Θ Plus

Ορεινή Αργιθέα – Το κλέος της φυσικής ορθοδοξίας (photos)

Του Κυριάκου Παπαγεωργίου 

«Η βάση της ελληνικής Αισθητικής», έγραφε ο Περικλής Γιαννόπουλος, στις αρχές του περασμένου αιώνα, «είναι η ελληνική γη». Και η γη αυτή έπλασε τον άνθρωπο που γεννήθηκε και τράφηκε από αυτή κατ’ εικόνα και ομοίωσή της. Πρώτη κίνηση του ανθρώπου που ζει την ελληνική φύση, για την αναζήτηση της αισθητικής του, είναι «ο ενατενισμός αυτής της γης», της ελληνικής δηλαδή φύσης.


Ενατενίζοντας ο κάτοικός της αυτή τη γη, με ό,τι την περιβάλλει και τη συγκροτεί, εμβαπτίζεται και γαλουχείται από το θείο φως της ελληνικής Φύσης.
Περπατώντας για χρόνια στα ελληνικά βουνά αποκόμισα ένα oυσιαστικό κέρδος: Ο σκοτεινός θάλαμος του εγκεφάλου μου απομόνωσε, φωτογράφισε κι αποκάλυψε μοναδικά τοπία, γεμάτα φως, αρμονία, χρώματα και σελίδες αποκλειστικές, από το ταπεινό, αλλά πλούσιο βιβλιόραμα της μοναδικής αυτής βουνόχωρας.
Από το πώς ξεδιπλώνεται ο κάθε πτυχωτός χιτώνας των ελληνικών βουνών μέχρι την ταπεινότερη λεπτομέρεια ενός ασφόδελου και ως τα βραχώδη αραβουργήματα της κάθε πλαγιάς, με τα λιθαράκια, τις φλέβες των χρωμάτων, τα νερά και τις αποχρώσεις τους, αλλά και όλες τις λεπτουργημένες μετόπες κι αετώματα της βουνίσιας αρχιτεκτονικής, η ελληνική φύση διαβάζεται με μοναδικό τρόπο από τον ευαίσθητο μελετητή και ψαγμένο οδοιπόρο που ανακαλύπτει την έκταση και το βάθος των εννοιών Αρμονία, Σαφήνεια, Απλότητα κι Ισορροπία.
Υπάρχει, για περιοριστούμε στο θέμα μας, μια καταιγιστική βουνοπλημμύρα στο ορεινόγραμμα της κεντρικής Ελλάδας, η οποία δεν είναι πολύ γνωστή, αλλά συναρπάζει με την ποικιλία, τον πλούτο και τη διάταξη των υψίκορφων γραμμών της.


Σε αυτό το περίγραμμα της παρακαταθήκης των βουνών η περιήγηση, από αναπόφευκτη γίνεται υποχρεωτική, καθώς ο εντοπισμός της διακυβεύει το ύψιστο θεώρημα της αισθητικής αναζήτησης.
Μια ασύνοπτη διάταξη χυτών ορθοπλαγιών και υψίκορφων τιναγμάτων, σου κλέβει την αναπνοή και υποσκάπτει μιαν έκπληξη διαρκείας, αφού συγκλονίζεσαι από το μεγαλείο του οπτικού σκηνικού.


Μιλάμε για τα βουνά της Αργιθέας. Το κύκλωμα αυτών των βουνών περικλείνεται από τέσσερα χαρακτηριστικά γεωγραφικά σημεία: Το Τύμπανο είναι το πρώτο, εκείνη δηλαδή η πανεπόπτρια κορυφή των βορειοδυτικών Αγράφων. Τα διάτρωτα Στενά του Αχελώου, στα σύνορα Καρδίτσας – Άρτας είναι το δεύτερο. Οι πολλαπλές, διαδοχικές κορυφώσεις στην αιχμή των νομών Καρδίτσας – Τρικάλων ανάμεσα Ελληνικά – Βαλκάνο, είναι το τρίτο σημείο. Και το τέταρτο είναι το πέρασμα της Γκρόπας, στα σύνορα με την κοιλάδα της Παλαιοκαρυάς.
Σήμερα η περιφερειακή αυτή διάσχιση μπορεί να γίνει στο πλαίσιο μιας λαμπρής μέρας κάτω από μιαν ατμόσφαιρα ποικίλων αντιθέσεων, πράγμα που ζήσαμε εμείς με τρόπο δραματικό έχοντας επιλέξει να πραγματοποιήσουμε την πιο δύσκολη τραβέρσα ορεινού κυκλώματος στη Θεσσαλία.
Τα αργιθεάτικα βουνά αποτελούνται από μυτίκια πολλών κορυφών και αλλεπάλληλους χυτούς γκρεμούς με βαθιές στενές και αθέατες κοιλάδες.
Τι είναι όμως εκείνο που καθορίζει και συμπυκνώνει αυτόν τον πλούτο της οπτικής μαγείας απέναντι στον ιμπρεσσιονιστικό πίνακα των Αργιθεάτικων κορυφών;
Είναι ασφαλώς η ανοικονόμητη και πολυσχιδής κορυφοπλημμύρα που αλλάζει το συνηθισμένο τοπίο σε ανέλπιστη πραγματικότητα.
*


