Στο Εδιμβούργο, που συχνά αποκαλείται «Αθήνα του Βορρά», έχει τις ρίζες του το σύστημα που οδήγησε την ελληνική κυβέρνηση στο απροσδόκητα υψηλό τίμημα για την εξασφάλιση των τεσσάρων τηλεοπτικών αδειών.
Εκεί έκανε το μάστερ του ο Νίκος Παππάς. Αποφοίτησε μαζί με την Ελενα Παπαδοπούλου, που έχει βασικό ρόλο σήμερα στην ομάδα διαπραγμάτευσης με τους εταίρους.
Η «θεωρία των δημοπρασιών» ήταν το μάθημα που, όπως αποδείχτηκε, ενέπνευσε τον αρμόδιο υπουργό και το επιτελείο του να επιχειρήσουν στην πράξη την εφαρμογή του, με στόχο να ανεβαίνει το τίμημα όσο προχωρά η διαδικασία.
Η συνεργασία και η προσομοίωση στα δεδομένα για την αδιάβλητη διαδικασία του διαγωνισμού κρίθηκαν από την πρώτη στιγμή αναγκαίες και κράτησαν πολλές μέρες. Βασίστηκαν σε μελέτες ειδικών επιστημόνων και καθηγητών του Οικονομικού Πανεπιστήμιου της Αθήνας και του Πειραιά. «Στηριχθήκαμε στην ιδέα και σε τρεις εργασίες των πανεπιστημίων, κάναμε προσομοιώσεις, φλερτάραμε με την επιλογή της διαδικασίας και ψάξαμε να βρούμε ποιο σύστημα θα φέρει το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα για το δημόσιο συμφέρον» λέει στο «Εθνος της Κυριακής» ο Νίκος Παππάς, αποκαλύπτοντας ότι κλειδί της επιτυχίας ήταν η απόφαση να επιλεγεί η θεωρία που απαγορεύει τη ροή πληροφοριών μεταξύ των παικτών.
Οι εναρμονισμένες δηλαδή πρακτικές, η αλληλουχία των «χτυπημάτων» και η τιμολόγηση για το αγαθό της δημοπρασίας να παραμείνουν «προνομία» της αρμόδιας Επιτροπής, που «μιλάει» πρώτη -και αυτοί που πάνε στον τελικό να μην ξέρουν το χτύπημα (διπλό και τυφλό) ή να «υποψιάζονται» τον αντίπαλο.
«Αξιζε τον κόπο να κάνουμε υπομονή τρεις ημέρες και να έχουμε ένα καθαρό παιχνίδι και το Δημόσιο να μπορεί να λάβει ένα τίμημα το οποίο πραγματικά να ανταποκρίνεται στην αξία του σπάνιου αγαθού των τηλεοπτικών συχνοτήτων» επισημαίνει ο υπουργός Επικρατείας, υπενθυμίζοντας τον κρίσιμο ρόλο του γενικού γραμματέα, Λευτέρη Κρέτσου.
«Ηταν η ψυχή της δημοπρασίας, μέχρι το τελευταίο λεπτό προσπαθούσε να διασφαλίσει ένα καθαρό παιχνίδι». Η συμβολή όλων των αρμόδιων υπηρεσιών, μέχρι και της Αντιτρομοκρατικής, κρίθηκε απαραίτητη πρόβλεψη στον σχεδιασμό. Η θεωρία των δημοπρασιών, όπως εξηγούν οι πρωταγωνιστές του σχεδιασμού, ούτε είναι μία και μοναδική, ούτε συνήθως ανοιχτή. Πρωτοξεκίνησε ουσιαστικά ως κλάδος της μικροοικονομίας τη δεκαετία του 1960 με τη δουλειά του Ουίλιαμ Βίκρι που πήρε το Νόμπελ Οικονομικών το 1996.
