Την άποψη πως ο μετασχηματισμός της Ελλάδας από οθωμανική επαρχία σε σύγχρονο κράτος κύλησε καλά, εξέφρασε ο κ. Θάνος Βερέμης. Ο γνωστός ιστορικός, ο οποίος μεθαύριο θα επισκεφτεί τον Βόλο έπειτα από πρόσκληση του Κέντρου Πολιτισμού «Ιωλκός» και θα μιλήσει για την Επανάσταση του 1821, υπογράμμισε επίσης πως η εξέγερση των προγόνων μας ξεκίνησε υπό άλλες συνθήκες, αλλά κατέληξε διαφορετικά και τόνισε πως αυτή ήταν και η σημαντικότερη αλλαγή που συντελέστηκε τότε.
O Θάνος Βερέμης, ο οποίος πέρυσι κυκλοφόρησε το βιβλίο του με τίτλο «21 ερωτήσεις και απαντήσεις για το ’21» (εκδόσεις Μεταίχμιο), θα αναπτύξει το ίδιο θέμα στην ομιλία που θα δώσει την προσεχή Δευτέρα 13 Σεπτεμβρίου στις 20:00 στο Αρχοντικό Ζαφειρίου στον Άγιο Ονούφριο. Λίγα 24ωρα πριν ταξιδέψει στον Βόλο, ο 78χρονος ιστορικός και καθηγητής επισήμανε ότι ο Αγώνας για την Ανεξαρτησία γρήγορα μεταλλάχθηκε. Αναλύοντας έτσι το πλαίσιο της εποχής εκείνης, όταν οι αγωνιστές του ’21 βρέθηκαν να διεκδικούν την ελευθερία τους ανάμεσα στον δεσποτισμό της Ιεράς Συμμαχίας και την τυραννική εξουσία των Οθωμανών, τόνισε: «Αλλιώς ξεκίνησε και αλλιώς τελείωσε η Επανάσταση. Όταν ξέσπασε, είχαμε μία κατακερματισμένη κοινωνία. Κάθε οικογένεια είχε το δικό της σύστημα. Για παράδειγμα, το αρματολίκι του Στουρνάρη είχε εχθρική σχέση με του Ανδρούτσου, ο Ανδρούτσος με τον Καραϊσκάκη και ούτω καθεξής. Τι μας λέει αυτό; Πως ο καθένας εξ αυτών, είχε τον δικό του Θεό. Δεν πολεμούσαν ως ένα σύνολο. Σιγά-σιγά, όμως, ο κατακερματισμός αυτός αρχίζει να εκλείπει και ώσπου να φτάσουμε στον Καποδίστρια, είχαμε ένα συγκεντρωτικό κράτος. Ήταν μεγάλη η αλλαγή που επήλθε στο διάστημα ανάμεσα στην αρχή και το τέλος του Αγώνα, παρότι π.χ. μεσολάβησαν οι εμφύλιοι». Στη συνέχεια δε, έδωσε ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα: «Θα στεκόμουν στη μετάβαση από το πρώτο Σύνταγμα της Επιδαύρου, σε εκείνο της Τροιζήνας, το οποίο έφερε και τον Καποδίστρια. Ανάμεσα στις δύο Εθνοσυνελεύσεις έχουμε μια πορεία μεγάλης αλλαγής, την οποία εάν καταλάβουμε, θα αντιληφθούμε και τον μετασχηματισμό της κοινωνίας».
Ο κ. Βερέμης αντιμετωπίζει θετικά την πορεία του κράτους που προέκυψε το 1830 και υποστήριξε πως όσοι πολέμησαν τότε για την εθνική ανεξαρτησία, σήμερα θα ένιωθαν υπερήφανοι για τα βήματα της Ελλάδας στους αιώνες που ακολούθησαν. «Σε γενικές γραμμές η Ελλάδα τα πήγε καλά μετά το 1821. Συγκρινόμενοι δε με τις υπόλοιπες βαλκανικές χώρες, πρέπει να είμαστε ευχαριστημένοι», είπε, ενώ κλείνοντας αναφέρθηκε στην παρακαταθήκη που αφήνει η κατακόρυφη αύξηση του ενδιαφέροντος των σύγχρονων Ελλήνων για την Εθνική Παλιγγενεσία, λόγω της φετινής επετείου των διακοσίων ετών: «Κυκλοφόρησαν ορισμένα πολύ καλά βιβλία, που ενισχύουν την έρευνα και το επιστημονικό ενδιαφέρον για το 1821. Επίσης, φέτος έγινε λόγος πολύ περισσότερο για τα απομνημονεύματα του Αγώνα, τα οποία δεν πολυδιαβάζονταν και δεν ήταν πολύ γνωστά. Εάν εξαιρέσει κάποιος τον Μακρυγιάννη, που είναι και ο χειρότερος σε ειλικρίνεια και αλήθεια, επανήλθαν στο προσκήνιο οι χρονογραφικές σημειώσεις του Κασομούλη (σ.σ. ο Μακεδόνας αγωνιστής θεωρείται ο ιστορικός του ’21), του Σπηλιάδη (σ.σ. Φιλικός, γραμματέας της Επικράτειας στην Κυβέρνηση Καποδίστρια) και του Φωτάκου (σ.σ. υπασπιστής του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη), οι οποίοι μας άφησαν εξαιρετικά απομνημονεύματα και μας φωτίζουν αρκετά για την εποχή εκείνη».