Πολιτισμός

Περιπλάνηση στην ιστορία της Σκιάθου ανά τους αιώνες

Το νέο βιβλίο της Κατερίνας Κουρκούμπα-Δελακουβία ξεδιπλώνει την πλούσια και συνάμα σαγηνευτική ιστορία της Σκιάθου. Για τη συνταξιούχο, πλέον φιλόλογο από την Αγία Τριάδα Ιωλκού, το πανέμορφο νησί των Βορείων Σποράδων αποτελεί πολλά χρόνια τώρα τη δεύτερη πατρίδα της. Το βιβλίο με τίτλο «Η Σκιάθος από την προϊστορία στον 21ο αιώνα (Με αδημοσίευτα έγγραφα της Κοινότητας του Κάστρου)», είναι μια εξαιρετική αναδρομή στο παρελθόν της Σκιάθου, στην οποία γίνεται αναφορά των σημαντικότερων γεγονότων και των πρωταγωνιστών τους ανά τους αιώνες.

Η συγγραφέας επιδόθηκε στην ενδελεχή έρευνα της ιστορικής πορείας του νησιού για πολύ καιρό. Το αποτέλεσμα βέβαια τη δικαιώνει. Άφησε παρακαταθήκη ένα έργο που θα πρέπει να βρίσκεται στα χέρια κάθε Σκιαθίτη, που επιθυμεί να μάθει περισσότερα πράγματα για την ιστορία του τόπου του.
Η κ. Κουρκούμπα-Δελακουβία οδηγήθηκε στη συγγραφή του βιβλίου αξιοποιώντας μία πληθώρα πηγών, τόσο από την Ελλάδα, όσο και από το εξωτερικό, γνωρίζοντας καλά εκ των προτέρων ότι μόνο κατ’ αυτόν τον τρόπο μπορούσε να αποδώσει όσο το δυνατόν καλύτερα το ιστορικό πλαίσιο που κινήθηκε, φέρνοντας στο φως μέχρι και αδημοσίευτα έγγραφα της Κοινότητας του Κάστρου, ενός φρουρίου που αποτέλεσε τη μεσαιωνική πρωτεύουσα του νησιού στα βορεινά και μοιάζει να… κρέμεται πάνω από τη θάλασσα.
Η τελική μορφή του δεύτερου βιβλίου που έχει 326 σελίδες, αποδόθηκε με την επεξεργασία μεγάλου όγκου πληροφοριών. Ιστορικά έγγραφα, φωτογραφίες, σπάνια βιβλία, ακόμη και αποκόμματα εφημερίδων και περιοδικών χρησίμευσαν στη συγγραφέα, η οποία με πραγματική ευλάβεια μελέτησε τα σπάνια ντοκουμέντα που συνθέτουν την ιστορική κληρονομιά της Σκιάθου. Στην κατοχή της περιήλθαν έγγραφα ακόμη και από τη μακρινή Ρωσία και πιο συγκεκριμένα από το Ρωσικό Πολεμικό Ναυτικό Μουσείο της Αγίας Πετρούπολης, που συνέβαλε καθοριστικά στην έκβαση της έρευνας της κ. Κουρκούμπα-Δελακουβία.

Άποψη του παλιού λιμανιού της Σκιάθου, που φέρνει στη θύμηση της συγγραφέα τον στίχο «Σαν τα δελφίνια μπρος απ’ σκιαθίτικα καΐκια» από τη «Ρωμιοσύνη» του Γιάννη Ρίτσου

Ανέτρεξε επίσης σε μεγάλες βιβλιοθήκες, όπως της Ακαδημίας Αθηνών, της Βουλής των Ελλήνων και της Εθνικής Βιβλιοθήκης, αλλά και στα Γενικά Αρχεία του Κράτους, όπου διασώζονται αυθεντικά έγγραφα προηγούμενων αιώνων. Εξίσου ενδιαφέροντα στοιχεία άντλησε και από τις περιγραφές των δύο σπουδαίων Σκιαθιτών συγγραφέων, του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη και του Αλέξανδρου Μωραϊτίδη, οι οποίοι μέσα από το αθάνατο λογοτεχνικό έργο τους «ζωντάνεψαν» την καθημερινή ζωή των κατοίκων του νησιού στις αρχές του περασμένου αιώνα.

