Πολιτισμός

Πασχαλία Τραυλού: Αν ο κόσμος διέθετε εντιμότητα και ειλικρίνεια, η γη θα ήταν παράδεισος

Ένα τρίτομο έργο, «Η ελεγεία της στάχτης», η συγγραφή του οποίου ξεκίνησε το 2011 και ολοκληρώθηκε πρόσφατα, με την έκδοση του τελευταίου τόμου, είναι η αφορμή της συνομιλίας μας με τη συγγραφέα Πασχαλία Τραυλού. Οι Άγγελοι από Στάχτες, μετά από τα βιβλία Θεοί από Στάχτες και Άνθρωποι από Στάχτες (εκδ. Διόπτρα) μπορεί να θεωρηθεί ως μια καταγραφή, αλλά και κραυγή κατά του ναζιστικού ρατσισμού, καθώς και των θλιβερών και επικίνδυνων προεκτάσεών του.

Το βιβλίο σας «Άγγελοι από Στάχτες» ολοκληρώνει μια Τριλογία βιβλίων σας…
Πράγματι, είμαι βαθιά συγκινημένη που αυτό το συγγραφικό μου εγχείρημα ολοκληρώθηκε. Είναι ένα έργο που άρχισε να δημιουργείται το 2011 και τελείωσε πρόσφατα, καθώς και μυθοπλαστικά και από άποψη έρευνας απαιτούσε ιδιαίτερο κόπο. Οι τίτλοι αντίστοιχα των τριών τόμων της σηματοδοτούν και την πυρηνική ιδέα καθενός: Το πρώτο, θεοί από στάχτη αναδεικνύει το φαινόμενο του κοινωνικού και εθνικού ρατσισμού στη Θεσσαλονίκη του 2014 όπου συνυπήρχαν το εβραϊκό, το ελληνικό και το προσφυγικό στοιχείο με κύριο συγκρουσιακό άξονα τις θρησκείες. Το δεύτερο βιβλίο «Άνθρωποι από στάχτη» αναφέρεται στα συγκλονιστικά γεγονότα του Ολοκαυτώματος και του ναζιστικού ρατσισμού και το τρίτο «Άγγελοι από στάχτη» αναφέρεται στον νεοναζισμό και στις προεκτάσεις εκείνων των γεγονότων στις επόμενες γενιές των αρχικών ηρώων.

Πώς ξεκινήσατε να γράφετε αυτά τα βιβλία; Ποια ήταν η αφορμή;
Δεν έχω καμία σχέση με το εβραϊκό στοιχείο, πέρα από εκείνη του ανθρώπου που συγκλονίζεται από μια αφόρητη αδικία. Δεν μπορώ να εξηγήσω ακόμη για ποιο λόγο από το 2011 διαβάζω ακατάπαυστα ό,τι έχει να κάνει με τις διώξεις του Εβραϊκού στοιχείου και το Ολοκαύτωμα. Ταυτόχρονα παρακολουθούσα κινηματογραφικές ταινίες για το ίδιο θέμα ενώ τα κύματα προσφύγων και μεταναστών στην Ελλάδα προσφάτως, ο ρατσισμός και η επιφυλακτικότητα με τα οποία αντιμετωπίστηκαν και οι εικόνες τους μέσα στις λάσπες που μου υπενθύμισαν ασπρόμαυρες φωτογραφίες προσφύγων της Μικρασίας το 1914 και το 1922, συνωστίστηκαν στο μυαλό μου. Κατέληξα πως εκείνο που με συγκλονίζει είναι ο ρατσισμός σε κάθε του έκφανση, η προκατάληψη, η επιφυλακτικότητα και κατ’ επέκταση ο ναζισμός και ο νεοναζισμός. Τέλος, αποτελούσε πάντα κρυφή μου επιθυμία να δημιουργήσω ήρωες υπερρεαλιστικούς και η συγκεκριμένη θεματική μου πρόσφερε αυτό το ερέθισμα και την επαρκή αιτιολόγηση της ύπαρξής τους στο συγκεκριμένο μυθιστόρημα.

Ήταν ιδιαίτερα χρονοβόρα η διαδικασία της ολοκλήρωσης των βιβλίων;
Όπως προείπα, η συγγραφή, η έρευνα και η μελέτη διήρκησαν από το 2011 έως πρόσφατα. Αξίζει να σημειωθεί ότι τον τρίτο τόμο τον έσβησα και τον έγραψα περισσότερες από 10 φορές, με στόχο την αληθοφάνεια. Οι υπερρεαλιστικοί μου ήρωες απαιτούσαν λεπτούς λεκτικούς και όχι μόνο χειρισμούς, ενώ και δομικά χρειάστηκε να κάνω πολλές ανακατατάξεις στο κείμενο.

