Παγκόσμια Ημέρα Σπάνιων Παθήσεων

ΚΗΦΗ ΝΕΑΣ ΑΓΧΙΑΛΟΥ
28 ΦΕΒΡΙΟΥΑΡΙΟΥ 2022
Η 28η Φεβρουαρίου έχει καθιερωθεί ως παγκόσμια ημέρα σπάνιων παθήσεων. Σκοπός της είναι η ενημέρωση και η ευαισθητοποίηση γύρω από παθήσεις που οδηγούν στο θάνατο ή στην αναπηρία και δεν είναι ιδιαίτερα συνήθεις.
Σπάνια θεωρείται μια πάθηση η οποία εμφανίζεται σε λιγότερα από 50 άτομα ανά 10.000 ανά έτος. Η αναλογία μπορεί να φαίνεται χαμηλή, ωστόσο αντιστοιχεί σε 246.000 άτομα ανά ασθένεια σε κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Μια ασθένεια που ανήκει σε αυτό το φάσμα συχνότητας είναι η ρευματοειδής αρθρίτιδα, με αναλογία εμφάνισης 71 ατόμων ανά 100.000. Όπως οι περισσότερες σπάνιες παθήσεις, έτσι και η ρευματοειδής αρθρίτιδα είναι μια αυτοάνοση πάθηση. Αυτό σημαίνει ότι το ανοσοποιητικό σύστημα δεν μπορεί να διαχωρίσει τα υγιή του κύτταρα από εισβολείς και επιτίθεται σε αυτά προκαλώντας φλεγμονή. Οι παράγοντες κινδύνου εμφάνισης παρουσιάζονται να είναι γενετικοί και υπάρχει σύνδεση με το φύλο καθώς πληγεί σε μεγαλύτερη συχνότητα άτομα γυναικείου φύλου, καθώς και παράγοντες ανθυγιεινής ζωής όπως η παχυσαρκία ή το κάπνισμα δείχνουν να συντελούν παράγοντα εμφάνισης ή επιδείνωσης.
Πολλοί συγχύζουν τη ρευματοειδή αρθρίτιδα με την οστεοαρθρίτιδα, ωστόσο η ρευματοειδής αρθρίτιδα παρουσιάζεται σε μικρότερη ηλικία, με τις περισσότερες μορφές να ενεργοποιούνται συνήθως κατά την τρίτη δεκαετία ζωής του ατόμου και τη μεγάλη διαφορά να παρουσιάζεται στο ότι ενώ κατά την οστεοαρθρίτιδα παρουσιάζεται φθορά από την εκφύλιση ή καταπόνηση λόγο λανθασμένης μηχανικής των αρθρώσεων, στη ρευματοειδή αρθρίτιδα δεν υπάρχει ιδιαίτερη φθορά στις αρθρικές πλάκες της άρθρωσης αλλά φλεγμονή και οίδημα στους συνδέσμους, θύλακες και τένοντες που βρίσκονται σε εγγύτητα. Η ρευματοειδής αρθρίτιδα παρουσιάζεται συνήθως σε πολλαπλές αρθρώσεις (όπως γόνατο, ισχίο, αγκώνα, καρπό) και μπορεί να προσβάλει τις αρθρώσεις συμμετρικά ή ασύμμετρα. Κύρια συμπτώματα είναι η πρωινή δυσκαμψία, ο πόνος και οίδημα των αρθρώσεων, παρουσία αδικαιολόγητης κόπωσης και πυρετού.
Η ρευματοειδής αρθρίτιδα δεν είναι ιάσιμη και στόχος της αντιμετώπισης της είναι η μείωση των συμπτωμάτων και η διατήρηση ενός καλού λειτουργικού επιπέδου του ασθενή.
Ο έλεγχος βάρους, η διακοπή του καπνίσματος και η αποφυγή τροφών που ενισχύουν την παρουσία φλεγμονής όπως ζάχαρη, τροφές μεγάλης επεξεργασίας και τροφές ζωικής προέλευσης μπορεί να βοηθήσουν στη μείωση των συμπτωμάτων.
Πέρα από την φαρμακευτική αγωγή, ιδιαίτερο ρόλο στη διαχείριση της ρευματοειδούς αρθρίτιδας παίζει η φυσικοθεραπεία. Αρχικοί στόχοι είναι η μείωση του πόνου των αρθρώσεων που πλήττονται και της δυσκαμψίας. Αυτό συνήθως πραγματοποιείται με τη χρήση φυσικών μέσων για τη μείωση του πόνου και κινητοποίησης. Η διατήρηση της λειτουργικότητας των αρθρώσεων και του επιπέδου δραστηριότητας είναι ιδιαίτερα σημαντική ώστε να μπορεί ο ασθενής να διατηρηθεί αυτόνομος και κοινωνικά ενεργός και αν εργάζεται να μπορεί να ανταπεξέλθει στις επαγγελματικές του δραστηριότητες. Η ενσωμάτωση αερόβιας άσκησης θεωρείται αρκετά σημαντική για τη διατήρηση καλής φυσικής κατάστασης του ατόμου και τον έλεγχο του βάρους του. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό η άσκηση να πραγματοποιείται υπό την επίβλεψη φυσικοθεραπευτή, καθώς η λήψη μεγάλων φορτίων από τους τένοντες των πληγέντων αρθρώσεων μπορεί να οδηγήσει σε τραυματισμούς λόγο της επιβάρυνσης τους.
Σε σοβαρότερες περιπτώσεις όπου παρουσιάζονται ιδιαίτερες παραμορφώσεις, εμπλέκεται και κάποιος εργοθεραπευτής για το σχεδιασμό ή την επιλογή ναρθήκων διατήρησης των αρθρώσεων, βοηθημάτων για τέλεση δραστηριοτήτων καθημερινής διαβίωσης ή παρεμβάσεις στο σπίτι για τη διευκόλυνση του ατόμου.
Στα πλαίσια της παροχής υπηρεσιών φυσικοθεραπείας που πραγματοποιούνται στο ΚHΦΗ Ν.Αγχιάλου, ασθενείς-ωφελούμενοι που πάσχουν από ρευματοειδή αρθρίτιδα, μετά από λήψη ιστορικού και φυσική εξέταση, εντάσσονται είτε σε εξατομικευμένο πρόγραμμα παρέμβασης με κύριο στόχο τη βελτίωση της λειτουργικής τους κατάσταση ή συμμετέχουν σε ομαδικά προγράμματα άσκησης μαζί με άτομα παρόμοιων αναγκών και περιορισμών. Ανάλογα με τις αρθρώσεις που πλήγονται και ακολουθούν πρόγραμμα θεραπευτικής άσκησης με στόχο τη βελτίωση της γενικής τους κινητικής εικόνας και φυσικής κατάστασης, στα πλαίσια της δευτεροβάθμιας φροντίδας υγείας που στοχεύει κυρίως σε προληπτική παρέμβαση στην βελτίωση της γενικής υγείας του ατόμου.
Οι δομές ΚΗΦΗ ανήκουν στην κοινωφελή επιχείρηση του Δήμου Βόλου, ΚΕΚΠΑ-ΔΙΕΚ και είναι συγχρηματοδοτούμενες από το Ευρωπαϊκό Κοινοτικό Ταμείο στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος Θεσσαλίας 2014-2020 στον Άξονα Προτεραιότητας 2α <<Ανάπτυξη και αξιοποίηση ικανοτήτων ανθρώπινου δυναμικού – Ενεργός κοινωνική ενσωμάτωση>>.
Νίκος Κωνσταντίνου,
Φυσικοθεραπευτής ΚΗΦΗ Ν.Αγχιάλου