Του Κ. Μαυρομμάτη
Ένα σπάνιο και πολύ θεαματικό αστρονομικό φαινόμενο λαμβάνει χώρα τις ημέρες αυτές στον ουράνιο θόλο. Ένα φαινόμενο, που μπορούμε να το δούμε και να το απολαύσουμε είτε με τα γυμνά μας μάτια είτε πάρα πολύ καλύτερα με τηλεσκόπιο, έστω και πολύ μικρό, αλλά και με τα κιάλια που τυχόν έχουμε.
Πρόκειται για τη σύνοδο των δύο μεγάλων πλανητών του Δία και του Κρόνου, οι οποίοι φαίνονται αυτή την περίοδο χαμηλά στον δυτικό ορίζοντα κατά το βραδάκι, νωρίς, διότι λίγο αργότερα δύουν και εξαφανίζονται. Οι πλανήτες αυτοί φαίνονται πολύ κοντά μεταξύ τους και λάμπουν στον ουρανό, με μια λάμψη μεγαλύτερη από όλους τους άλλους αστέρες του ουρανίου θόλου. Γι’ αυτό και είναι εξαιρετικά ευδιάκριτοι. Κάθε βράδυ πλησιάζουν όλο και περισσότερο ο ένας στον άλλο και στις 21 Δεκεμβρίου σχεδόν θα ταυτισθούν και θα αποτελούν ένα υπέρλαμπρο αστέρι. Ύστερα τις επόμενες μέρες πλέον θα αρχίσουν να απομακρύνονται μεταξύ τους και πλέον δεν θα φαίνονται, διότι κατά το βραδάκι θα έχουν δύσει.
Το φαινόμενο είναι πραγματικά σπάνιο, διότι θα επαναληφθεί μετά από 20 σχεδόν χρόνια. Και αυτό γιατί ο Δίας είναι πλησιέστερα προς τον Ήλιο, αφού απέχει 5 περίπου αστρονομικές μονάδες (μία αστρονομική μονάδα είναι η απόσταση Γης – Ήλιου), ενώ ο Κρόνος απέχει διπλάσια απόσταση, δηλαδή 10 αστρονομικές μονάδες. Έτσι ο Δίας περιστρέφεται γρηγορότερα γύρω από τον Ήλιο και απομακρύνεται πολύ από τον Κρόνο, αλλά όταν περάσουν τα 20 περίπου χρόνια, τον προλαβαίνει στην περί τον Ήλιο τροχιά του και θα είναι πάλι σε σύνοδο μαζί του.
Το φαινόμενο της συνόδου των πλανητών το παρατήρησε και ο διάσημος αστρονόμος Γιοχάνες Κέπλερ, τον 17ο αιώνα, οπότε είχαμε τριπλή σύνοδο πλανητών Δία, Κρόνου και Άρη. Συνδύασε δε αυτή την τριπλή σύνοδο των πλανητών με το Άστρο της Βηθλεέμ, επειδή συνέβη κοντά στα Χριστούγεννα, όπως και η φετινή σύνοδος. Σύμφωνα, λοιπόν, με τον Κέπλερ, το φαινόμενο αυτό ήταν που έκανε τους Μάγους να ξεκινήσουν από τα βάθη της Ανατολής για το ταξίδι τους προς τη Βηθλεέμ, όπως το περιγράφει ο Ευαγγελιστής Ματθαίος.
Θα μπορούσε, άραγε ένα τέτοιο φαινόμενο να είναι όντως το άστρο των Χριστουγέννων όπως υποστήριζε ο Κέπλερ; Μάλλον όχι γιατί η διήγηση του Ευαγγελίου δεν συμφωνεί με την εκδοχή ενός αστρονομικού φαινομένου. Οι πλανήτες δεν σταματούν ποτέ την κίνησή τους, ώστε να προσδιορίσουν τη φάτνη που γεννήθηκε ο Χριστός, όπως περιγράφει ο Ευαγγελιστής Ματθαίος. Μάλιστα τέτοιου είδους συμπεριφορά συμβαίνει αρκετά συχνά, αφού, για παράδειγμα τα τελευταία 200 χρόνια είχαμε τρεις τριπλές συνόδους: Το 1821, το 1940 και το 1981.
Αυτές οι τριπλές σύνοδοι δηλαδή, δεν είναι ούτε σπάνιες ούτε μπορούν να επηρεάσουν οποιαδήποτε γεγονότα πάνω στη Γη ή οπουδήποτε αλλού, όπως ισχυρίζονται οι αστρολόγοι. Είναι απλά και σήμερα εύκολα εξηγήσιμα φαινόμενα, που φαίνονται ότι συμβαίνουν απλώς γιατί εμείς τα παρατηρούμε από το κινούμενο διαστημόπλοιό μας που ονομάζουμε Γη. Είμαστε κι εμείς, πάνω στον πλανήτη μας αέναοι ταξιδιώτες στο ταξίδι μας γύρω από τον Ήλιο.
Ανεξάρτητα, όμως, από την ιστορική πραγματικότητα του άστρου των Χριστουγέννων, ας γίνει το άστρο αυτό, για άλλη μια χρονιά, σύμβολο ελπίδας για όλους τους ανθρώπους της Γης τις άγιες αυτές ημέρες και κυρίως τώρα με την πανδημία που περνάμε.