Αλήθεια, διαβάζονται ως συνέχεια ή η μυθοπλασία του καθενός είναι αυτοτελής;
Ο πρώτος και ο δεύτερος τόμος είναι αλληλένδετοι για να έχει ο αναγνώστης σφαιρική εικόνα, συνοχή και αλληλουχία γεγονότων. Ο τρίτος τόμος όμως σε γενικές γραμμές θα μπορούσε να διαβαστεί και αυτόνομα.

Θεοί, άνθρωποι και τέλος άγγελοι, όλα στις στάχτες. Γιατί;
Γιατί η διχόνοια κορνιορτοποιεί ψυχές. Γιατί η στάχτη δεν μπορεί παρά να είναι ο συμβολισμός του ναζιστικού ολοκαυτώματος, γιατί ο πόλεμος εξαφανίζει ανθρώπους, θεούς και αγγέλους στο χωνευτήρι των συμφερόντων. Και γιατί από τότε που επισκέφτηκα το Άουσβιτς, όταν ακούω τη λέξη ολοκαύτωμα μόνο η στάχτη έρχεται στο μυαλό μου.

Διαβάζοντας τους Αγγέλους, έχω την αίσθηση της περιδιάβασης σε ένα θρίλερ, ψυχολογικό κυρίως…
Πράγματι. Πέρα από τη μυθοπλαστική πτυχή του έργου συγγραφικά η τριλογία μου έχει μια τεχνική ιδιαιτερότητα. Ο πρώτος τόμος βαδίζει στα χνάρια του ηθογραφικού μυθιστορήματος, καθώς αποτελεί μια πινακοθήκη χαρακτήρων, ο δεύτερος ακολουθεί το ύφος της μυθιστορίας και του μυθιστορήματος ιστορικής περιπέτειας και το τρίτο, «κλέβει» υποσυνείδητα τεχνικές του νορβηγικού μυθιστορήματος και του γκόθικ με τη συμμετοχή και υπερρεαλιστικών ηρώων, αλλά και μιας παράλληλης εξωτερικής και εσωτερικής δράσης με άξονα ένα μυστήριο. Θα έλεγα πως η εσωτερική δράση συμβαδίζει με την εξωτερική και «ταιριάζει» με την ιδιοσυγκρασία των αλλοεθνών κατά βάση ηρώων μου.

Ποια στοιχεία πιστεύετε ότι πρέπει να διαθέτει ένα βιβλίο για να κρατά αμείωτο το ενδιαφέρον των αναγνωστών;
Δεν γνωρίζω τη συνταγή δυστυχώς. Νομίζω όμως ότι η ειλικρίνεια, η δουλειά και η εντιμότητα του συγγραφέα στη διαχείριση του θέματος με το οποίο καταπιάνεται είναι η καλύτερη εγγύηση.

Ποια αξία θεωρείτε αδιαπραγμάτευτη;
Την εντιμότητα και την ειλικρίνεια. Νομίζω ότι αν ο κόσμος διέθετε αυτές τις δύο αρετές, η γη θα ήταν παράδεισος. Τα ψέματα ας παραμείνουν εργαλεία στη διάθεση των συγγραφέων για να εκφράζουν τις ανώτερες αλήθειες.

Τι είναι ευτυχία για εσάς;
Στιγμές. Η ολοκλήρωση ενός βιβλίου, μια βόλτα με μια γόνδολα, η θέαση ενός σαντορινιώτικου ηλιοβασιλέματος, το άκουσα μιας θελκτικής μελωδίας. Ό,τι έχει να κάνει με αγνή ανθρώπινη επαφή και με παρακαταθήκη θετικών εμπειριών τις οποίες μοιράζομαι με τα αγαπημένα μου πρόσωπα.

Ολοκληρώνοντας την Τριλογία, θέλετε να αποστασιοποιηθείτε από τη συγγραφή ή ετοιμάζετε κάτι νέο;
Είναι επιβεβλημένη ανάγκη να αποστασιοποιηθώ, να μελετήσω και να ερωτευτώ ένα νέο θέμα για να μπορέσω να προσφέρω στους αναγνώστες μου κάτι φρέσκο. Είπαμε: Εντιμότητα…

Συνέντευξη
Χαριτίνη Μαλισσόβα

Προηγούμενο ΆρθροΕπόμενο Άρθρο
Μοιραστείτε το