Αύριο Δευτέρα 9 Αυγούστου, στις 21.00, στο προαύλιο του ιερού ναού Μεταμορφώσεως Ζαγοράς, πραγματοποιείται η παρουσίαση σε μορφή αναλογίου της νουβέλας του Θωμά Κοροβίνη «Ολίγη μπέσα, ωρέ μπράτιμε – Η τελευταία ώρα του Οδυσσέα Ανδρούτσου», ένα έργο που εκδόθηκε το 2019 από τις εκδόσεις ΑΓΡΑ.
Ο Θωμάς Κοροβίνης διαβάζει χαρακτηριστικά αποσπάσματα. Συμμετέχει με το κλαρίνο του ο Τριαντάφυλλος Καουνάς. Προλογίζουν η φιλόλογος – κριτικός λογοτεχνίας Εύη Κουτρουμπάκη και η συγγραφέας – δημοσιογράφος Έλενα Χουζούρη.
Πληροφορίες για το πεζογράφημα: Μετά από συστηματική μελέτη της βιβλιογραφίας σχετικά με την προσωπικότητα και την εποχή της δράσης και του κατατρεγμού του Οδυσσέα Ανδρούτσου, ενός από τους κορυφαίους στρατηγούς της Παλιγγενεσίας, ο συγγραφέας, εμπνευσμένος από την πιο συγκλονιστική εποχή του βίου του, τον παρουσιάζει σε μια φανταστική δημόσια εξομολόγηση, την τελευταία ώρα της ζωής του, στη φυλακή της Ακρόπολης. Οξυδερκής, με καλλιεργημένη σκέψη και υψηλή στρατηγική και διπλωματική διάνοια, γνώστης τεσσάρων γλωσσών, ο εμβληματικός για τον Αγώνα οπλαρχηγός μιλά σε απλή γλώσσα, ανάμεικτη με πολλά λόγια και λαϊκά στοιχεία και δάνεια από την τουρκική, την αλβανική και την ιταλική.
Αναλύοντας ο ίδιος τα θετικά και τα αρνητικά του χαρακτήρα του, τις πτυχές της ιδιοσυγκρασιακής του μοναδικότητας, τις αφορμές και τις επιδιώξεις των ανταγωνιστών και των διωκτών του, με λόγο μουσκεμένο απ’ τη στυφή γεύση της προδοσίας, ο Ανδρούτσος επιζητεί την αυτοδικαίωσή του απαντώντας στα βασικά ερωτήματα που αιωρούνται ακόμη, δύο αιώνες αργότερα, παρά την ιστορική αποκατάσταση της προσωπικότητας και του έργου του.
Ίσως η πιο πολυσύνθετη, εκρηκτική και απρόβλεπτη ως προς τις αντιδράσεις της από τις κορυφαίες προσωπικότητες των τελευταίων προεπαναστατικών και των πρώτων χρόνων της Εθνεγερσίας να είναι αυτή του Οδυσσέα Ανδρούτσου. Ο βίος του, περιπετειώδης και ταραχώδης, τον έφερνε κάθε τόσο στο χείλος του γκρεμού. Η ανοιχτή σύγκρουσή του με τα συμφέροντα των κοτζαμπάσηδων και τις επιδιώξεις των πολιτικών, υπήρξε για τον ίδιο μοιραία. Απ’ όλους τους «αρχηγούς» του ’21 που δικάστηκαν, καταδικάστηκαν και φυλακίστηκαν, αυτός μόνο υπήρξε θύμα βασανιστικής δολοφονίας έπειτα από μια σειρά εξαπατήσεων, δολοπλοκιών, καταδιώξεων και αποτυχημένων σχεδίων για την εξόντωσή του, που τον εξανάγκασαν να καταφύγει εντέλει στο στρατόπεδο του μισητού του εχθρού. Η μπαμπεσιά, η προδοσία και η πιθανότατη εντολή για εκτέλεσή του από το πρωτοπαλίκαρό του, τον Γιάννη Γκούρα, ευνοούμενο των Κυβερνητικών, σημάδεψαν ως πράξεις απεχθέστατες και τους δύο και απέκτησαν διαστάσεις θρύλου.
