Ποιος φταίει για την παιδική βία, παραβατικότητα και εγκληματικότητα;

Tου Γ. Καπουρνιώτη 

Οι «σύγχρονοι» γονείς προσπαθούν να «μάθουν» τα της ανατροφής και διαπαιδαγώγησης των παιδιών τους από τα ΜΜΕ, το διαδίκτυο και το Facebook. Οι παλαιοί γονείς (αυτοί οι αγράμματοι, οι βασανισμένοι γονείς με τα τρία… πέντε… παιδιά) ήξεραν την αλάνθαστη παιδαγωγική της καρδιάς και της παράδοσης, που τους είχαν παραδώσει οι παππούδες και οι γιαγιάδες τους. Και αν, λόγου χάρη, ερχόταν ένα παιδί το μεσημέρι στο σπίτι από το σχολείο και τόλμαγε να πει: «Με μάλωσε ο δάσκαλος», δεν προλάβαινε να τελειώσει τη φράση του κι ερχότανε η ηχηρή απάντηση: «Καλά σου έκανε» μαζί με μια δυνατή «τιμωρία».

Οι παλαιοί γονείς εμπιστεύονταν και αγαπούσαν τον δάσκαλο, ξέρανε ότι πασχίζει μαζί τους, καθημερινά, με θυσία και κόπο, όχι μόνο για να μάθει γράμματα το παιδί τους, αλλά και για τη διαμόρφωση του χαρακτήρα και της συμπεριφοράς του. Και δεν υπεράσπιζαν, οι παλαιοί γονείς, τον δάσκαλο μόνο ως πρόσωπο, αλλά (κυρίως) ως διαχρονική και πολύτιμη «αξία ζωής», που πρέπει να βρίσκεται ΠΑΝΤΑ ψηλά, γιατί αν αποκαθηλωθεί ή κατεδαφιστεί, τότε θα πληρωθεί βαρύ τίμημα.

Όμως, από τις αρχές της 10ετίας του ’90 εμφανίστηκε στην κοινωνία και στο σχολείο ένα «νέο φρούτο», καρπός του «καινούριου» τύπου οικογένειας και κοινωνίας που άρχισε να διαμορφώνεται με ραγδαίους ρυθμούς: Παιδιά που ενθαρρύνονταν να μιλούν κατά των δασκάλων τους, να τους συκοφαντούν, να τους κατηγορούν, να τους λοιδορούν, να τους απαξιώνουν, να μην τους υπακούν, να αυθαδιάζουν, να διαταράσσουν τη σχολική πειθαρχία, να υπονομεύουν και να υποβαθμίζουν το μάθημα στην τάξη, να βωμολοχούν, να επιτίθενται σε συμμαθητές τους. Και, αν προσπαθούσε να βάλει τα πράγματα σε μια σειρά και να προστατεύσει το σχολείο, την επόμενη μέρα, γονείς μαινόμενοι βρίσκονταν στα γραφεία των διευθυντών, των προϊσταμένων, των δικηγόρων και των εισαγγελέων, ζητώντας την κεφαλή του «επί πίνακι»! 

Από κοντά και οι εκάστοτε κυβερνήσεις, για να αλιεύσουν ψήφους, αλλά βρίσκοντας, συγχρόνως, και την ευκαιρία να «πατήσουν» την προσωπικότητα, την αξιοπρέπεια και την παιδαγωγική ελευθερία των εκπαιδευτικών, πήραν το μέρος του πρωτοφανούς αυτού κινήματος κατά των δασκάλων και του σχολείου, θεσμοθετώντας διοικητικά και νομικά μέτρα, αλήστου μνήμης εποχών, εναντίον τους. Έτσι, οι εκπαιδευτικοί, για να προφυλάξουν τον εαυτό τους και τις οικογένειές τους από το ναρκοπέδιο που με επιμέλεια «φυτεύτηκε» γύρω τους, αναγκάστηκαν (εκ των πραγμάτων) να αποσυρθούν από το κέντρο του σχολικού συστήματος στο περιθώριό του, τα παιδιά έγιναν οι σατράπες του σχολείου και οι γονείς οι θεματοφύλακες – επίτροποι της σατραπείας! 

