Η διεξαγωγή ενός εικονικού συνεδρίου Ανθρωπολογίας, εν μέσω μίας δύσκολης παγκόσμιας συγκυρίας που προκάλεσε η πανδημία του κορωνοϊού, πέρα από το γεγονός πως ανοίγει την… πόρτα σε μία νέα πραγματικότητα, θέτει καινούριους κανόνες στην πρόκληση της ψηφιακής εποχής. Ο κ. Παντελής Προμπονάς, υποψήφιος διδάκτορας Κοινωνικής Ανθρωπολογίας στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, μίλησε για το διεθνές συνέδριο «Distribute 2020» που θα ξεκινήσει μεθαύριο, αλλά και για την ελληνική συμμετοχή στην πλατφόρμα.
Η ανταλλαγή γνώσης δεν περιορίζεται, παρά προσαρμόζεται στα δεδομένα που επιτάσσει ο κορωνοϊός και τα εκτεταμένα μέτρα κοινωνικής αποστασιοποίησης που έχουν ληφθεί ανά τον κόσμο για τον περιορισμό της διασποράς της νόσου COVID-19. Η λύση έρχεται από το διαδίκτυο, που επιτρέπει την παραγωγή γνώσης εξ αποστάσεως και τον ψηφιακό μετασχηματισμό της. Το ιντερνετικό συνεδριακό εγχείρημα που τολμούν δύο επιστημονικές εταιρείες από τις ΗΠΑ, αναμένεται με μεγάλο ενδιαφέρον και στην πατρίδα μας, πόσο μάλιστα από τη στιγμή που στον ελληνικό κόμβο εμπλέκονται και φορείς της πόλης μας, όπως είναι το Τμήμα Ιστορίας, Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας (ΙΑΚΑ) του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.
Ο κ. Προμπονάς μίλησε για το επερχόμενο συνέδριο Ανθρωπολογίας, στο οποίο ακαδημαϊκοί από κάθε γωνιά του πλανήτη θα μοιραστούν τις ιδέες και τις σκέψεις τους γύρω από την επιστήμη τους. «Ουσιαστικά μιλάμε για ένα συνέδριο που διοργανώνουν δύο αμερικανικές ανθρωπολογικές εταιρείες, που θα φιλοξενηθεί σε μία πλατφόρμα σχεδιασμένη αποκλειστικά γι’ αυτόν τον σκοπό. Στον ελληνικό κόμβο εμπλέκονται και ανθρωπολόγοι από τη χώρα μας, που μέσω της δημόσιας πλατφόρμας Zoom θα πραγματοποιηθούν και συνεδρίες στα ελληνικά, αφού η επίσημη γλώσσα του συνεδρίου είναι η αγγλική, μαζί με κάποιες άλλες παράλληλες δράσεις. Όλως τυχαίως η συγκεκριμένη πρωτοβουλία σχεδιάστηκε πριν ξεσπάσει η κρίση του κορωνοϊού, με μία φιλοσοφία που αφορούσε στο περιβάλλον, το κόστος και την οικονομική κρίση. Γι’ αυτό και είχε στηθεί ψηφιακά. Η συγκυρία της πανδημίας έδωσε μία άλλη δυναμική και στην Ελλάδα θα το παρακολουθήσουν εκατοντάδες άνθρωποι».
Η εμπλοκή του Εργαστηρίου Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του ΙΑΚΑ, δίνει ενεργό ρόλο στο οργανωτικό κομμάτι και στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας. «Ο κύριος φόρτος των εργασιών έγινε κατά τη διάρκεια της καραντίνας. Όλη η οργανωτική ομάδα το αντιμετώπισε σαν μία πρόκληση για το κατά πόσο στο ακαδημαϊκό πλαίσιο έχουμε τη δυνατότητα να δράσουμε παρά τους περιορισμούς, χρησιμοποιώντας άλλα «εργαλεία» με έναν τρόπο που εξασφαλίζουν τη δημόσια λειτουργία των πανεπιστημίων. Είναι το πρώτο Ανθρωπολογικό συνέδριο στην Ελλάδα που θα γίνει, έτσι και προσωπικά θα αποτελέσει μία υποθήκη για το μέλλον, αφού θα έχουμε να κάνουμε με πρακτικές που μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε και να διευρύνουμε», σημείωσε ο Βολιώτης επιστήμονας, για να προσθέσει: «Ακόμη και όταν η ακαδημαϊκή λειτουργία αποκατασταθεί στα ιδρύματα της χώρας, ας αναλογιστούμε πόσο πιο προσβάσιμη κάνει τη γνώση ένα ψηφιακό συνέδριο. Υπό άλλες συνθήκες, πόσοι Έλληνες ανθρωπολόγοι θα είχαν τη δυνατότητα να μεταβούν στις ΗΠΑ για να το παρακολουθήσουν διά ζώσης; Ένα ταξίδι στο εξωτερικό δεν είναι πάντοτε εύκολη υπόθεση. Αυτή είναι μία πρακτική που εφαρμόζεται από πολλά πανεπιστήμια.
Και εδώ υπάρχει η εξής ειρωνεία: Μέχρι πρότινος θεωρούνταν πιο ακριβά και ανήκαν σε μία ελίτ, αλλά με την πρώτη δύσκολη συνθήκη είδαμε τις πραγματικές δυνατότητες: Να δώσουμε πίσω πράγματα στην κοινωνία και την ακαδημαϊκή κοινότητα. Για παράδειγμα το Χάρβαρντ τον τελευταίο καιρό κάνει δημόσια «ανοικτά» events. Από εκεί που απευθυνόταν σε μία ελίτ, το κοινό του πολλαπλασιάστηκε. Τι μας λέει αυτό; Πως το πανεπιστήμιο είχε τη δυνατότητα, αλλά δεν τη χρησιμοποιούσε. Είναι μία νίκη της έννοιας του «δημόσιου» στην εκπαίδευση, όλο αυτό που συμβαίνει. Πάντοτε όμως με την προϋπόθεση ότι η χρήση των ψηφιακών εργαλείων, δεν θα αποτελέσει το άλλοθι για απαξίωση των υλικοτεχνικών υποδομών ή περιστολές προσωπικού στα ελληνικά πανεπιστήμια, επειδή τώρα έγιναν ψηφιακά κάποια πράγματα».