Στα μπαλκόνια της Αργιθέας, φαρδαίνουν οι αισθήσεις και πλουτίζονται τα οράματα από διαδοχικούς πετρώδεις σχηματισμούς.
Ξεκινώντας από το Μουζάκι εκείνη τη σύντομη μέρα του Δεκέμβρη ανηφορίσαμε τις απότομες στροφές για το Τύμπανο της Αργιθέας. Και δείτε τι μας επιφύλαξε η τύχη:.
Η ελληνική γη, το φως, οι επιφάνειες των βουνών, ο Δεκέμβρης κι η αρμονία του τοπίου συναντιούνται εδώ, στην περιφέρεια της Αργιθέας για να σφυρηλατήσουν ένα υπερθέαμα αισθητικής μαγείας.
Πάνω στην κορυφή του Τύμπανου η μισή Ελλάδα άπλωσε τα προικιά της στο αδηφάγο μας βλέμμα, για να δυναμώσει ο οίστρος μιας φυσικής ορθοδοξίας που δεν έχει το όμοιό της στον ελληνικό πλανήτη.
Έπειτα πήραμε να κατηφορίζουμε προς το χωριό της Αργιθέας, το παλιό Κνίσοβο. Το διασχίσαμε κινούμενοι παράλληλα με το ρεύμα του Κνισοβίτη ποταμού. Φτάσαμε στην Αγορασιά όπου ενώνονται ο Ανθηριώτης με το ρέμα του Πλατανιά σε ένα κοινό «διάβημα», που στοιχειοθετεί το Τριζολιώτικο ποτάμι. Αφήσαμε δεξιά μας την κατεύθυνση προς Ανθηρό για να ακολουθήσουμε τον δρόμο για το Πετρωτό (Λιάσκοβο) και τον Αχελώο.
Στη γέφυρα του Λιασκοβίτικου περάσαμε πάνω από τη σιδερένια Μπέλλεϋ για να συνεχίσουμε μέσα από τα τούνελ που μας έβγαλαν στον Αχελώο. Περνώντας τη γέφυρα του ποταμού πήραμε για πεντακόσια μέτρα μια παρακαμπτήριο που οδηγούσε στα ερείπια της ιστορικής γέφυρας του Κοράκου και σε άλλο ένα χιλιόμετρο στο βυθισμένο πια τόξο της αρχαίας Κουτσοκαμάρας.
Επιστρέφοντας στη διασταύρωση για το χωριό Πηγές Άρτας ανηφορίσαμε ως την πλατεία του από όπου στρίψαμε για το μοναστήρι του Σέλτσου. Το κοντέρ έγραψε πεντέμιση χιλιόμετρα ως εκεί.