Ο συγγραφέας ερεύνησε και μελέτησε εξαντλητικά τις πηγές και παραθέτει τον σχετικό βιβλιογραφικό κατάλογο στο τέλος του βιβλίου. Οι επιστολές του αναδεικνύουν έναν άνθρωπο πολυμήχανο, οξυδερκή, ριψοκίνδυνο, επαναστατημένο, ασυμβίβαστο, με στρατιωτικές ικανότητες, διπλωματική ευρηματικότητα και ιδιαίτερα ανεπτυγμένη διάνοια. Η χρήση των ελληνικών του δείχνει σχετική επάρκεια μα και σπουδή να εκφραστεί σε μια γλώσσα κάπως επίσημη με ύφος αρκετά λόγιο, αλλά με πρόσμειξη πολλών λαϊκών και ιδιωματικών στοιχείων. Μελετώντας την επιστολογραφία του και αντλώντας πληροφορίες σχετικά με το μορφωτικό του επίπεδο και τη γλωσσομάθειά του από τους πολλούς ερευνητές και ιστορικούς που έχουν ασχοληθεί με τη ζωή και τη δράση του, ο λογοτέχνης «έπλασε» μια γλώσσα μεικτή, ανάμεσα στη γραπτή και την προφορική, με αρκετά δάνεια από τις τρεις «ξένες» γλώσσες που χειριζόταν, την τουρκική, την αλβανική και την ιταλική. Το ύφος του είναι εξομολογητικό, καταγγελτικό και αποκαλυπτικό τόσο για την εποχή, τα γεγονότα, τις διαμάχες, τους χαρακτήρες εχθρών και φίλων, την αμφίθυμη στάση των περισσότερων επαναστατών ανάμεσα σε μια αδιαμόρφωτη ακόμη εθνική συνείδηση και την ιδιοτέλεια, όσο και για τη διαδρομή, την ιδεολογία, την ιδιοσυγκρασία, τον χαρακτήρα, τα πάθη, τις αρετές και τα ελαττώματα του ίδιου. Ο Θωμάς Κοροβίνης προσπάθησε να του δώσει πνοή, να μιλάει ολοζώντανα και σταράτα, σα να βρίσκεται μπροστά μας, σα να απευθύνεται στους οικείους και τους διώκτες του, τους συγκαιρινούς του και τους σημερινούς, την πιο κρίσιμη ώρα του βίου του, τη στερνή, καθώς αντικρίζει τους φύλακές του στο φρούριο της Ακρόπολης να τον πλησιάζουν για να τον εξοντώσουν.
Ο Θωμάς Κοροβίνης γεννήθηκε το 1953 στη Νέα Μηχανιώνα Θεσσαλονίκης. Φιλόλογος, απόφοιτος του Α.Π.Θ. Από το 1988 μέχρι το 1996 υπηρέτησε στο Ζάππειο και το Κεντρικό Παρθεναγωγείο της Κωνσταντινούπολης, από το 2002 μέχρι το 2010 σε διαπολιτισμικά σχολεία της Θεσσαλονίκης. Συνταξιούχος εκπαιδευτικός. Είναι μέλος της Εταιρείας Συγγραφέων, της Εταιρείας Λογοτεχνών Θεσσαλονίκης και του Κύκλου Ποιητών. Είναι συνθέτης, στιχουργός και ερμηνευτής λαϊκών τραγουδιών. Το 1995 βραβεύτηκε με το Α’ βραβείο λαογνωσίας Αμπντί Ιπεκτσί.
Συγγραφικό έργο
Τουρκικές παροιμίες, Διαγώνιος 1986 – Άγρα 1988.
Γιουνούς Εμρέ – Καρατζαογλάν (μετάφραση & απαγγελία) κασέτα αρ.4, Διαγώνιος 1987.
Οι Ασίκηδες – Εισαγωγή και ανθολογία της τουρκικής λαϊκής ποίησης από τον 13ο αι. μέχρι σήμερα, Εξάντας 1992 – Άγρα 2003.
Μπακή – Νεντήμ (μετάφραση και απαγγελία), κασέτα αρ.9, Διαγώνιος 1994.
Ο Τσακιτζής του Γιασάρ Κεμάλ (εισαγωγή, μετάφραση, σχόλια), Άγρα 1994.
