώς εμπλέκεται στη διαδικασία έγκρισης των περιβαλλοντικών όρων και μας ενδιαφέρει η προώθηση των συγκεκριμένων παρεμβάσεων να ολοκληρωθεί σύντομα και να λειτουργήσει προς όφελος της τοπικής κοινωνίας».