Πελαγία Αρβύθη: Η ελληνική γλώσσα διαμόρφωσε την ιστορία του πολιτισμού και τις ανθρώπινες σκέψεις

Βιογραφικό

Η Πελαγία Αρβύθη γεννήθηκε και κατοικεί στα Τρίκαλα Θεσσαλίας. Είναι απόφοιτη του Τμήματος της Ελληνικής Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Ασχολείται με τη διδασκαλία αγγλικών και γαλλικών για περισσότερο από δεκαπέντε χρόνια, κυρίως με ιδιαίτερα μαθήματα σε παιδιά και ενήλικες. Μιλάει επίσης και ιταλικά. Έχει παρακολουθήσει τα επιμορφωτικά σεμινάρια «Διδασκαλία της ελληνικής ως δεύτερης / ξένης γλώσσας» από το Πανεπιστήμιο του Αιγαίου, «Επιμέλεια και διόρθωση κειμένων» από το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, καθώς και πληθώρα σεμιναρίων σχετικά με τις ξένες γλώσσες.

Έχει γράψει μια παιδική ποιητική συλλογή με τίτλο Νηρηίδες και έχουν κυκλοφορήσει από τις Εκδόσεις Πηγή, ενώ είναι και δημιουργός της ιστοσελίδας ellinikaonline.gr, που στοχεύει στην εκμάθηση ελληνικών. Επίσης συνέβαλε στη δημιουργία του Ξενόγλωσσου Τμήματος στον Πολιτιστικό Οργανισμό της πόλης της.

Τον Σεπτέμβριο του 2021 η συμμετοχή της στον διαπανεπιστημιακό διαγωνισμό «ΕΝΝOVATION 2021» προκρίθηκε στη 2η φάση του διαγωνισμού για την ιδέα της δημιουργίας ενός Κέντρου Πολιτισμού που θα επικεντρώνεται στο πνευματικό έργο του Οδυσσέα Ελύτη, αλλά ταυτόχρονα να αποτελέσει και μια δημιουργική πνευματική εστία καλλιεργώντας τη φιλαναγνωσία και τη φιλομάθεια στο ευρύ κοινό.

Συνέντευξη Χαριτίνη Μαλισσόβα

«Νηρηίδες»,ο τίτλος της ποιητικής συλλογής που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πηγή και απευθύνεται σε παιδιά. Θα μας δώσετε κάποια στοιχεία του βιβλίου;

Οι Νηρηίδες είναι μια ποιητική συλλογή για παιδιά προσχολικής και σχολικής ηλικίας. Τα θέματα αντλούνται από την καθημερινότητα του παιδιού, όπως η οικογένεια, το σχολείο, η φιλία, αλλά και μέσα από τον κοινωνικό περίγυρο, όπως επίσης και θέματα ευρύτερου ενδιαφέροντος δοσμένα μέσα από την παιδική ματιά.

Σκοπός είναι τα ποιήματα να ψυχαγωγήσουν, να συγκινήσουν και να αποτελέσουν κάποια από αυτά τροφή για τη σκέψη του παιδιού.

Ο τίτλος Νηρηίδες επιλέχθηκε διότι αποτελεί ένα αγαπημένο μου κομμάτι από τη μυθολογία και ταυτόχρονα να αποτελέσει έναυσμα για τα παιδιά, ώστε με απλό και κατανοητό τρόπο ο γονέας ή ο εκπαιδευτικός να κάνει αντικείμενο προσοχής και ενδιαφέροντος τον πλούτο της ελληνικής μυθολογίας.

Τι σας έδωσε την ώθηση να γράψετε ένα βιβλίο με ποίηση και μάλιστα για παιδιά;

Η ποίηση όπως και όλες οι άλλες τέχνες είναι πηγή χαράς, ψυχαγωγίας και ενεργοποίηση του νοητικού πεδίου. Λίγοι όμως γνωρίζουν πως τα παιδιά έχουν έμφυτη αγάπη για την ποίηση, καθώς στον δικό τους κόσμο μπορεί να συνυπάρχει μαζί με άλλες δραστηριότητες, καλλιεργώντας τη μουσικότητα και τον ρυθμό στη ζωή τους.

Τα παιδιά έρχονται από πολύ νωρίς σε επαφή με την ποίηση, αφού τα νανουρίσματα και τα ταχταρίσματα αποτελούν κομμάτι της. Η ποίηση, και δη η παιδική, δεν χωράει στα «πρέπει». Ούτε λειτουργεί με κανόνες και ανάλυση δομών.

Η ποίηση υπάρχει για να αφυπνίσει, να συγκινήσει, να διδάξει, να καλλιεργήσει. Ένας στίχος ή μια στροφή μπορεί να κάνει ένα παιδί να κλάψει, να γελάσει, να σκεφτεί.

