Οι Περσείδες θα δώσουν και φέτος το «παρών» στον βολιώτικο ουρανό. Ο αριθμός αυξάνεται συνεχώς, μέχρι την κορύφωσή της σήμερα και αύριο, όπου και περιμένουμε μέχρι και 100 μετέωρα την ώρα! Και οι δύο νύχτες θα έχουν την ίδια δραστηριότητα σε μετέωρα από τις ώρες μετά τα μεσάνυχτα και μέχρι τα ξημερώματα.
Τα μετέωρα, οι διάττοντες αστέρες του κομήτη Σουίφτ Τατλ ήρθαν και φέτος, πιστοί στο ετήσιο ραντεβού τους. Πρόκειται για τα πεφταστέρια, γνωστότερα και ως Περσείδες, που είναι ορατά στον νυχτερινό ουρανό και των οποίων το μέγιστο του φαινομένου θα σημειωθεί σήμερα τη νύχτα, Παρασκευή προς Σάββατο. Το φαινόμενο μπορούν να το απολαύσουν οι Βολιώτες, θα πρέπει, όμως, να μετακινηθούν σε σημεία εκτός της πόλης (Σωρός, Πήλιο), όπου δεν υπάρχει φωτορύπανση. Πρόκειται για μια πλούσια βροχή διαττόντων, με τη μέγιστη έξαρσή της κατά τις πρωινές ώρες του Σαββάτου, με την πτώση 100 περίπου μετεώρων ανά ώρα. Τα πεφταστέρια ονομάστηκαν Περσείδες, επειδή φαίνονται ότι προέρχονται από την κατεύθυνση του αστερισμού του Περσέα και οφείλονται στα σωματίδια της σκόνης, που αφήνει πίσω του ο κομήτης Σουίφτ Tατλ. Κατά τη διέλευσή τους οι κομήτες αφήνουν πίσω τους διάφορα μικρά σωματίδια σκόνης, τα οποία τέμνουν πολλές φορές την τροχιά της Γης. Όταν η Γη κατά την περιφορά της γύρω από τον Ήλιο συναντάει μια τέτοια ομάδα σωματιδίων, συγκρούεται μαζί τους και τότε αυτά εισέρχονται στην ατμόσφαιρά μας με ρυθμό μερικών δεκάδων την ώρα. Σε εξαιρετικές περιπτώσεις και ιδιαίτερα μετά κάποια πρόσφατη διέλευση ενός κομήτη, αυτός ο ρυθμός μπορεί να ξεπεράσει ακόμη και τα χίλια μετέωρα την ώρα. Στην περίπτωση των Περσίδων η Γη, που περιφέρεται στην τροχιά της γύρω από τον Ήλιο, συναντάει κάθε Αύγουστο το σύννεφο των σωματιδίων του κομήτη Σουίφτ Tατλ. Έτσι καθώς η Γη τρέχει με 108.000 χιλιόμετρα την ώρα, πέφτει πάνω στο σύννεφο των σωματιδίων. Μπορούμε να δούμε καλύτερα το φαινόμενο, κοιτάζοντας προς το ζενίθ του ουρανού, προς τα βόρεια δηλαδή, στο ύψος της Μακρινίτσας. Τα μικροσκοπικά αυτά σωματίδια, με βάρος ενός γραμμαρίου, χτυπούν τα ανώτερα στρώματα της ατμόσφαιρας της Γης σε ύψος περίπου 100 χιλιομέτρων και αναφλέγονται. H ανάφλεξη αυτή σχηματίζει μια φωτεινή σφαίρα 2 έως 3 μέτρων, που κινείται με ταχύτητα 30 έως 60 χιλιομέτρων το δευτερόλεπτο. Αυτή τη φωτεινή σφαίρα βλέπουμε από τη Γη και ονομάζουμε διάττοντα, μετέωρο ή πεφταστέρι.
Ιστορικά στοιχεία
Τον κομήτη Σουίφτ Τατλ ανακάλυψαν το 1862 οι αστρονόμοι Σουίφτ και Τατλ, από τους οποίους και έλαβε την ονομασία του. Τον Αύγουστο του 1993 το φαινόμενο ήταν ιδιαίτερα θεαματικό, καθώς καταμετρήθηκαν πάνω από 500 μετέωρα την ώρα. Η πρώτη καταγραφή των Περσείδων έγινε το 36 μ.X. από χρονικογράφους στην Kίνα, ενώ αργότερα στη Δύση ονομάστηκαν και «δάκρυα του Aγίου Λαυρεντίου», λόγω της εορτής του στις 10 Αυγούστου. Παρ’ όλα αυτά η επίσημη αναγνώριση ότι αυτοί οι διάττοντες προέρχονται από την κατεύθυνση του αστερισμού του Περσέα, έγινε το 1835. Τέσσερα χρόνια αργότερα έγιναν και οι πρώτοι υπολογισμοί του ρυθμού πτώσης των Περσείδων, που έφτασαν τους 160 ανά ώρα. O Tζιοβάνι Σκιαπαρέλι (1835-1910) μελέτησε τις τροχιές των διαττόντων του Αυγούστου και απέδειξε ότι έμοιαζαν με την τροχιά του κομήτη Σουίφτ Tατλ, που είχε εντοπιστεί στις 16 Iουλίου του 1862 από τον Λούις Σουίφτ στην περιοχή του Mαραθώνα της Nέας Yόρκης. Αυτή μάλιστα ήταν και η πρώτη φορά που μια βροχή διαττόντων συνδέθηκε άμεσα με κάποιον δεδομένο κομήτη και επεξηγεί επίσης την αυξημένη εμφάνιση διαττόντων τις χρονιές 1861-1863. Αυτόν τον κομήτη παρατήρησε επισταμένα και ο τότε διευθυντής του Αστεροσκοπείου Αθηνών Tζούλιους Σμιντ τον Αύγουστο και Σεπτέμβριο του ιδίου χρόνου και υπολόγισε τη μεταβολή της λαμπρότητάς του. Στις αρχές του 1990 ο Μπράιαν Mάρσντεν, ταυτίζοντας αυτόν τον κομήτη με έναν κομήτη που είχε εντοπιστεί το 1737, υπολόγισε ότι ο Σουίφτ Tατλ θα μας επισκέπτονταν και πάλι τον Δεκέμβριο του 1992. Και έτσι έγινε, οπότε και η εμφάνιση των Περσείδων τον Αύγουστο του 1993 ήταν ιδιαίτερα έντονη στις χώρες κυρίως της Ευρώπης και της Ανατολικής Μεσογείου. H επόμενη πάντως επίσκεψη του κομήτη στη γειτονιά του πλανήτη μας θα αργήσει, αφού αναμένεται να προσπεράσει την τροχιά της Γης το 2126. Σύμφωνα πάντως με υπολογισμούς η πιθανότητα σύγκρουσης του πυρήνα του κομήτη, διαμέτρου 20 χιλιομέτρων περίπου, με τη Γη είναι 1 προς 10.000.