Κανάλ Ντ’ Αμούρ, αφήγημα για το ερωτικό περιθώριο της Θεσσαλονίκης του’ 80, Άγρα 1996. – Θεατρική παράσταση «Σεχραζάτ», σκηνοθεσία Παύλου Δανελάτου 2015.
Τα πρόσωπα της Σωτηρίας Μπέλλου, Ελευθεροτυπία (Τεγόπουλος – Μανιατέας) 1997.
Φαχισέ Τσίκα, αφήγημα, Άγρα 1998 – Θεατρική παράσταση «Φαχισέ Τσίκα», σκηνοθεσία Ρέϊνα Εσκενάζυ, μονόλογος με τη Νικολέτα Βλαβιανού, 2018-2019.
Σκανδαλιστικές και βωμολοχικές ελληνικές παροιμίες, Άγρα 1998. Κωνσταντινούπολη – Λογοτεχνική ανθολογία – Εξήντα κείμενα για την Πόλη (επιμέλεια – ανθολόγηση), Ιανός 2000.
Τούρκοι ποιητές υμνούν την Κωνσταντινούπολη (εισαγωγή – μετάφραση – ανθολογία), Οδός Πανός 2000.
Ο Μάρκος στο χαρέμι – Ο Βαμβακάρης στο θέατρο σκιών, έργο για το θέατρο και το θέατρο σκιών, Νησίδες 2002.
Το χτικιό της Άνω Τούμπας, αφήγημα, Ιανός 2003.
Τρία ζεϊμπέκικα και ένα ποίημα για τον Γιώργο Κούδα, Ιανός 2004.
Οι Ζεϊμπέκοι της Μικράς Ασίας, ιστορική και εθνογραφική μελέτη, Άγρα 2005. (Υποψήφιο για το κρατικό βραβείο χρονικού – μαρτυρίας 2005).
Αφιέρωμα στον Στέλιο Καζαντζίδη, Οδός Πανός 2005.
Θεσσαλονίκη 2005 – Ρεπορτάζ, Στον αδερφό Γιώργο Ιωάννου που λείπει είκοσι χρόνια στην καταπακτή, Μυγδονία 2005.
Σμύρνη, μια πόλη στη λογοτεχνία, Μεταίχμιο 2006.
Όμορφη νύχτα, χρονογραφία – μυθιστόρημα, Άγρα 2008.
Ο καραγκιόζης λαϊκός τραγουδιστής, έργο για το θέατρο και το θέατρο σκιών, Άγρα 2009.
Ο γύρος του θανάτου, μυθιστόρημα, Άγρα 2010, (κρατικό βραβείο μυθιστορήματος 2011) – Θεατρικές παραστάσεις: «Ο γύρος του θανάτου», σκηνοθεσία Νίκος Μαστοράκης 2013 Κ.Θ.Β.Ε., «Η Σύλβα και ο δράκος» (το τελευταίο κεφάλαιο από το μυθιστόρημα «Ο γύρος του θανάτου»), μονόλογος με τη Νένα Μεντή 2013 – 2014 – 2015, «Αρίστος», σκηνοθεσία Γιώργος Παπαγεωργίου – ηθοποιοί: Φιλαρέτη Κομνηνού – Ελένη Ουζουνίδου, Μιχάλης Οικονόμου, Γιώργος Χριστοδούλου, 2018 – 2019 – 2020.
Θεσσαλονίκη 1912 – 2012 – Μέσα στα στενά σου τα σοκάκια, ημερολόγιο, Μεταίχμιο 2012.
Το αγγελόκρουσμα – Η τελευταία νύχτα του κυρ-Αλέξανδρου, αφήγημα, Άγρα 2012. – Θεατρικό αναλόγιο – συναυλία με τον συγγραφέα και τη Λιζέτα Καλημέρη.
’55, μυθιστόρημα, Άγρα 2012, (λογοτεχνικό βραβείο Νίκου Θέμελη 2013).
Ο Καβάφης και η Πόλη, δοκίμιο, Ιστός 2013.
Τ’ αγαπημένα (ποιήματα και πεζά), ανθολογία, Μεταίχμιο 2014.
Τι πάθος ατελείωτο, αφηγήματα, Άγρα 2014 (θεατρική παράσταση, σκηνοθεσία Χρύσας Τσελέπη, 2015).