Το εξώφυλλο του δεύτερου βιβλίου που εξέδωσε πριν από λίγους μήνες η Κατερίνα Κουρκούμπα-Δελακουβία

Η εργασία «Η Σκιάθος, από την προϊστορία στον 21ο αιώνα» είναι η δεύτερη συγγραφική απόπειρα της φιλίστορος πρώην διευθύντριας του Γυμνασίου Σκιάθου. Θυμίζουμε πως το 2010 η Κατερίνα Κουρκούμπα-Δελακουβία είχε κυκλοφορήσει το βιβλίο «Η Σκιάθος στα χρόνια της θύελλας», στο οποίο κατέγραψε την περίοδο της Κατοχής και της Αντίστασης κατά των Ιταλών και των Γερμανών στο νησί του Παπαδιαμάντη, αλλά και την ευρύτερη περιοχή των Βορείων Σποράδων. Το βιβλίο εκείνο κυκλοφόρησε σε δεύτερη έκδοση, δείγμα της αποδοχής που είχε από τους αναγνώστες για την ταραγμένη περίοδο που μελέτησε, αξιοποιώντας σε μεγάλο βαθμό τις ζωντανές μαρτυρίες που συγκέντρωσε από κατοίκους του νησιού.

Από τον Ξέρξη στο σήμερα
Η ταξινόμηση της ύλης ακολουθεί χρονολογική σειρά. Με δεδομένο ότι το νησί της Σκιάθου κατοικείται ήδη από τα προϊστορικά ακόμη χρόνια, η Κατερίνα Κουρκούμπα-Δελακουβία κάλυψε με γλαφυρό τρόπο το μακραίωνο ταξίδι του ευλογημένου ετούτου τόπου στον χρόνο. Ιδιαίτερη μνεία έκανε για το πέρασμα του στόλου του Ξέρξη από την περιοχή. Το 480 π.Χ. ο Πέρσης βασιλιάς έχτισε ένα αλεώριο, δηλαδή ένα ψηλό πύργο, στον ύφαλο Μύρμηκα στον δίαυλο της Σκιάθου και αποτελεί το αρχαιότερο κτίσμα για την ασφάλεια της ναυσιπλοΐας στον κόσμο (κατασκευάστηκε 2,5 αιώνες πριν τον φάρο της Αλεξάνδρειας). Η συγγραφέας αναφέρει την ανέλκυση των ογκόλιθων από δύτες του Πολεμικού Ναυτικού πριν από 90 χρόνια ακριβώς και σήμερα κοσμούν το κτίριο της Ναυτικής Διοίκησης Αιγαίου.
Στη συνέχεια γίνεται αναφορά για την ελληνιστική-ρωμαϊκή εποχή, τη Βυζαντινή περίοδο, την Ενετοκρατία, τα δεινά από την πειρατεία, τη σκλαβιά από τους Τούρκους, καθώς και τη συμβολή των Σκιαθιτών στην Ελληνική Επανάσταση του 1821 με τη συγκρότηση αξιόμαχου στόλου, που απέφερε και την απελευθέρωση του νησιού (αποτέλεσε τμήμα του πρώτου ελληνικού κράτους).
Μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζει επίσης η καταγραφή των γεγονότων που συγκλόνισαν τη Σκιάθο κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Έπειτα από την είσοδο των Γερμανών στην Ελλάδα, η Σκιάθος αποτέλεσε σημαντικό κέντρο διαφυγής προς τη Μέση Ανατολή. Βρετανοί, Αυστραλοί και Νεοζηλανδοί στρατιώτες, Εβραίοι, αλλά και Έλληνες αντιστασιακοί, κοντά στους 2.000 ανθρώπους σώθηκαν χάρη στην αυτοθυσία των Σκιαθιτών. Η κ. Κουρκούμπα-Δελακουβία «φώτισε» με μεγάλη ευαισθησία την εποχή εκείνη, προβάλλοντας το αντιστασιακό κίνημα που αναπτύχθηκε και τη συνεισφορά των κατοίκων της Σκιάθου στον απελευθερωτικό αγώνα των ανταρτών του ΕΛΑΣ.
Στις τελευταίες σελίδες του πονήματος μπορεί επίσης κάποιος να διαβάσει για τη ζωή στο νησί, αλλά και τη μεγάλη παράδοση που δημιούργησαν οι καραβομαραγκοί των ξακουστών ταρσανάδων της Σκιάθου, αποτυπώνοντας μία καθημερινότητα που έσβησε, εξαιτίας της «έκρηξης» της τουριστικής ανάπτυξης που σημειώθηκε τις τελευταίες δεκαετίες.

* Στη Σκιάθο το βιβλίο διατίθεται σε όλα τα βιβλιοπωλεία του νησιού, ενώ στον Βόλο πωλείται στο βιβλιοπωλείο «Κλου» (Αντωνοπούλου 15 και Ιάσονος).

Προηγούμενο ΆρθροΕπόμενο Άρθρο
Μοιραστείτε το