Η διαδρομή αυτή εγγράφεται ως μια από τις συναρπαστικότερες του ορεινού δικτύου στη χώρα μας. Από τη θέση αυτή αποκαλύπτονται όλοι οι σχηματισμοί των Αργιθεάτικων βουνών κι είναι σα να κάθεται το ένα πάνω ή μέσα στο άλλο.
Φτάνοντας στο μοναστήρι προσευχηθήκαμε για τις ψυχές των Σουλιωτισσών που βρήκαν τραγικό θάνατο το 1804 στον γκρεμό του Αχελώου, από τον εξώστη της Μονής, για να μην πέσουν στα χέρια των Τουρκαλβανών.
Από εκεί ατενίσαμε την κορυφογραμμή του Προφήτη Ηλία και τη ράχη των Βερουσίων απέναντί μας
*
Επιστρέφοντας στον Αχελώο κι από εκεί στη γέφυρα του Λιάσκοβου πήραμε τον δρόμο για το Πετρωτό και παράλληλα με το ποτάμι κινηθήκαμε προς τα τελευταία χωριά της Αργιθέας, την Καλή Κώμη και τα Ελληνικά. Διασχίσαμε διαδοχικά ρέματα και χαράδρες έως να φτάσουμε στη χαράδρα του Τρίλοφου, κάτω ακριβώς από την κορυφή του Προφήτη Ηλία.
Από εκεί πήραμε το μονοπάτι που κατηφορίζει για το πανέμορφο φαράγγι του Κώστιανου (ένα από τα εντυπωσιακότερα στην Ελλάδα), έως να αγγίξουμε τις στενωσιές του και να αισθανθούμε ζηλωτές της μεγαλοσύνης του. Ύστερα σαν από στενωπό σκοτεινής σήραγγας θα βγούμε σε μιαν από τις εκλεκτότερες …ακρογιαλιές της ηπειρωτικής χώρας. Την αμμουδιά του Αχελώου στο έβγα του φαραγγιού, όπου το διάσημο ποτάμι χτίζει με τις φερτές του ύλες μια από τις ωραιότερες «παραλίες» του ηπειρωτικού τόξου…
Βγαίνοντας από τη σκοτεινή μήτρα του φαραγγιού στο φως, ξανανταμώνουμε την πεντακάθαρη ελληνική γραμμή (των βουνών που εξοικειώνουν την ενότητα της ελληνικής γραμμής). Θα κατηφορίσουμε προς την κοιλάδα της Καλής Κώμης και το στρίφωμα του Αρματωλικιού.
Διασχίσαμε το δισυπόστατο αυτό κεφαλοχώρι που είναι χτισμένο στις όχθες του μεγάλου Αρματωλικού ρέματος και πήραμε ν’ ανηφορίζουμε για τα Ελληνικά, το απώτατο Αργιθεοχώρι, ακολουθώντας το απόκρημνο και χαοτικό τοπίο που αποτυπώνει με αδρές θεϊκές πινελιές τη νομοτέλεια των υψίκορφων συνθέσεων. Μια πολυκύμαντη δαντέλα από κορφές ανάμικτη από πέτρα και φως.
Η υψομετρική διαφορά μας ανυψώνει κι εμάς ως τους ουρανούς της μεγάλης ορεινής ιδέας.
Μπαίνουμε σε έναν επίσκληρο κύκλο περιήγησης που αποτυπώνει την εμμέλεια του ορεινού ανάγλυφου.
Τα βουνά που ξετυλίγονται μπροστά στα μάτια μας είναι διαμάντια από ορυκτό πλούτο κι από χρυσό του υπεδάφους της. Απολειφάδια ορεινού κυκλώνα που τροφοδοτεί τη χαμένη τιμή της φαντασίας.
Βλέπουμε να τρέχουν μπροστά στην οθόνη των ματιών μας όλα εκείνα τα δυσανάγνωστα κειμήλια της πετραδερής βουνοπλημμύρας.
Και να ο Αχλαδιάς, το Σουφλί, η Τούρλα πάνωθέ μας, το Ξηροβούνι, οι Τσιούκες, το Μαράθι. Πολυεπίπεδες πλατφόρμες με ένα κάτι στο λοφίο τους και μια καμπύλη μελετημένη από θεϊκούς λιθοξόους.


Η κάτοψη των βουνών εδώ παίζει σημαίνοντα ρόλο. Η μελέτη του σχεδίου, η απεικόνιση της ψυχικής γεωγραφίας και η θεομανής τέχνη αναπαράστασης της ελληνικής γραμμής, οργιάζουν κάτω από τα μάτια μας – μάτια χλωρής φαντασίας.
Τραβερσάρουμε μιαν άγονη γραμμή – την αγονότερη του ελληνικού ορεινού δικτύου. Κι αγωνιούμε για να δούμε πού θα μας βγάλει….
Είναι η ώρα που καθώς υποκλίνεται ο αρχηγέτης του Φωτός διαβάζονται καθαρότερα οι λεπτομέρειες της φύσης και των βουνών. Εδώ πάνω στα υψώματα της Κατούνας, κοντά στο ορειβατικό Καταφύγιο, θα κοιτάξουμε κατάματα την αλήθεια της φυσικής τέχνης. Το βλέμμα αεροπορεί ανάμεσα στις χαράδρες και τα ουράνια καμπυλώματα των βουνών επιπλώνοντας τελετουργικά την ελληνική Φύση.
Εδώ βρίσκεται η θεμελιώδης γραμμή των βουνών, εδώ η θεμελιώδης ιδέα, όπως γράφει κι ο Γιαννόπουλος στον θριαμβικό του ύμνο για τα ελληνικά βουνά. Εδώ οι ουράνιες γραμμές συναντούν τις επίγειες χαρακιές, εδώ η δύναμη του Φωτός συμπλέει με τη διαύγεια των χρωμάτων και την αρμονία των αντιθέσεων. Εδώ η μέθη της ζωής και το φίλημα του αέρα.
Η ενότητα και η ποικιλία των βουνών, εδώ στην πολύκορφη Αργιθέα, συνεισφέρουν στην πανύψηλη ιδέα του ελληνικού τοπίου.
Από εδώ και πέρα όλα χάνονται κι όλα ξαναγίνονται από την αρχή. Κάπου εδώ όμως θα τερματίσει κι ο δικός μας θεαματικός κύκλος.
Ένας γύρος της ελληνικής γραμμής μέσα από τα χώματα και την αξιοσύνη του Αργιθεάτικου φυσικού Οίκου…

Δεκέμβρης του ’22

Προηγούμενο ΆρθροΕπόμενο Άρθρο
Μοιραστείτε το