Η πρακτική
Το κυβερνητικό επιτελείο μελέτησε όλες τις κατηγορίες και φλέρταρε ανοιχτά, πριν καταλήξει στην ανοιχτή διαδικασία, με τη μέθοδο των αγγλικών και των ολλανδικών δημοπρασιών. Στην αγγλική δημοπρασία η διαδικασία είναι ανοιχτή, οι παίκτες βλέπουν τα «χαρτιά», συνήθως μειώνουν το τίμημα, γίνονται συμμαχίες και εξελίσσεται ένα ψυχολογικό παιχνίδι που το κυβερνητικό επιτελείο πίστεψε ότι δεν ταιριάζει στην προσομοίωση με τον στόχο για διαφανή διαδικασία και υψηλό τίμημα. Στην ολλανδική δημοπρασία πάλι η τιμή πέφτει συνεχώς. Μιλά πρώτη η Επιτροπή, προτείνει π.χ. 100 κορόνες για τις τουλίπες, και ο πρώτος που θα δηλώσει ότι θέλει το προϊόν κερδίζει και πρέπει να πληρώσει την τιμή που αναγράφεται εκείνη τη στιγμή.
Το «μυστικό» τελικά του πρόσφατου διαγωνισμού ήταν το δυνατό και «διαρκές» χτύπημα από την αρχή -ανέβαζαν σε κάθε χτύπημα το τίμημα, και οι δύο που ακολούθησαν το εν λόγω σύστημα (Αλαφούζος και Καλογρίτσας) πόνταραν από 43 και 40 εκατ. ευρώ αντίστοιχα.
Η ΕΠΟΜΕΝΗ ΜΕΡΑ
Ελεγχος στο πόθεν έσχες των «4» και ίδια μέθοδος για τα περιφερειακά
Η επόμενη μέρα έρχεται με γρήγορα βήματα και για την πλήρη εφαρμογή του σχεδίου για τις πανελλαδικές άδειες αλλά και για τη χορήγηση των περιφερειακών. Η ίδια δε μέθοδος που κράτησε την ένταση στο «κόκκινο» τρία 24ωρα για τις πανελλαδικές μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για τους ενδιαφερόμε?νους σε κάθε περιφέρεια, π.χ. στην Αττική. Ο υπουργός Επικρατείας δηλώνει ότι σε κάθε περίπτωση η διαδικασία θα ξεκινήσει άμεσα. Ηδη έχουν προγραμματιστεί αλλεπάλληλες συσκέψεις υπό την ηγεσία του υπουργού Επικρατείας και του Χρήστου Σπίρτζη για τη διαμόρφωση του χάρτη των συχνοτήτων και τη συγκρότηση των ομάδων που θα έχουν κρίσιμο ρόλο στην προετοιμασία.
Από αύριο, πρώτη εργάσιμη μέρα μετά το φινάλε του διαγωνισμού, θα αρχίσει η διαδικασία για τον έλεγχο του πόθεν έσχες των τεσσάρων επιχειρηματιών που εξασφάλισαν τις τέσσερις πανελλαδικές άδειες. Μέσα δε σε 15 μέρες από τον διαγωνισμό προβλέπεται η κατάθεση του 1/3 του τιμήματος, ενώ μέσα σε 12 και 24 μήνες από την πρώτη φάση πρέπει με βάση τον νόμο να καταβληθούν -δηλαδή μέσα σε δύο χρόνια- τα περίπου (μαζί με τα παράβολα κ.ά.) 250 εκατομμύρια ευρώ στο ελληνικό Δημόσιο. Σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες, η κυβέρνηση εκτιμά ότι είναι πολύ πιθανό στο μεσοδιάστημα των 90 ημερών για τη λειτουργία των τηλεοπτικών σταθμών να καταγραφεί κινητικότητα υπέρ των συγχωνεύσεων ή των εξαγορών των τεσσάρων με ενδιαφερόμενους που αποκλείστηκαν από τον διαγωνισμό (και έχουν είτε εξοπλισμό είτε κτίρια). Οι ίδιες πληροφορίες υποστηρίζουν ότι η κυβέρνηση θα επιδιώξει την προστασία των εργαζομένων σε κανάλια που δεν πήραν άδεια με την αξιοποίησή τους στο νέο σκηνικό.
Αισιοδοξία επικρατεί στην κυβέρνηση και για την απόφαση του ΣτΕ που έχει ήδη επικυρώσει τη διαδικασία υπέρ του δημοσίου συμφέροντος με προηγούμενες αποφάσεις. Το «απροσδόκητα υψηλό τίμημα» των 246 εκατομμυρίων και η οικονομικοπολιτική διάσταση του διαγωνισμού εκτιμάται δε ότι θα παίξει καθοριστικό ρόλο για τη διαμόρφωση του πεδίου εφεξής (με ορίζοντα τις 90 ημέρες).