Το ποίημα δεν είναι ένας γρίφος που πρέπει να λυθεί. Αντίθετα δίνει ανάσα ελευθερίας στην κρίση και στη σκέψη του παιδιού, καθώς πολλά πράγματα και έννοιες ξεδιπλώνονται μέσα από έναν στίχο.

Ας διαβάσουμε μαζί με τα παιδιά μας κι ας ανακαλύψουμε την κρυμμένη δύναμη της ποίησης και την ομορφιά της ύπαρξής της!

Με ένα ποίημα αγκαλιά, γεμάτο τρυφερότητα: μέσα από τους εξής στίχους:

Θέλω να σου φέρω

ένα περιβολάκι

ζωγραφισμένο με λουλουδόσκονη

πάνω στο φτερό μιας

πεταλούδας

για να σεργιανάει το

γαλανό όνειρό σου.

Γ. Ρίτσος

Στο βιογραφικό σας διαβάζουμε πως σπουδάσατε ελληνική φιλολογία, έχετε παρακολουθήσει πρόγραμμα μετάφρασης από τα γαλλικά στα ελληνικά, έχετε ολοκληρώσει το πρόγραμμα επιμόρφωσης «Επιμέλεια και Διόρθωση Κειμένων» από το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, έχετε συμβάλει στη δημιουργία του ξενόγλωσσου τμήματος της βιβλιοθήκης του Πολιτιστικού Οργανισμού της πόλης των Τρικάλων, ενώ παράλληλα διατηρείτε την ιστοσελίδα ellinikaonline. Πόσο σημαντική θεωρείτε τη διάδοση και διατήρηση της ελληνικής γλώσσας;

Η αξία της ελληνικής γλώσσας είναι ανεκτίμητη, καθώς μιλιέται εδώ και 40 αιώνες. Ο ελληνικός πολιτισμός, ήθη, έθιμα και παραδόσεις συναντάται σε πολλές μεσογειακές και ασιατικές χώρες.

Έννοιες όπως δημοκρατία, ελευθερία, δικαιοσύνη, θέατρο, επιστήμες, αλλά και τόσες άλλες είναι απότοκος της ελληνικής γλώσσας. Οι περισσότερες γλώσσες έχουν στο λεξιλόγιό τους χιλιάδες ελληνικές λέξεις.

Η ελληνική γλώσσα διαμόρφωσε την ιστορία του ανθρώπινου πολιτισμού και τις ανθρώπινες σκέψεις. Όλα τα παραπάνω απεικονίζουν ολοφάνερα τη σπουδαιότητά της, και ως εκ τούτου κρίνεται απαραίτητη η διατήρησή της.

Όσο για την ομορφιά, την ευλυγισία, τη μουσικότητα της ελληνικής γλώσσας αποδίδεται εύστοχα με τους εξής στίχους του Οδυσσέα Ελύτη: Άλλο πράγμα η αγάπη και άλλο ο έρωτας.

Άλλο η επιθυμία και άλλο η λαχτάρα.

Άλλο η πίκρα και άλλο το μαράζι. Άλλο τα σπλάχνα κι άλλο τα σωθικά.

Το τελευταίο διάστημα ασχολείστε με τη δημιουργία ενός κέντρου πολιτισμού. Πώς ξεκίνησε η σκέψη και ποια ήταν η αφορμή για τη δημιουργία του;

Πρόκειται για ένα εγχείρημα όπου έχει έρθει το πλήρωμα του χρόνου να ξεκινήσει να παίρνει σάρκα και οστά.

Σαν σκέψη και επιθυμία προϋπήρχε αρκετά χρόνια πριν και τελικά το εναρκτήριο λάκτισμα που πυροδότησε περισσότερο αυτή την επιθυμία ήταν η συμμετοχή μου σε έναν διαπανεπιστημιακό διαγωνισμό «innovation 2021» που καλούσε τους διαγωνιζόμενους να συμμετέχουν με μια ιδέα τους σε ένα ευρύ πεδίο θεματικών, όπως τεχνολογία, περιβάλλον, πολιτισμό.

Η δική μου συμμετοχή προκρίθηκε στη 2η φάση του διαγωνισμού, αλλά λόγω αστάθμητων παραγόντων δεν ευδοκίμησε η συνέχεια της συμμετοχής αυτής.

Αφορμή φυσικά για το όλο αυτό εγχείρημα είναι πρωτίστως η αγάπη μου για τα ελληνικά γράμματα.

Σε ποιο στάδιο βρίσκεται η υλοποίησή του;

Βρίσκεται σε αρχικό στάδιο, με την έννοια ότι έχει βρει αποδέκτες που μοιράζονται μαζί μου την ίδια αγάπη και μεράκι για τη λογοτεχνία και τον ελληνικό πολιτισμό. Εξάλλου τέτοιου είδους project για να ορθοποδήσουν δεν γίνεται να στηριχτούν αποκλειστικά στη μονάδα, αλλά είναι χρήσιμη και η συλλογική προσπάθεια. Με άλλα λόγια το εγώ γίνεται εμείς για το καλύτερο αποτέλεσμα.

