Τοπικά

«Πνίγονται» στα σωματίδια οι κεντρικές περιοχές του Βόλου “Θ”

αέρια ρύπανση

Οι κεντρικές περιοχές του Βόλου «πνίγονται» περισσότερο από τα αιωρούμενα σωματίδια, ιδίως τις απογευματινές ώρες και τα Σαββατοκύριακα, σύμφωνα με έρευνα που πραγματοποιήθηκε από το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, τη στιγμή μάλιστα που οι βορειοδυτικοί άνεμοι και η άπνοια αποτελούν «συμμάχους» της αερορύπανσης που έχει ποικίλα αίτια. Είναι χαρακτηριστικό πως στη συμβολή των οδών Αναλήψεως – Ιωλκού η τιμή συγκέντρωσης των αιωρούμενων σωματιδίων έφτασε τα 400 μικρογραμμάρια ανά κυβικό μέτρο αέρα, όταν το όριο είναι τα 50. Η έρευνα σε δεκατέσσερα σημεία μέσα στην πόλη έγινε το Δεκέμβριο του 2013, δηλαδή σε μια περίοδο που τα καλοριφέρ έχουν πάρει φωτιά. Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με έρευνα του Εργαστηρίου Γεωγραφικών Ερευνών και Περιβαλλοντικού Σχεδιασμού του Τμήματος Μηχανικών Χωροταξίας Πολεοδομίας και Περιφερειακής Ανάπτυξης, στο πλαίσιο εκπόνησης της διπλωματικής εργασίας του προπτυχιακού φοιτητή Κωνσταντίνου Μπακαλώνη με επιβλέποντα τον καθηγητή Αθανάσιο Κούγκολο και σε συνεργασία για την επεξεργασία των μετρήσεων από τον υποψήφιο διδάκτορα Γεώργιο Πρώια και τον καθηγητή του ΑΕΙ Πειραιά Τεχνολογικού Τομέα Αθανάσιο Παλιατσό, πραγματοποιήθηκαν μετρήσεις σε 14 σημεία της πόλης του Βόλου κατά τη διάρκεια της χρονικής περιόδου 2/12/2013 – 15/12/2013.

Τα σημεία που επιλέχθηκαν με σκοπό την εκπόνηση της παρούσας διπλωματικής και έλαβαν χώρα οι μετρήσεις, είναι τα εξής: Τ.Μ.Χ.Π.Π.Α (Σέκερη – Αλαμάνας), Κ.Τ.Ε.Λ. Ν. Μαγνησίας, Γ. Λαμπράκη – Δημητριάδος, Παγασών – 2ας Νοεμβρίου, Αναλήψεως – Ιωλκού, Αναλήψεως – Κ. Καρτάλη, Ογλ – 28ης Οκτωβρίου, Δημητριάδος – Σπυρίδη, Χώρος Στάθμευσης Οχημάτων (PARKING) στην παραλία του Βόλου, Φιλελλήνων – Δημητριάδος, Αγίου Νικολάου – Ερμού, Πλατεία Ελευθερίας, Κ. Καρτάλη – Ερμού, Γαλλίας – Ροζού.