Το πρώτο φιλί – Ένα απόγευμα του Γιωργάκη Βιζυηνού στο χαρέμι του Αμπντουλαζίζ, νουβέλα, Άγρα – Ιστός 2015.
Ο Σεφέρης και ο Ελύτης μελοποιημένοι, μελέτη, Ιστός, Κωνσταντινούπολη 2016.
Οκατάδεσμος, αφηγηματικός μονόλογος, Άγρα 2016, θεατρική παράσταση, Θεσσαλονίκη.
Σκίρτημα ερωτικόν – Ο Κ. Π. Καβάφης εις την Πόλιν, αφηγηματικός μονόλογος, Άγρα 2017.
Ο θρύλος του Ασλάν Καπλάν, μυθιστόρημα, Άγρα 2018.
Η τελευταία ώρα του Οδυσσέα Ανδρούτσου – «Ολίγη μπέσα, ωρέ μπράτιμε», νουβέλα, Άγρα 2019.
Συνεργασίες με τα περιοδικά Διαγώνιος, Εντευκτήριο, Οδός Πανός, Τραμ, Παρατηρητής, «Θ», Ντέφι, Λαϊκό τραγούδι, Δίφωνο, Ενχορδαίς, Μετρονόμος, Πανσέληνος, Παράλλαξη, Φιλόλογος, Γιατί, Ύλαντρον, Παρέμβαση, Άρδην, Αουτοντάφε, Εν Βόλω, Μαρτυρίες, Αυλαία, Πλατεία, Μύλος, Νέα Ευθύνη, Κλεψύδρα, Lifo, Athen’s voice, City, Canavaccio, culturenowmag , diastiho.
Με τις εφημερίδες, Ελευθεροτυπία, Το Βήμα της Κυριακής, Τα Νέα, Καθημερινή, Εποχή, Μακεδονία, Θεσσαλονίκη, Αγγελιοφόρος, Αυγή, Εφημερίδα των Συντακτών, Δρόμος της Αριστεράς, Documento και με τα μουσικοκαλλιτεχνικά συγκροτήματα
«Βόσπορος», «Εν χορδαίς», «Λωξάντρα», «Χειμερινοί κολυμβητές», «Μουσικό χωριό – Το αβγό», «Deadpoets» με την Ε.Ρ.Τ 3, το Κ.Θ.Β.Ε.και το Θέατρο του Νέου Κόσμου.
Δισκογραφία
– Χριστιανόπουλος – Ζήκας – Κοροβίνης στην «Όμορφη νύχτα» (κασέτα των εκδόσεων Διαγωνίου), 1986.
– Από έβενο κι αχάτη, στίχοι – μουσική – ερμηνεία: Θωμάς Κοροβίνης LYRA 1992.
Φουζουλή: Λεϊλά και Μετζνούν, μετάφραση και απαγγελία με τη συμμετοχή του μουσικού συγκροτήματος «Εν χορδαίς», LYRA 1996.
– Τακίμια, στίχοι – μουσική: Θωμάς Κοροβίνης, ερμηνεία: Θωμάς Κοροβίνης – Λιζέτα Καλημέρη – Βούλα Σαββίδη – Μαριώ – Σοφία Εμφιετζή, FM RECORDS1998.
Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη: Ο ξεπεσμένος δερβίσης (βιβλίο με C.D.), ανάγνωση: Θωμάς Κοροβίνης, νέι: Μάρκος Σκούλος, ζωγραφική: Δημήτρης Μοράρος, Μυγδονία 2004.
– Το κελί, στίχοι – μουσική: Θωμάς Κοροβίνης, ερμηνεία: Θωμάς Κοροβίνης, Λιζέτα Καλημέρη, Δημήτρης Ζερβουδάκης, Μαρία Φωτίου, ΙΑΝΟΣ 2008.
Ελληνικά Xριστούγεννα: Ανδρέα Καρκαβίτσα «Θείον όραμα», Φώτη Κόντογλου -«Γιάννης ο Βλογημένος», Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, «Άνθος του γιαλού» (βιβλίο με CD), επιμέλεια – ανάγνωση: Θωμάς Κοροβίνης, Μεταίχμιο 2008.