Προς τι, λοιπόν, ο δήθεν προβληματισμός και η απορία, η υποκριτική έκπληξη και οι περισπούδαστες συζητήσεις επί συζητήσεων για τη διαρκώς αυξανόμενη παιδική επιθετικότητα, παραβατικότητα, εγκληματικότητα και βία; Οι αιτίες του φαινομένου είναι τόσο ξεκάθαρες και απλές όσο και το 1+1=2. 

1. Οι γονείς λένε πολλά «ναι» και λίγα «όχι». Επομένως η εναντίωση των παιδιών προς τους εκπαιδευτικούς είναι αναμενόμενη αφού αυτά φτάνουν στο σχολείο φορτωμένα με πάρα πολλά «ναι» από τους γονείς τους. Και φυσικά τους κακοφαίνονται τα απαραίτητα «όχι» και τα «μη» του σχολείου. Όσο και να ακούγεται σαν κλισέ τα «όχι» παιδαγωγούν πολύ περισσότερο από τα «ναι». 
2. Δεν αναγνωρίζουν την αξία των ορίων, των κανόνων και του ελέγχου. Ας σημειωθεί ότι αυτό που δυσκολεύει τους σημερινούς γονείς πιο πολύ είναι να βάζουν όρια στη χρήση που κάνουν τα παιδιά τους στα τεχνολογικά μέσα (κινητό και υπολογιστής). Ακόμα και αν κάποιοι από αυτούς βάζουν όρια και κανόνες στο φυσικό κόσμο των παιδιών τους όπως στις εξόδους τους, στις παρέες τους και στη μελέτη των μαθημάτων για το σχολείο, τους φαντάζει εξωφρενικά δύσκολο π.χ. να πάρουν το κινητό του παιδιού τους ή να απενεργοποιήσουν το wifi για κάποιες ώρες. Το «να γίνεσαι κακός για το καλό του παιδιού σου» γενικά δεν είναι μία εύκολη υπόθεση. Όμως, είναι γεγονός πως οι σημερινοί γονείς δυσκολεύονται πολύ περισσότερο από τους παλαιότερους. 
3. Οι γονείς είναι φοβικοί. Κυριολεκτικά τρέμουν για τα παιδιά τους, αφήνουν τη φαντασία τους να οργιάζει και τρομοκρατούνται όταν τους συμβαίνει το παραμικρό. Και το χειρότερο είναι πως τους μεταδίδουν, χωρίς να το καταλαβαίνουν, τις φοβίες και τα άγχη τους.
4. Διαμορφώνουν παιδιά που νομίζουν ότι έχουν πάντα δίκιο και να μην ανέχονται μύγα στο σπαθί τους. Αυτή η συμβουλή θα μπορούσε κάποιος να πει ότι είναι καλύτερη από εκείνη των παλιότερων γονέων. Σωστά. Όχι όμως με παιδιά που πιστεύουν ότι έχουν πάντα δίκιο. Σπάνια πλέον συμβαίνει κάποιος μαθητής/τρια μετά από μία αντιπαράθεση με έναν εκπαιδευτικό να παραδεχτεί ότι έχει άδικο. Σπάνια επίσης θα ζητήσει συγνώμη που να την εννοεί! Όταν οι γονείς φοβούνται να κάνουν κριτική στα παιδιά τους τότε εκείνα δεν μαθαίνουν ποτέ να την αντέχουν και αντιδρούν με καχυποψία και επιθετικότητα σε οποιονδήποτε τους την ασκεί.
5. Οι γονείς παρέχουν τα πάντα εκτός ίσως από το σημαντικότερο: τον κόπο τους για να τα αποκτήσουν. Αντί να λένε στα παιδιά τους: «Δεν μπορείτε να τα έχετε όλα, αλλά μπορείτε να αποκτήσετε κάποια από αυτά», τους παρέχουν τα πάντα άκοπα. Αυτό τους καλλιεργεί χαρακτηριστικά απληστίας, ναρκισσισμού και ατομικισμού. Είναι άραγε τυχαίο που στη γλώσσα μας το «καλομαθημένα» έχει την ίδια έννοια με το «κακομαθημένα»; Αυτό ακριβώς συμβαίνει όταν καλομαθαίνουμε τα παιδιά: Κακομαθαίνουν. 

Αλλά, ποιος θέλει να τα δει; Κανείς!!!