Συμπεράσματα
Μετά τη στατιστική επεξεργασία και ανάλυση των τιμών συγκέντρωσης των PM10 για τις δύο εβδομάδες των μετρήσεων (2/12/2013-15/12/2013), τα συμπεράσματα που προκύπτουν είναι τα εξής:
Τις απογευματινές ώρες, οι συγκεντρώσεις αιωρούμενων σωματιδίων ήταν υψηλότερες από τις πρωινές, σε όλες τις θέσεις μέτρησης. Το γεγονός αυτό συνδέεται κυρίως στη λειτουργία των συστημάτων οικιακής θέρμανσης και δευτερευόντως στην κυκλοφορία.
Τα Σαββατοκύριακα οι τιμές των μετρήσεων είναι υψηλότερες, κυρίως τις απογευματινές ώρες, σε σχέση με τις υπόλοιπες ημέρες της εβδομάδας. Το γεγονός αυτό ενδεχομένως να οφείλεται κυρίως στην οικιακή θέρμανση, καθώς τα Σαββατοκύριακα δεν υπάρχει εμπορική δραστηριότητα και η κυκλοφορία οχημάτων είναι μειωμένη.
Οι μετρήσεις που πραγματοποιήθηκαν σε σημεία που βρίσκονται μέσα στο κέντρο της πόλης του Βόλου κατέγραψαν υψηλότερες τιμές συγκέντρωσης αιωρούμενων σωματιδίων, σε αντίθεση με τα σημεία που βρίσκονται περιφερειακά από αυτό.
Από τα αποτελέσματα επιβεβαιώνεται ότι πολύ καθοριστικό παράγοντα στη διαμόρφωση των επιπέδων συγκέντρωσης των αιωρούμενων σωματιδίων έχει τόσο η τιμή της ταχύτητας του πνέοντος ανέμου, όσο και η διεύθυνση πνοής του. Τέλος, τις ημέρες που επικρατούσαν βορειοδυτικοί άνεμοι ή άπνοια, οι τιμές συγκέντρωσης των σωματιδίων ήταν υψηλότερες. Χαρακτηριστική περίπτωση ήταν το απόγευμα της τέταρτης ημέρας της πρώτης εβδομάδας μετρήσεων (5/12/2013) όπου εμφανίστηκε το φαινόμενο της αιθαλομίχλης στην ατμόσφαιρα της πόλης, με αποτέλεσμα τον πλήρη υποβιβασμό της ποιότητας του ατμοσφαιρικού περιβάλλοντος της πόλης. Το γεγονός αυτό συνδέεται με την άπνοια που επικρατούσε, σε συνδυασμό βέβαια με την ενδεχομένως αυξημένη λειτουργία της οικιακής θέρμανσης, μιας και η μέση θερμοκρασία της συγκεκριμένη ημέρας ήταν ίση με 6,6οC.

