Του Νίκου Διαμαντάκου
Τον περασμένο μήνα είχα τη χαρά να προστεθεί στη βιβλιοθήκη μου ένα ακόμα βιβλίο του γνωστότατου ομότιμου καθηγητή του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και πολυγραφότατου συγγραφέα κ. Βασίλη Δ. Αναγνωστόπουλου.
Για το νέο του πόνημα ο συγγραφέας γράφει στον πρόλογό του: «Με το παρόν βιβλίο επιχειρείται να δοθούν απαντήσεις στον ανάλογο προβληματισμό μέσα από α) θεωρητικές προσεγγίσεις λογοτεχνικών θεμάτων και β) από κριτικές προσεγγίσεις λογοτεχνικών έργων. Τα περισσότερα κείμενα έχουν δημοσιευθεί στον περιοδικό και ημερήσιο Τύπο κι έχουν ανακοινωθεί σε συνέδρια ή βιβλιοπαρουσιάσεις.
Στο Πρώτο Μέρος, με τον τίτλο «Θεωρητικές προσεγγίσεις», καταχωρούνται 16 εργασίες του για το πολύπτυχο και δυσερεύνητο κεφάλαιο της λογοτεχνίας. Για το ποιόν της λογοτεχνίας σημειώνει ότι είναι ένα κείμενο συγκινησιακό, λειτουργικό, ζωντανό κι ευχάριστο. Ο συγγραφέας δεν δεσμεύεται, όπως ο ιστορικός, έναντι της αληθείας, αλλά κατασκευάζει τη δική του αλήθεια, με την ελευθερία που του δίνει ο μύθος και η τέχνη του. Όμως, σε καμιά περίπτωση η αλήθεια της τέχνης δεν υποκαθιστά την αλήθεια της ζωής.
Σε μια άλλη σελίδα υποδείχνει στους αναγνώστες λογοτεχνικών βιβλίων ότι είναι λάθος ο αναγνώστης ν’ αποφεύγει το «δύσκολο» βιβλίο και να επιδιώκει το «εύκολο» και εύπεπτο, γιατί πώς με το ρηχό και ευκολοδιάβαστο κείμενο θα επιτύχει την ψυχική του ανάταση, θα ξεφύγει από την αιχμαλωσία της καθημερινότητας και θα ελαφρύνει το φορτίο της ζωής;
Σε άλλα κεφάλαια ενημερώνει τον αναγνώστη – αρκετές φορές και ακροατή του – για τη σύνδεση της λογοτεχνίας, ιδίως της ποιητικής, με το φυσικό περιβάλλον και τη θάλασσα, παραθέτοντας αποσπάσματα για την πρώτη σύνδεση από δημοτικά ποιήματα, από τον «Πειρασμό» του Σολωμού, τον «Κατσαντώνη» του Βαλαωρίτη, από το ποίημα «Προς Τροίαν» του Ελύτη, από τον «Εξολοθρεμό» του Βολιώτη Γιάννη Φάτση και από το διήγημα «Υπό την βασιλικήν δρυν» του Παπαδιαμάντη.
Για τη σύνδεση της λογοτεχνίας με τη θάλασσα μας θυμίζει στην αρχή τον στίχο του Σολωμού «τα σπλάχνα μου κι η θάλασσα ποτέ δεν ησυχάζουν» και στη συνέχεια μεταφέρει πεντάστιχες ωδές του Ανδρέα Κάλβου, το ποίημα «Ο βράχος και το κύμα» του Αριστ. Βαλαωρίτη, το ποίημα «Μια πίκρα» του Κ. Παλαμά, τον πρόλογο «Από το φως που καίει» του Κώστα Βάρναλη, τα «Θαλασσινά τραγούδια» του Γ. Δροσσίνη, τα «Τρία ποιήματα της θάλασσας» του Γ. Σαραντάρη, την η’ ωδή από το «Μυθιστόρημα» του Γ. Σεφέρη και απόσπασμα από το «Εμβατήριο το ωκεανού» του Γιάννη Ρίτσου.
Την αναφορά του στους τρανούς ποιητές κλείνει με τον διαλογισμό του στη δυνατότητα της ποίησης να προστατέψει το φυσικό περιβάλλον, επικαλούμενος τον λόγο του Ελύτη: «Η ποίηση δεν μπορεί ν’ αλλάξει τον κόσμο. Οι πράξεις μπορούν. Αλλά, μπορεί ν’ αλλάξει τις συνειδήσεις των ανθρώπων, που αυτοί με τις πράξεις τους μπορούν ν’ αλλάξουν τον κόσμο».
Το Δεύτερο Μέρος του βιβλίου λέγεται «Κριτικές προσεγγίσεις». Περιλαμβάνονται 26 παρουσιάσεις βιβλίων σε εφημερίδες, περιοδικά ή σε συνέδρια. Ο ακαταπόνητος ερευνητής και ειδήμονας των λογοτεχνικών θεμάτων και έμπειρος στις βιβλιοπαρουσιάσεις Βασίλης Αναγνωστόπουλος δεν εφείσθη ποτέ χρόνου και κόπου, προκειμένου να δώσει τη χαρά της παρουσίασης βιβλίων σε πολλούς συγγραφείς τους.
Ο συγγραφέας είναι ευρύτατα γνωστός στην κοινωνία του Βόλου ως καθηγητής της νεοελληνικής λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλίας, από το 1989 έως το 2008, ως μέλος πολιτιστικών συλλόγων, πρωτοστατώντας στην ίδρυσή τους και στην παραγωγή επιμορφωτικού έργου. Επιπλέον είναι πολυγραφότατος συγγραφέας. Στο παρόν βιβλίο του αναγράφονται (κατ’ επιλογήν) είκοσι βιβλία του, αλλά συνολικά ξεπερνούν τα εβδομήντα, με θέματα για τη γλώσσα, τη λογοτεχνία, την εκπαίδευση, τον πολιτισμό, την κριτική βιβλίου, τη λαϊκή παράδοση, το παραμύθι, το θέατρο σκιών, βιβλία για παιδιά και ανθολόγια.
Χαίρομαι που γνώρισα τον Β.Δ. Αναγνωστόπουλο, τον τιμώ ιδιαίτερα και του εύχομαι υγεία και συνέχιση της πολυσχιδούς πνευματικής του προσφοράς.