Το εγχείρημά σας στηρίζεται από ανθρώπους του πνεύματος. Θέλετε να μας πείτε;

Είμαι χαρούμενη, διότι ύστερα από προσπάθειες αρκετών μηνών η όλη ιδέα έχει τη στήριξη ανθρώπων που πραγματικά αγαπούν και νοιάζονται για τα ελληνικά γράμματα αληθινά και ουσιαστικά. Η κ. Ιουλίτα Ηλιοπούλου ανταποκρίθηκε θετικά, καθώς επίσης μπορώ να αναφερθώ και στην εκδήλωση ενδιαφέροντος από κάποιους καθηγητές πανεπιστημίου συναφείς με τον κλάδο της φιλολογίας. Ευχαριστώ θερμά κι εσάς κυρία Μαλισσόβα για τη συνέντευξή μας που βοηθά να γίνει γνωστό το εγχείρημά μου.

Θέλετε να μας πείτε και γιατί επιθυμείτε να αφιερώσετε το κέντρο πολιτισμού στον Οδυσσέα Ελύτη;

Πέρα από το γεγονός πως είναι ο αγαπημένος μου ποιητής, έχουν γραφτεί τόσα πράγματα για τον κορυφαίο αυτόν νομπελίστα ποιητή μας, όπως η αναφορά του στο αξιόλογο και αξιοζήλευτο ποιητικό του έργο και όχι μόνο, στην τεχνική του αρτιότητα, στην πολυσημία των λέξεων και τόσα άλλα.

Αλλά δεν στέκομαι μόνο εκεί. Προσωπικά, η εκθαμβωτική ομορφιά των λέξεων που με σαστίζει, όταν οι λέξεις που δημιουργούν προτάσεις και οι προτάσεις εικόνες εγείρουν το συναίσθημα στον υπέρτατο βαθμό, όπως για παράδειγμα το συγκλονιστικό Μονόγραμμα του Ελύτη όπου οι λέξεις βρίσκουν την πιο ακριβή τους θέση και μαγεύουν τον αναγνώστη.

Πού θα βρίσκεται το κέντρο πολιτισμού και ποιους θα αφορά;

Η αρχική σκέψη είναι να γίνει σε ιδιόκτητο χώρο λίγα χιλιόμετρα έξω από τα Τρίκαλα. Ενδέχεται και η πιθανή συνεργασία να στεγαστεί σε κάποια εκπαιδευτική δομή ή δήμο, ύστερα βέβαια από έναν γόνιμο διάλογο για το καλύτερο αποτέλεσμα.

Το κέντρο πολιτισμού θα αφορά όλους εκείνους που είναι μυημένοι στη λογοτεχνία και τα ελληνικά γράμματα, αλλά και εκείνους που δεν γνωρίζουν και θέλουν να έρθουν σε επαφή με τον ελληνικό πολιτισμό ανεξαρτήτως ηλικίας και μορφωτικού επιπέδου, μέσα από ποικίλες δράσεις που θα προσφέρει.

Ποιες είναι οι προσδοκίες σας από τη δημιουργία του Κέντρου Ελληνικού Πολιτισμού;

Από τη σύλληψή του το Κέντρο Ελληνικού Πολιτισμού είναι σχεδιασμένο για τους εξής λόγους: Να είναι προσβάσιμο και δωρεάν για το ευρύ κοινό. Να καλλιεργήσει τη φιλαναγνωσία και κυρίως την επαφή του επισκέπτη με το σύνολο της λογοτεχνικής παραγωγής από τον 19ο αιώνα ώς τις μέρες μας. Να αλληλεπιδρά με εκπαιδευτικές ή μη κοινότητες της Ελλάδας ή του εξωτερικού μέσα από πλήθος προγραμμάτων και εκπαιδευτικών δράσεων. Να παρουσιάσει τα έργα νέων δημιουργών τόσο στην πεζογραφία όσο και στην ποίηση. Να υλοποιήσει εκδηλώσεις π.χ. Παγκόσμια Μέρα της Ελληνικής Γλώσσας, καθώς και ομιλίες -παρουσιάσεις ανθρώπων των γραμμάτων και των τεχνών. Να ενισχύσει την εκμάθηση των ελληνικών αφενός και αφετέρου να έρθει το ευρύ κοινό σε μια πρώτη επαφή με τα αρχαία ελληνικά. Να υλοποιήσει μαθήματα δημιουργικής γραφής, είτε διά ζώσης είτε εξ’ απόστάσεως. Τέλος, αλλά όχι λιγότερο σημαντική προσδοκία, αποτελεί η εκμάθηση γραφής και ανάγνωσης σε άτομα αναλφάβητα ή που γνωρίζουν ελάχιστα να διαβάζουν και να γράφουν.