Ανά περιοχή
Η μέτρηση των σωματιδίων έγινε από τους συμμετέχοντες στην έρευνα το πρωί από τις 10.30 μέχρι τις 2 το μεσημέρι και το απόγευμα από τις 6 μέχρι τις 9.30 το βράδυ.
Στη θέση Σέκερη και Αλαμάνας σε αντίθεση με τις πρωινές μετρήσεις, οι απογευματινές είναι υψηλότερες, γεγονός το οποίο ενδεχομένως να οφείλεται στην αυξημένη κυκλοφορία που παρατηρήθηκε εκείνη την ώρα. Πάντως μόνο μια μέρα η αερορύπανση ξεπέρασε τα 50 μικρογραμμάρια αγγίζοντας τα 70-80.
Στη θέση του ΚΤΕΛ Μαγνησίας παρατηρείται μικρή διαφοροποίηση μεταξύ των πρωινών και απογευματινών τιμών συγκέντρωσης των σωματιδίων, με τις απογευματινές τιμές να είναι υψηλότερες από τις πρωινές που. Αν και η απόσταση από τη θέση Σέκερη-Αλαμάνας είναι μικρή, οι τιμές είναι πιο υψηλές και αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι οι μετρήσεις έγιναν στο χώρο αφίξεων και αναχωρήσεων των λεωφορείων, δηλαδή πιο υψηλότερος κυκλοφοριακός φόρτος. Πάντως για πέντε ημέρες την εβδομάδα η συγκέντρωση σωματιδίων ήταν παραπάνω από τα 50 μικρογραμμάρια αγγίζοντας και τα 150.
Στη θέση Λαμπράκη-Δημητριάδος οι τιμές των αιωρούμενων σωματιδίων είναι πιο υψηλές τις απογευματινές ώρες, γεγονός το οποίο οφείλεται στον αυξημένο κυκλοφοριακό φόρτο. Μια ημέρα καταγράφηκαν το απόγευμα κοντά στα 350 μικρογραμμάρια αιωρούμενων σωματιδίων, ενώ σχεδόν όλες τις ημέρες υπήρχε υπέρβαση το απόγευμα.
Αυτό επίσης δικαιολογείται και από το γεγονός ότι στην περιοχή αυτή διασταυρώνονται δύο κεντρικοί δρόμοι του Βόλου, μέσω των οποίων πραγματοποιείται είσοδος στο κέντρο της πόλης και έξοδος από αυτό.
Στη θέση του χώρου πάρκιν στην παραλία του Βόλου παρατηρείται και πάλι ότι το απόγευμα οι τιμές συγκέντρωσης των PM10 είναι υψηλότερες από τις πρωινές. Εκτός από την 4η ημέρα των μετρήσεων, εξαιτίας της δημιουργίας αιθαλομίχλης, παρατηρούμε ότι οι τιμές είναι επίσης υψηλές από 100 έως και 200 μικρογραμμάρια τόσο το απόγευμα της Δευτέρας, όσο και το απόγευμα της Κυριακής. Αυτό οφείλεται και στην αυξημένη κίνηση που παρατηρήθηκε εκείνες τις ημέρες προς το χώρο στάθμευσης.
Στη θέση Φιλελλήνων-Δημητριάδος παρατηρείται αύξηση των τιμών συγκέντρωσης των σωματιδίων κατά τις απογευματινές ώρες (μεταξύ 50-100 μικρογραμμαρίων) εξαιτίας του αυξημένου κυκλοφοριακού φόρτου και της λειτουργίας των συστημάτων οικιακής θέρμανσης (καυστήρες πετρελαίου και τζάκια), με την υψηλότερη τιμή να παρατηρείται ξανά το απόγευμα της 4ης ημέρας (έφτασε τα 350 μικρογραμμάρια) λόγω της δημιουργίας αιθαλομίχλης.
Στη θέση Αγίου Νικολάου-Ερμού παρατηρείται μη ουσιαστική διαφοροποίηση στις τιμές συγκέντρωσης των σωματιδίων τόσο τις πρωινές, όσο και τις απογευματινές ώρες. Αυτό ενδεχομένως μπορεί να αποδοθεί στο γεγονός ότι αυτή η θέση μέτρησης δεν χαρακτηρίζεται από έντονη κυκλοφορία οχημάτων, με αποτέλεσμα η ποιότητα του αέρα σε αυτή την περιοχή να είναι καλύτερη.
Όσον αφορά στη θέση της Πλατείας Ελευθερίας για την πρώτη εβδομάδα μετρήσεων, παρατηρούμε ότι για όλες σχεδόν τις ημέρες, οι απογευματινές τιμές συγκέντρωσης των σωματιδίων είναι αρκετά μεγαλύτερες από τις πρωινές τιμές αγγίζοντας τρεις ημέρες τα 100-150 μικρογραμμάρια και μία μέρα τα 350. Αυτό μπορεί να αποδοθεί στο γεγονός ότι η συγκεκριμένη θέση μέτρησης βρίσκεται σε μια από τις κεντρικότερες περιοχές του αστικού ιστού της πόλης του Βόλου, που χαρακτηρίζεται περιοχή κατοικίας και έχει έντονο κυκλοφοριακό φόρτο.
Στη θέση Παγασών-2ας Νοεμβρίου οι συγκεντρώσεις αιωρούμενων είναι το απόγευμα μεταξύ 50-100 μικρογραμμαρίων.
Στη θέση Αναλήψεως-Ιωλκού και στη θέση Αναλήψεως-Κ. Καρτάλη παρατηρούνται οι υψηλότερες συγκεντρώσεις αιωρούμενων, καθώς τα απογεύματα αγγίζουν τα 300 και 400 μικρογραμμάρια ανά κυβικό μέτρο αέρα για τρεις και τέσσερις ημέρες, με αποτέλεσμα η κατάσταση να είναι αποπνικτική. Είναι δύο σημεία με έντονο κυκλοφοριακό φόρτο και παρουσία από πολυκατοικίες και εμπορικά καταστήματα που χρησιμοποιούν τη θέρμανση.
Στις υπόλοιπες θέσεις που έγιναν μετρήσεις, όπως Ογλ – 28ης Οκτωβρίου, Δημητριάδος – Σπυρίδη, Κ. Καρτάλη – Ερμού, Γαλλίας – Ροζού, καταγράφονται υπερβάσεις, αλλά είναι χαμηλότερες σε σχέση με την οδό Αναλήψεως.
Η διαφορά με την οδό Αναλήψεως είναι ότι στις οδούς Κ. Καρτάλη με Ερμού και στην οδό Δημητριάδος-Σπυρίδη, υπάρχει κυκλοφοριακός φόρτος και εμπορική αγορά, αλλά όχι σπίτια, όπως στην οδό Αναλήψεως που συμβάλλουν περισσότερο στην αερορύπανση.

