Ευάλωτοι απέναντι σε κάθε είδους πιέσεις και κακές συμπεριφορές είναι πίσω από τις αυλαίες οι ηθοποιοί, ζώντας οι περισσότεροι σε εργασιακή ανασφάλεια που τους κάνει κάποιες φορές έρμαια στις διαθέσεις επιτήδειων, οι οποίοι προσπαθούν να τους εκμεταλλευτούν ακόμη και σεξουαλικά. Οι καταγγελίες από γνωστά ονόματα της 7ης Τέχνης που ήρθαν στο φως της δημοσιότητας, δεν είναι παρά η κορυφή του παγόβουνου, αφού δεκάδες είναι αυτοί που έχουν πέσει θύματα κάθε μορφής βίας.
Όπως αναφέρουν στη «Θ» δύο Βολιώτισσες ηθοποιοί, η Σύνθια Μπατσή και η Αφροδίτη Βραχοπούλου, που δραστηριοποιούνται, ως επί το πλείστον, στη θεατρική σκηνή της Αθήνας, έχουν γίνει μάρτυρες σκαιών πράξεων, για τις οποίες συνήθως ευθύνονται άτομα του χώρου με «χρόνια στο κουρμπέτι».
Πολλοί είναι αυτοί που δεν έχουν ακόμα προχωρήσει σε καταγγελίες για προσβλητικές συμπεριφορές υπογραμμίζει μεταξύ άλλων η Σύνθια Μπατσή, λέγοντας πως ανάλογα φαινόμενα σε νεαρές ηθοποιούς έχουν μεγαλύτερη έκταση σε σχέση με το ό,τι βλέπουμε και ακούμε αυτή την περίοδο. «Περιστατικά σεξουαλικής παρενόχλησης, όπως και λεκτικής βίας παρατηρούνται σε όλους τους εργασιακούς χώρους, χωρίς το θέατρο και η 7η Τέχνη γενικότερα να αποτελούν εξαίρεση» τόνισε.
Άσχημες συμπεριφορές σε πρόβες
Η θεατρική «Κυρα-Φροσύνη» επισημαίνει πως η κατάχρηση εξουσίας από αυτούς που έχουν φτάσει ψηλά και είναι πολύ αναγνωρίσιμοι στο κοινό είναι συχνό φαινόμενο, ενώ και σε πρόβες έχει γίνει μάρτυρας άσχημης συμπεριφοράς από σκηνοθέτες. «Έχω τύχει να δω σε πρόβες, βρίσιμο και υποτίμηση των ικανοτήτων σε βάρος των ηθοποιών από τον σκηνοθέτη. Δεν αντιλαμβάνομαι τον λόγο που κάποιος μπορεί να χρειαστεί μήνες για να συγκεντρώσει τα άτομα που θα αποτελέσουν τον θίασό του και στη συνέχεια τους φέρεται με άσχημο τρόπο, θεωρώντας ότι του χρωστάνε κάτι» επισήμανε.
Η Βολιώτισσα πρωταγωνίστρια, μέλος του δυναμικού του ΔΗΠΕΘΕ, θεωρεί ότι από εδώ και στο εξής, λόγω του σάλου που ξέσπασε, τα πράγματα θα βελτιωθούν, ωστόσο, όπως συμπληρώνει, θα πρέπει να δοθεί η ανάλογη προσοχή και στο σημαντικό θέμα της οικονομικής εκμετάλλευσης που υφίσταται ο ηθοποιός. Ειδικότερα εάν κάποιος δεν συνεργάζεται με τα κρατικά θέατρα, δεν πληρώνεται για τις πρόβες, οι οποίες μπορεί να διαρκέσουν και δύο μήνες. «Κανείς δεν πληρώνει τις πρόβες, με τον καλλιτέχνη να δουλεύει ακόμα και 30 ώρες την εβδομάδα χωρίς να βάλει στην τσέπη του ούτε ένα ευρώ, αλλά να πληρωθεί μόνο κατά τη διάρκεια της παράστασης…» ανέφερε.
Οικονομικά εκτεθειμένοι
Στο γεγονός της εργασιακής επισφάλειας και στην έλλειψη εφαρμογής των δύο συλλογικών συμβάσεων εργασίας στον χώρο του θεάτρου εστιάζει ως πηγή του προβλήματος με τις καταγγελίες για σεξουαλικές παρενοχλήσεις η Βολιώτισσα ηθοποιός και αναπληρωματικό μέλος της διοίκησης του Σωματείου Ελλήνων Ηθοποιών Αφροδίτη Βραχοπούλου.
