Ποίηση, χιούμορ, δράμα από το ζωϊκό βασίλειο

Της Εένης Χρυσοπούλου, Θεωρητικού κινηματογράφου, υπεύθυνης διοργάνωσης του CineDoc στον Βόλο

Το CineDoc επιστρέφει στον Βόλο για δεύτερη χρονιά με ένα επίκαιρο ντοκιμαντέρ, με ισχυρό οικολογικό μήνυμα που αφορά όλους μας.
Το Les Saisons (Οι Εποχές), η τελευταία ταινία των βραβευμένων με Όσκαρ Γάλλων δημιουργών του ντοκιμαντέρ Ταξιδιάρικα Πουλιά Ζακ Περίν και Ζακ Κλουζό, είναι ένα ευαίσθητο και πρωτοφανές οικολογικό έπος που εξιστορεί τη μακρά και πολυτάραχη ιστορία που συνδέει άρρηκτα την ανθρωπότητα με το ζωϊκό βασίλειο. Σε μια περίοδο όπου η κλιματική αλλαγή κάνει αισθητή την παρουσία της και απασχολεί έντονα τον δημόσιο διάλογο, το ντοκιμαντέρ μας υπενθυμίζει τα λάθη και τις υποχρεώσεις μας απέναντι στη φύση. Το οικολογικό μήνυμα είναι παρόν σε όλη την ταινία- ο άνθρωπος γύρισε την πλάτη του στη φύση και σήμερα πληρώνει τη συμπεριφορά αυτή- και για τον λόγο αυτό απευθύνεται τόσο σε μικρούς όσο και σε μεγαλύτερους θεατές. Το Les Saisons είναι ταινία που απευθύνεται σε ένα ευρύ κοινό- παιδιά, γονείς, εκπαιδευτικούς, σε ανθρώπους με οικολογικές ανησυχίες και σε ανθρώπους που επιθυμούν να μάθουν τα μυστικά της τέχνης της κινηματογράφησης.

Η ταινία διηγείται την ιστορία της Ευρώπης σε έναν ευθύ χρονικό άξονα. Η αφήγηση ξεκινά από την εποχή των παγετώνων, που μετά από χιλιάδες χρόνια έδωσε τη θέση της σε μια πλούσια βλάστηση και καταπράσινα δάση. Μετά από έναν χειμώνα που κράτησε 80.000 χρόνια, ένα τεράστιο δάσος κάλυψε ολόκληρη την ήπειρο. Ο κύκλος των εποχών καθιερώθηκε, το τοπίο αποκαλύφθηκε και μεταμορφώθηκε, ενώ η χλωρίδα και η πανίδα εξελίχθηκαν ακόμα περισσότερο. Η εισβολή του ανθρώπου σε αυτόν τον επίγειο παράδεισο γίνεται σταδιακά. Η εξάπλωση της ανθρώπινης παρουσίας και των καταστροφικών πρακτικών της, οι πόλεμοι, τα φυτοφάρμακα, εκτοπίζουν τα ζώα από το φυσικό τους περιβάλλον και οδηγούν τον άνθρωπο και το φυσικό περιβάλλον στη σημερινή τους κατάσταση.
Μέσα από μακριά αριστοτεχνικά πλάνα ο θεατής βυθίζεται πλήρως στο ήρεμο περιβάλλον των ζώων, το οποίο διαταράσσεται μόνο από τη δυναμική του θηρευτή-θηράματος, χωρίς ωστόσο εικόνες που να ταράζουν τους μικρότερους θεατές. Σε αντίθεση με τα υπόλοιπα ντοκιμαντέρ του είδους, η βία και ο θάνατος υπονοούνται ως αναπόσπαστο τμήμα του φυσικού κόσμου, αλλά ποτέ δεν απεικονίζονται ωμά στην οθόνη. Η φιλοσοφία της ταινίας είναι να κρατήσει την αφήγηση στο ελάχιστο, χωρίς κουραστικές επεξηγήσεις, προτρέποντας έτσι το κοινό περισσότερο να νιώσει, παρά να αναλύσει λογικά αυτά που βλέπει.

Αυτό που είναι αξιοθαύμαστο και πρωτόγνωρο για την ταινία είναι το πώς κατόρθωσαν οι σκηνοθέτες και κινηματογραφιστές να «αιχμαλωτίσουν» με τόση ακρίβεια και ευκρίνεια τα συναισθήματα και τις αντιδράσεις των ζώων. Με προϋπολογισμό πάνω από σαράντα εκατομμύρια ευρώ, τα γυρίσματα του ντοκιμαντέρ διήρκεσαν πάνω από τέσσερα χρόνια σε εθνικά πάρκα και καταφύγια, σε χώρες όπως η Πολωνία, η Ρουμανία, η Νορβηγία, η Ολλανδία και η Σκωτία. Κινηματογραφήθηκαν 28 διαφορετικά είδη θηλαστικών και 31 είδη πτηνών. Σε κάποιες χώρες υπάρχουν ακόμη πρωτόγονα δάση, όπως ήταν πριν από 7.000 χρόνια. Έτσι το φυσικό περιβάλλον βοήθησε στο ταξίδι στον χρόνο. Μια εξαιρετική ομάδα από κινηματογραφιστές κατέγραψε την ποίηση, το χιούμορ και το δράμα της άγριας ζωής, χρησιμοποιώντας την τελευταία τεχνολογία, όπως drones ή snowmobiles που δημιουργήθηκαν αποκλειστικά για την ταινία.
Η αληθοφάνεια και η εγγύτητα είναι τόσο έντονες ώστε οι θεατές έχουν την αίσθηση ότι ζουν την ταινία μέσα από τα μάτια των πρωταγωνιστών και αναπόφευκτα γεννιέται η απορία με ποιόν τρόπο έγιναν τα γυρίσματα. Τις απορίες αυτές και άλλες για την κινηματογράφηση της άγριας φύσης θα απαντήσει, μετά την προβολή της ταινίας, ο καταξιωμένος διευθυντής Φωτογραφίας κ. Στέλιος Αποστολόπουλος.
Η ταινία θα προβληθεί στο κινηματοθέατρο «Αχίλλειον», το Σάββατο 30 Σεπτεμβρίου 2017, ώρα 19.30. Η ταινία είναι γαλλική, υποτιτλισμένη στα ελληνικά και κατάλληλη για παιδιά από 8 χρόνων.