Του Γιώργου Παπακώστα
πολιτικού μηχανικού-κατασκευαστή
PPK CONSTRUCTIONS
Στο τέλος του 2019, πριν δύο χρόνια, ελπίζαμε σε μια αναγέννηση της κατασκευαστικής δραστηριότητας. Ήταν εκείνη η περίοδος που μας έδινε αυτά τα ενθαρρυντικά μηνύματα μετά από μια δεκαετία στασιμότητας. Ήρθε, όμως, η πανδημία, για να φρενάρει αρχικά τις εξελίξεις. Ωστόσο, μετά από δύο χρόνια υγειονομικής κρίσης η κτηματαγορά δείχνει να βρίσκεται σε κατάσταση αργής, πλην σταθερής ανάκαμψης, με πολυκατοικίες να αναγείρονται, ανακαινίσεις να πραγματοποιούνται συνεχώς και γενικότερα να είναι σε εξέλιξη ένα επενδυτικό ενδιαφέρον για την κατοικία. Βέβαια οι ανατιμήσεις στα οικοδομικά υλικά δημιουργούν νέα εμπόδια, αλλά είναι βέβαιο ότι οι αυξανόμενες ανάγκες για νέες κατοικίες θα τα προσπεράσουν. Σε αυτό το περιβάλλον βρισκόμαστε λίγο πριν υποδεχτούμε το 2022, το οποίο επιφέρει σημαντικές αλλαγές στα ακίνητα. Δεν είναι υπερβολή να επισημάνουμε πως το 2022 θα είναι μια χρονιά σταθμός για την εξέλιξη της κτηματαγοράς. Και υπάρχουν συγκεκριμένοι λόγοι, αφού οι αλλαγές είναι αρκετές. Πρώτον, οι νέες αντικειμενικές αξίες, που θα αφορούν πάνω από τις 3.000 περιοχές ζωνών σε όλη την Ελλάδα. Επίσης αναμένεται και η θέσπιση ενός μόνιμου μηχανισμού επικαιροποίησής τους, ώστε ο υπολογισμός των φόρων κατοχής και μεταβίβασης να γίνεται με τιμές ζώνης, όσο το δυνατόν πιο κοντά στις τρέχουσες εμπορικές. Δεύτερον, ο νέος ΕΝΦΙΑ που αναμένεται να ανακοινωθεί από την κυβέρνηση στο πρώτο τρίμηνο του νέου έτους. Ακούγεται εντόνως το σενάριο για μείωση 8%, αλλά θα πρέπει να δούμε αν αυτή η υποσχόμενη μείωση θα εξανεμιστεί από την αύξηση των αντικειμενικών αξιών, οπότε ο ιδιοκτήτης δεν θα έχει να κερδίσει κάτι. Το σχέδιο της κυβέρνησης αναφέρει για δέκα δόσεις εξόφλησης του ΕΝΦΙΑ, με την αρχή να γίνεται από τον Μάρτιο. Επίσης επίκειται η συγχώνευση του συμπληρωματικού φόρου με τον κύριο, ώστε να είναι ελκυστικότερες οι επενδύσεις στα ακίνητα, τόσο για τους εγχώριους όσο και για τους ξένους επενδυτές. Τρίτον, το 2022 θα έχουμε η ηλεκτρονική ταυτότητα κτιρίου, που θα αποτελεί προϋπόθεση για τη μεταβίβαση του ακινήτου, αλλά και τις ηλεκτρονικές μεταβιβάσεις. Το κάθε ακίνητο θα έχει τον δικό του ηλεκτρονικό φάκελο, όπου θα υπάρχουν όλα τα απαραίτητα δικαιολογητικά για τη μεταβίβασή τους. Με τον «Ηλεκτρονικό Φάκελο Ακινήτου» ουσιαστικά μία μεταβίβαση μπορεί να τελειώνει σε μία μέρα αντί και των τριών μηνών, που χρειάζεται σήμερα, προκειμένου να συλλέξουν οι ενδιαφερόμενοι όλα τα δικαιολογητικά, με τα μεγαλύτερα προβλήματα να εντοπίζονται στους Δήμους. Τέταρτον, προβλέπεται περαιτέρω τόνωση της επενδυτικής δραστηριότητας στην κτηματαγορά. Αφενός οι τράπεζες θα προβούν σε μεγαλύτερη χορήγηση στεγαστικών δανείων, αφετέρου ένα τμήμα από τα συσσωρευμένα ποσά των καταθέσεων λόγω της πανδημίας μπορεί να μετατραπούν σε επένδυση στα ακίνητα, όπου τα κέρδη είναι μεγαλύτερα. Πέμπτο, θα εξεταστεί το ενδεχόμενο να δημιουργηθεί ένας μόνιμος μηχανισμός δήλωσης των ξεχασμένων τετραγωνικών. Η οικονομική επιβάρυνση όσων θα κάνουν τις δηλώσεις μετά την αλλαγή του έτους, θα είναι σαφώς μεγαλύτερη, σε σχέση με το ποσό που θα πλήρωνε κάποιος, αν έσπευδε τώρα να τακτοποιήσει τις εκκρεμότητές του. Ωστόσο, θα σχεδιαστεί ένας μηχανισμός, που θα απαλλάσσει τον ιδιοκτήτη από τις υπέρογκες επιβαρύνσεις (π.χ. αναδρομικά 10 ετών). Ήδη εξετάζεται το ενδεχόμενο, η αναδρομικότητα να περιορίζεται στην 5ετία, όπως ισχύει άλλωστε για τις περισσότερες οφειλές προς το Δημόσιο. Έβδομο, επανεξέταση συντελεστών παλαιότητας και εμπορικότητας, καθώς έχουν να αλλάξουν χρόνια και έχουν επέλθει αλλαγές. Για παράδειγμα εμπορικές στέγες δεν έχουν πλέον την ίδια αξία σε σχέση με 30 χρόνια πριν. Ο χώρος των ακινήτων θα έχει ακόμη μια χρονιά πρωταγωνιστικό ρόλο στην εξέλιξη της οικονομίας. Το κράτος αντλεί έσοδα από τους φόρους, η οικονομία ωφελείται από τις επενδύσεις στην κτηματαγορά, διασφαλίζονται θέσεις εργασίας και ευνοούνται πολλοί επαγγελματικοί κλάδοι. Νέες προκλήσεις αλλά και ευκαιρίες αναμένουν τους αγοραστές και τους ιδιοκτήτες.