Τονίζει ότι η συντριπτική πλειοψηφία των ηθοποιών δυσκολευόταν να τα βγάλει πέρα, πριν την καραντίνα, καθώς τα μεροκάματα που έδιναν οι παραγωγοί ήταν πολύ χαμηλά και δεν προσέγγιζαν καν τη συλλογική σύμβαση από το Εθνικό Θέατρο και το Κρατικό Βορείου Ελλάδος. Βάσει αυτής ο ηθοποιός θα πρέπει να αμείβεται με 1.200 μικτά συμπεριλαμβανομένης και της ασφάλισης, ενώ στην πραγματικότητα δεν αμείβονται ούτε καν με 650 ευρώ.
«Δεν μπορείς να επιβιώσεις ως ηθοποιός, λόγω της απουσίας αξιοπρεπών μισθών. Όταν μένεις 5-6 μήνες απλήρωτος, δεν αμείβεσαι για τις πρόβες και αναγκάζεσαι να κάνεις 3-4 δουλειές, ευχόμενος να δουλέψεις σε καλή παραγωγή, δεν υπάρχει εργασιακή ασφάλεια. Μάλιστα ο ηθοποιός σε πολλές περιπτώσεις για να ζήσει αξιοπρεπώς θα πρέπει να διαθέτει διασυνδέσεις στον κλάδο, κάτι που θα του προσφέρει βραχύβια εξασφάλιση για διάστημα τριών ή τεσσάρων μηνών» εξηγεί.
Η ταλαντούχα ηθοποιός επισημαίνει ότι είναι πολύ σημαντικό πως «άνοιξαν τα στόματα» και πως πρέπει όλα τα θύματα να βγουν να μιλήσουν για κάτι, το οποίο έρχεται ως συνέπεια όλων των παραπάνω. Το Σωματείο Ελλήνων Ηθοποιών, όπως αναφέρει, «θα τους προστατεύσει, οδηγώντας τους θύτες στο πειθαρχικό και σε περίπτωση που κριθούν ένοχοι, μπορεί να τους επιβληθεί η ανώτερη ποινή, που είναι η διαγραφή από τα μητρώα του Σωματείου, όμως από την πλευρά της και η Δικαιοσύνη πρέπει να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων».
Η «Αλεξάνδρα» στη σειρά της ΕΡΤ «Τα καλύτερά μας χρόνια» σε σκηνοθεσία Όλγας Μαλέα, αποκαλύπτει τον κυνισμό ορισμένων που διαθέτουν δύναμη στον χώρο, οι οποίοι δεν διστάζουν να κάνουν ανήθικες προτάσεις σε νεαρές ηθοποιούς, ώστε να τους δώσουν τον ρόλο που θέλουν ή απλά εργασία, δηλώνοντας ότι σε περίπτωση που αρνηθεί μια θα δεχθεί τελικά κάποια άλλη…
Όπως τονίζει η Αφροδίτη Βραχοπούλου, δεν έχει πέσει θύμα σεξουαλικής παρενόχλησης, ωστόσο, δεν είναι λίγες οι φορές που κάποιοι της ζητούν πέρα από το καθαρά επαγγελματικό κομμάτι να πάνε για ένα ποτό, ενώ υπήρξε και περιστατικό όταν κάποιος της είπε ότι εάν θέλει να έχει καλές σχέσεις με συγκεκριμένο θέατρο θα ήταν προς το συμφέρον της να κάνουν παρέα…
«Πολλοί δεν μίλησαν τόσα χρόνια γιατί θεωρούσαν ότι άμα το κάνουν δεν θα ξαναβρούν δουλειά. Υπάρχουν καταγγελίες ότι το πρόβλημα αρχίζει από τις δραματικές σχολές και έτσι οι εκκολαπτόμενοι ηθοποιοί θα φοβηθούν να προχωρήσουν σε καταγγελία, αλλιώς δεν θα τα καταφέρουν στον χώρο. Από τη στιγμή που δεν υπάρχει ασφάλεια ότι θα εργαστεί ο ηθοποιός με αξιοπρέπεια, θα φροντίσει ο οποιοσδήποτε να τον εκμεταλλευθεί όπως μπορεί, από οικονομικά μέχρι σεξουαλικά, με το κράτος να μη βοηθά» τόνισε.
Καταλήγοντας χαρακτηρίζει μόνο ως θετικό το γεγονός ότι πλέον έχει σπάσει το κύκλος της σιωπής και υπάρχει αντίδραση σε τέτοιες συμπεριφορές, προσθέτοντας πως το ΣΕΗ μπορεί να βοηθήσει οποιονδήποτε που θέλει να καταγγείλει ανάλογα περιστατικά.
Κεντρική φωτό: Η θεατρική «Κυρα-Φροσύνη» του «Πασού», Βολιώτισσα, Σύνθια Μπατσή