Οι μαθητές δεν επιλέγουν επάγγελμα, αλλά σπουδές

Του Πάνου Σταυρόπουλου,
σύμβουλου Σταδιοδρομίας

Λίγες μέρες έχουν μείνει από την έναρξη των πανελλαδικών εξετάσεων του 2021. Εξετάσεις που θα είναι η κατάληξη μιας ιδιαίτερα κουραστικής, αγχώδους και διαφορετικής χρονιάς λόγω της εξάμηνης καραντίνας των μαθητών της Γ’ Λυκείου. Παιδιά που αναγκάστηκαν να προσαρμοστούν βίαια από τη μια μέρα στην άλλη στην τηλεκπαίδευση και τις κλειστές οθόνες.
Η ζωή, όμως, έχει τον τρόπο της να μας υπενθυμίζει πως συνεχίζεται και εμείς πρέπει να την ακολουθήσουμε. Έτσι, λοιπόν, και οι μαθητές στις 14 Ιουνίου ξεκινούν την πορεία τους προς τα εκεί που ο καθένας έχει ονειρευτεί και έχει σχεδιάσει.
Γεγονός είναι πως πολλοί μαθητές δεν έχουν κάποιο συγκεκριμένο στόχο, δεν είναι ενημερωμένοι για το περιεχόμενο σπουδών των τμημάτων των Πανεπιστημίων και αρκούνται μόνο στο όνομα και σε αυτά που ακούν από γονείς, καθηγητές και συγγενικό περιβάλλον.
Στις συμβουλευτικές με τους μαθητές προκύπτουν συχνά ερωτήματα σχετικά με τα κριτήρια επιλογής.

«Να επιλέξω κάτι που έχει προοπτικές ακόμα κι αν δεν μου αρέσει;» «Πώς είμαι σίγουρος/η πως μου ταιριάζει αυτό που θα επιλέξω;» «Να επιλέξω κάτι εξειδικευμένο ή πιο γενικό;».
Θα έπρεπε να υπενθυμίσουμε στους υποψήφιους πως θα βγουν στην αγορά εργασίας σε 6 με 8 χρόνια. Κανείς δεν μπορεί να είναι σίγουρος γι’ αυτό που θα αντιμετωπίσει τότε. Η πανδημία είναι ένα καλό παράδειγμα. Μέσα σε 1,5 χρόνο άλλαξαν τόσα στο εργασιακό τοπίο. Η εξ’ αποστάσεως εργασία ήρθε για να μείνει. Η τεχνολογία και οι υπηρεσίες μέσω αυτής άλλαξαν τα δεδομένα. Κάτι τέτοιο δεν μπορούσε κανείς να το προβλέψει. Ποιοι μπόρεσαν και αντιμετώπισαν αυτήν την κατάσταση; Αυτοί που αγαπάνε αυτό που κάνουν. Κι επειδή το αγαπάνε έχουν τη δύναμη να προσαρμοστούν, να ρισκάρουν, να επενδύσουν.
Επομένως, ως κριτήριο για την επιλογή σπουδών είναι αν πραγματικά το αντικείμενο μας ενδιαφέρει, ταιριάζει στις δεξιότητες και στην προσωπικότητά μας. Να αποκτήσουμε τις δεξιότητες που χρειάζονται, να είμαστε έτοιμοι για προσαρμογή, να μη σταματάμε να εξελισσόμαστε ως επαγγελματίες και άνθρωποι και όλα θα πάνε καλά.
Αν επιλέξω ένα χώρο που έχει προοπτικές, αλλά δεν μου ταιριάζει είναι πολύ πιθανό να μην έχω εγώ καμία προοπτική μέσα σε αυτόν τον χώρο. Είναι πολύ πιθανό να μην έχω τη δίψα, τη δημιουργικότητα, τις καινοτόμες ιδέες που απαιτούνται από τους επαγγελματίες του μέλλοντος. Η σταδιοδρομία του καθενός είναι μια μακρά ιστορία 30 και 40 ετών και είναι κρίμα να μη συνοδεύεται από αγάπη, μεράκι και δημιουργικότητα.

Αναφορικά με την επιλογή σχολής από τους μαθητές και την αγωνία τους αν θα τους αρέσει τελικά η επιλογή τους, μπορούμε να πούμε πως είναι μια λογική αγωνία. Κάθε απόφαση γεννάει τέτοιες σκέψεις, ειδικά για μια τέτοια απόφαση που είναι σημαντική. Οι μαθητές , όμως, χρειάζεται να ξέρουν πως δεν επιλέγουν επάγγελμα αλλά σπουδές. Το να σπουδάσεις κάποιος Νομική δεν σημαίνει πως θα γίνει δικηγόρος. Θα μπορούσε να γίνει δικαστής ή συμβολαιογράφος, να ασχοληθεί με τη Διοίκηση Επιχειρήσεων, να δουλέψει στην Ευρωπαϊκή Ένωση, να γίνει νομικός σύμβουλος, να ασχοληθεί με τη Βιοηθική και πόσα ακόμα. Επομένως, επειδή επιλέγουμε σπουδές και όχι επάγγελμα μας επιτρέπεται στο μέλλον να είμαστε ευέλικτοι, να οδηγήσουμε την καριέρα μας εκεί που κάθε φορά θέλουμε. Δεν υπάρχουν όρια παρά μόνο αυτά που εμείς θέτουμε.
Επομένως, αυτό που έχουν να κάνουν οι υποψήφιοι είναι να μελετήσουν προσεκτικά τους οδηγούς σπουδών των τμημάτων, να μιλήσουν με επαγγελματίες που ασκούν επαγγέλματα που τους φαίνονται ενδιαφέροντα, να μάθουν τις απαιτήσεις και τις δεξιότητες που απαιτούνται, να συζητήσουν με φοιτητές των τμημάτων που σκέφτονται να επιλέξουν. Επίσης, μπορούν πάντα να απευθυνθούν σε συμβούλους σταδιοδρομίας που με τα κατάλληλα ψυχομετρικά εργαλεία αλλά κυρίως με τη συμβουλευτική και την αποδοχή τους μπορούν να βοηθήσουν τον υποψήφιο να χαράξει την πορεία του.
Ας δουν, λοιπόν, οι αγαπητοί μας υποψήφιοι το Μηχανογραφικό ως την πρώτη σελίδα από ένα βιβλίο που θα έχει πολλές ανατροπές, εκπλήξεις και το αν το τέλος θα είναι ευτυχισμένο εξαρτάται καθαρά από εμάς.