Πώς οι μαθητές πρέπει να αντιμετωπίσουν τις πανελλαδικές εξετάσεις;

του Πάνου Σταυρόπουλου,
σύμβουλου σταδιοδρομίας (ΜΑ)

Οι Πανελλαδικές 2024 άρχισαν με το μάθημα της Έκθεσης. Οι εξετάσεις αποτελούν μια σημαντική περίοδο στη ζωή των μαθητών, η οποία συνοδεύεται από άγχος και πίεση. Ωστόσο, με τη σωστή προετοιμασία και στρατηγική, μπορούν να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά. Παρακάτω παρουσιάζονται πέντε βασικοί τομείς που οι μαθητές πρέπει να λάβουν υπόψη τους κατά τη διάρκεια των εξετάσεων: ύπνος, γεύματα, άγχος, διαχείριση χρόνου και διαχείριση της σκέψης για πιθανή αποτυχία.

1. Ύπνος.
Ο ύπνος παίζει καθοριστικό ρόλο στην επίδοση και την ψυχική υγεία των μαθητών. Η έλλειψη ύπνου μπορεί να οδηγήσει σε μειωμένη συγκέντρωση, μνήμη και απόδοση.
Συμβουλές:
• Καθιερώστε ένα σταθερό πρόγραμμα ύπνου: Προσπαθήστε να κοιμάστε και να ξυπνάτε την ίδια ώρα κάθε μέρα, ακόμη και τα Σαββατοκύριακα. Σίγουρα είναι λάθος να ξενυχτάω το προηγούμενο βράδυ πριν τις εξετάσεις διαβάζοντας. Το μόνο που καταφέρνω είναι να επιτείνω το άγχος.
• Δημιουργήστε ένα χαλαρωτικό τελετουργικό πριν τον ύπνο: Διαβάστε ένα βιβλίο, κάντε ένα ζεστό μπάνιο ή ακούστε χαλαρωτική μουσική. Προσοχή: χαλαρωτική μουσική και όχι κάτι που θα μας ξεσηκώσει.
• Αποφύγετε την κατανάλωση καφεΐνης και τη χρήση ηλεκτρονικών συσκευών πριν τον ύπνο: Η καφεΐνη και το μπλε φως από τις οθόνες μπορούν να διαταράξουν τον ύπνο σας. Ειδικά, το κινητό μπορεί να μας παρασύρει και να περάσει η ώρα χωρίς να το καταλάβουμε.

2. Γεύματα.
Η διατροφή έχει άμεσο αντίκτυπο στην ενέργεια και τη συγκέντρωση. Ένα ισορροπημένο διατροφολόγιο βοηθά στη διατήρηση της πνευματικής διαύγειας και της σωματικής αντοχής.
Συμβουλές:
• Προτιμήστε τρόφιμα πλούσια σε θρεπτικά συστατικά: Φρούτα, λαχανικά, δημητριακά ολικής άλεσης και πρωτεΐνες. Καλό είναι να αποφεύγουμε φαγητό απ’ έξω αυτές τις ημέρες. Ο φόβος μιας δηλητηρίασης πάντα υπάρχει.
• Μην παραλείπετε γεύματα: Φροντίστε να καταναλώνετε μικρά και συχνά γεύματα για να διατηρείτε σταθερά επίπεδα ενέργειας.
• Ενυδάτωση: Πίνετε άφθονο νερό κατά τη διάρκεια της ημέρας για να παραμείνετε ενυδατωμένοι.

3. Άγχος
Το άγχος είναι ένας φυσιολογικός παράγοντας κατά την περίοδο των εξετάσεων, αλλά μπορεί να γίνει επιβλαβές εάν δεν το διαχειριστούμε σωστά.
Συμβουλές:
• Αναπνοές και χαλάρωση: Εκτελέστε ασκήσεις αναπνοής για να μειώσετε το άγχος. Βαθιές, ήρεμες ανάσες καθώς σκεφτόμαστε θετικά κι ευχάριστα πράγματα και όχι βέβαια ότι δεν θα γράψουμε καλά.
• Φυσική άσκηση: Η άσκηση βοηθά στην απελευθέρωση ενδορφινών, που είναι φυσικά αντιστρεσογόνα.
• Συζήτηση: Μοιραστείτε τις ανησυχίες σας με φίλους, οικογένεια ή συμβούλους. Προσοχή δεν μιλάμε με ανθρώπους που μπορεί να είναι πιο αγχωμένοι από εμάς.

4. Διαχείριση Χρόνου.
Η σωστή διαχείριση του χρόνου είναι απαραίτητη για την αποτελεσματική προετοιμασία για τις εξετάσεις.
Συμβουλές:
• Καταρτίστε ένα πρόγραμμα μελέτης: Χωρίστε την ύλη σε μικρότερα μέρη και προγραμματίστε συγκεκριμένες ώρες για μελέτη. Δεν έχει νόημα να διαβάζεις όλη μέρα χωρίς να έχεις προγραμματίσει τι θα διαβάσεις.
• Προτεραιότητες: Επικεντρωθείτε σε θέματα που θεωρείτε πιο δύσκολα ή σημαντικά. Μην αναλώνεστε σε πράγματα που σας είναι εύκολα, αλλά στα κομμάτια που σας δυσκολεύουν και είναι σημαντικά. Διαβάστε επίσης τη Θεωρία.
• Χρόνοι διαλείμματος: Προγραμματίστε τακτικά διαλείμματα για να ξεκουραστείτε και να ανανεώσετε τη συγκέντρωσή σας.

5. Διαχείριση της σκέψης για πιθανή αποτυχία.
Η ανησυχία για πιθανή αποτυχία μπορεί να είναι παραλυτική, αλλά είναι σημαντικό να τη διαχειριστείτε σωστά. Στους περισσότερους το ποτήρι φαίνεται μισοάδειο.
Συμβουλές:
• Θετική σκέψη: Αντικαταστήστε τις αρνητικές σκέψεις με θετικές δηλώσεις για τις ικανότητές σας και την προετοιμασία σας.
• Ρεαλιστικές προσδοκίες: Θέστε ρεαλιστικούς στόχους και αναγνωρίστε ότι η αποτυχία είναι μέρος της μαθησιακής διαδικασίας.
• Εναλλακτικά σχέδια: Σκεφτείτε εναλλακτικές λύσεις και διαδρομές αν τα πράγματα δεν πάνε όπως τα έχετε σχεδιάσει. Μπορεί να μην πιάσεις την Ιατρική, αλλά ποιος σου είπε πως ως φυσικοθεραπευτής ή διαιτολόγος θα είσαι δυστυχισμένος/η.
Να ξέρετε πως όλοι θα χάσουν μόρια, όλοι θα ξεχάσουν κάτι, όλοι θα κάνουν κάποια βλακεία. Δες τις εξετάσεις μόνες τους, ως 4 διαγωνίσματα, σαν αυτά που έγραφες στο φροντιστήριο και μην σκέφτεσαι Μηχανογραφικό και επιτυχία ή αποτυχία. Πολλοί που έκλαψαν όταν έγραψαν ή όταν βγήκαν οι βαθμολογίες, γιόρτασαν και χάρηκαν όταν βγήκαν οι βάσεις. Επίσης, μην κοιτάς τις περσινές βάσεις. Αυτές διαμορφώθηκαν από τους περσινούς υποψηφίους. Καλή επιτυχία!