Τα αίτια

Στην έρευνα επισημαίνεται πως ο Βόλος, όπως και όλες οι μεγάλες ελληνικές πόλεις (Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Πάτρα, Λάρισα κ.λπ.), παρουσιάζει σημαντικά προβλήματα ατμοσφαιρικής ρύπανσης που συνδέονται με τις εκπομπές ρύπων από διάφορες πηγές (σταθερές και κινητές) και τη γενικότερη κλιματολογία και τοπογραφία της περιοχής μελέτης. Η πόλη του Βόλου διαθέτει όλων των ειδών τις ανθρωπογενείς δραστηριότητες που επηρεάζουν την ατμοσφαιρική ρύπανση και κατά συνέπεια συμβάλουν στην αύξηση των επιπέδων των αιωρούμενων σωματιδίων. Δηλαδή, αυξημένη κυκλοφοριακή κίνηση τόσο τοπική, όσο και διερχόμενη, βιομηχανικές και βιοτεχνικές μονάδες που είναι χωροθετημένες στην ευρύτερη περιοχή του Βόλου, η εμπορική και τουριστική δραστηριότητα που οφείλεται και στο λιμάνι της πόλης, η λειτουργία της κεντρικής θέρμανσης κατά τους χειμερινούς μήνες, καθώς και οι δραστηριότητες του τριτογενή τομέα.
Εκτός όμως από τις ανθρωπογενείς πηγές, η ατμοσφαιρική ρύπανση στην πόλη του Βόλου οφείλεται και σε μερικές φυσικές πηγές όπως είναι η θαλάσσια αύρα, λόγω γειτνίασης της πόλης με τη θάλασσα, αλλά και η κατά καιρούς μεταφορά σκόνης από τη Σαχάρα. Η πιο σημαντική επιρροή της σκόνης από τη Σαχάρα είναι η επιβάρυνση της ατμόσφαιρας της Μεσογείου, και κατ’ επέκταση του Βόλου, σε τέτοιο βαθμό ώστε να ξεπερνούν τις οριακές τιμές που έχουν τεθεί από την ΕΕ για τις συγκεντρώσεις αιωρούμενων σωματιδίων. Ειδικότερα, στην Ελλάδα, ένα μεγάλο ποσοστό από τις υπερβάσεις των οριακών τιμών αποδίδονται σε «εισβολές» σκόνης από τη Σαχάρα.
Σημαντικό ρόλο στην ατμοσφαιρική ρύπανση του Βόλου, διαδραματίζουν και οι μετεωρολογικές συνθήκες. Ο Βόλος παρουσιάζει ιδιαίτερα δυσμενείς μετεωρολογικές συνθήκες, οι οποίες χαρακτηρίζονται από χρονικά εκτεταμένες καταστάσεις άπνοιας και χαμηλές θερμοκρασιακές αναστροφές λόγω της τοπογραφίας της περιοχής εξαιτίας της παρουσίας μεγάλων ορεινών όγκων σε επαφή με την πόλη και γειτνίαση με τη θάλασσα. Τα 2/3 των ημερών του χρόνου επικρατεί άπνοια (ταχύτητα ανέμου μικρότερη από 0.5m/s) και χαμηλής ταχύτητας άνεμος (έως 3m/s), γεγονός που δεν συμβάλει σε μεγάλη διασπορά των ρύπων, διότι η δυνατότητα σημαντικής διασποράς των ρύπων από τον άνεμο αρχίζει από ταχύτητες της τάξης των 3m/s και πάνω, αλλά συντελεί στην ανάπτυξη επεισοδίων ατμοσφαιρικής ρύπανσης.
Η διαδικασία μέτρησης των συγκεντρώσεων αιωρούμενων σωματιδίων για την απόκτηση των δεδομένων διήρκεσε 2 εβδομάδες. Η διαδικασία μέτρησης έγινε για όλες τις ημέρες πρωί και απόγευμα. Το πρωί στη διάρκεια του διαστήματος 10:30-14:00 και το απόγευμα στη διάρκεια του διαστήματος 18:00-21:30.

Προηγούμενο ΆρθροΕπόμενο Άρθρο
Μοιραστείτε το